صدیقه بهزاد پورح: مقام معظم رهبری در پیام سال نو 1402 با اعلام شعار سال و تاکید بر «کاهش تورم و رشد تولید» مشارکت مردم را از الزامات شعال سال ذکر و بسیار مهم و تعیین کننده بیان کردند. ایشان با انتقاد از ضعف عملکرد دستگاه‌ها در این زمینه، تجربه ایجاد و گسترش هزاران شرکت دانش‌بنیان را تجربه‌ای مفید و متکی بر برنامه‌ریزی صحیح خواندند و افزودند: مسئولان دولت باید به طور مشخص و عینی، زمینه مشارکت مردم را فراهم کنند تا آحاد مردم تکلیف خود را بدانند که در این صورت رشد تولید در زمینه‌های مختلف کوچک و بزرگ، بدون شک محقق خواهد شد. رهبر انقلاب در همین زمینه مسئولان دولت را به تهیه نقشه‌راه «دانش‌بنیان کردن اقتصاد ملی»، طراحی برنامه عملیاتی کردن این نقشه‌راه و اطلاع‌رسانی کامل به مردم فراخواندند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گفتند: اجرای آن سیاست‌ها نیز باعث توانمندسازی طبقات ضعیف و درآمد بیشتر آنها خواهد شد و سازمان برنامه و بودجه و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط باید با ایجاد سازوکاری معین، چگونگی فعال شدن آحاد مردم را در اقتصاد مشخص کنند تا در ایجاد عدالت که اساس اقتصاد در اسلام است، گام‌های خوبی برداشته شود.
راه اندازی پارک‌های علم و فناوری و رونق تولید
بر اساس این گزارش، راه اندازی پارک‌های علم و فناوری یکی از دستاوردهای مطلوب کشور در سال‌های اخیر بوده است که با محوریت حمایت از منویات همیشگی مقام معظم رهبری با محوریت حمایت از تولید و … صورت گرفته است. از این رو حاکمیت در صدد است با راه اندازی پارک‌های علم و فناوری و استفاده از توانمندی‌های شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ در حوزه‌های مختلف در نقاط مختلف کشور و ایجاد معافیت‌های مالیاتی و حمایت‌های مالی و غیر مالی از این ظرفیت‌های در بخش‌های مختلف اقتصادی حمایت به عمل آورد تا علاوه بر تلاش برای رونق اقتصادی و افزایش ظرفیت تولید، میزان اشتغال در کشور را افزایش دهد و همچنین با شناسایی پتانسیل‌های پنهان به اهدافی چون، رونق تولید و ممانعت از مهاجرت نخبه‌ها و افراد تحصیلکرده اقدام کند. شعار سال مقام معظم رهبری هر سال بر رونق تولید و ثبات اقتصادی با به کارگیری از ظرفیت‌های موجود در کشور تاکید می‌کند، در این راستا سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی و … هر ساله تلاش می‌کنند تا در برنامه‌های پیش بینی شده خود به این مهم توجه کنند و برنامه ریزی‌های مناسب در این زمینه را انجام و اعلام کنند.
الزامات تحقق شعار سال 1402
به گزارش «نقش اقتصاد» اما تحقق شعار سال الزاماتی دارد که باید تمامی دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی کشور نسبت به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در ابتدای سال 1401 شرکت‌های دانش بنیان را سرمایه کشور دانست و تأکید کرد: این شرکت‌ها نباید منتظر وقت ملاقات با مسئولان باشند، بلکه این مسئولان و نهادها هستند که باید به سراغ این شرکت‌ها بروند. بر همین اساس ضروری است که در هر کدام از وزارتخانه‌ها، یک معاونت مشخصاً انجام این مسئولیت را به عهده بگیرد. آیت‌الله رئیسی کارآمدترین حمایت از شرکت‌های دانش بنیان را خرید محصولات این شرکت‌ها دانست و خاطرنشان کرد: زمانی که کالای تولید داخل استاندارد و دانش بنیان درکشور وجود دارد، نباید دستگاه‌ها به دنبال کالای مشابه خارجی باشند.
رفع موانع جهش تولید دانش بنیان‌ها
سیدمحسن دهنوی؛ رئیس فراکسیون اقتصاد دانش بنیان مجلس شورای اسلامی و مغز متفکر طرح جهش تولید دانش بنیان‌ها که از چند سال گذشته این قانون را طراحی و به مجلس ارائه کرده بود در باره ضرورت اهمیت به دانش بنیان‌ها می‌گوید: در طرح اولیه قانون جهش تولید، مقاومت‌های بسیار زیادی برای عدم تصویب داشتیم و دستگاه‌های دولتی که بروکراسی حاکم در کل نظام سنتی کشور را برعهده داشتند و به ساختارها رخنه کرده بودند با تمام وجود جلوی تصویب این طرح را گرفته بودند. به طور مثال در این قانون یک‌بندی به وزارت بهداشت مرتبط بود که محصولاتی چون دارو، تجهیزات پزشکی و غیره که به صورت دانش بنیان تولید می‌شود و کیفیت مناسب و یا بهتر از نمونه خارجی را دارا است، وارد نشود. سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت این بند را نمی‌پذیرفت و در کمیسیون مخالفت خود را دائماً تکرار می‌کردند و این، روند تصویب این قانون را کند کرده بود. در مسیر تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان، 100 مورد تغییر داشتیم. در تدوین اولیه این طرح 105 مشکل شرکت‌های دانش بنیان با همراهی جمعی از نمایندگان مجلس و فراکسیون دانش بنیان، مرکز پژوهش‌های مجلس، صاحب‌نظران و نیز معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری، احصا شده است. قانون جهش تولید دانش بنیان که با پیگیری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب و به تأیید شورای نگهبان رسیده، برای اجرا به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است. این طرح که به پشتوانه همفکری با فعالان زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور تدوین شده، در جهت مانع‌زدایی از تولید دانش بنیان طراحی و به تصویب رسیده و به اعتقاد طراحان آن در صورت اجرا می‌تواند مسیر پیشرفت و تحقق اهداف اقتصاد دانش بنیان را هموارتر کند.
نتایج خوب دانش بنیان‌ها در سال گذشته و چشم انداز مطلوب آن در سال جاری
سیاوش ملکی‌فر؛ معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی نیز در روزهای نخست سال جاری در این خصوص گفت: با موافقت رئیس‌جمهور و تصویب هیئت امنای صندوق نوآوری و شکوفایی، مقرر شد ظرف 5 سال آینده سرمایه صندوق از 3 هزار میلیارد تومان به 100 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند.
وی با اشاره به ضرورت تأمین مالی شرکت‌های دانش بنیان یادآور شد: در این قانون به‌منظور تأمین مالی شرکت‌های دانش بنیان، صندوقی با عنوان «نوآوری و شکوفایی» زیرنظر مستقیم رئیس‌جمهور با سرمایه اولیه 3 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شد. مطابق همین قانون مقرر شد ظرف 3 سال، این سرمایه 3 هزار میلیارد تومانی در اختیار صندوق قرار گیرد و پس از آن نیز، هر سال معادل نیم‌درصد از بودجه عمومی کشور به‌عنوان سرمایه به صندوق تزریق شود.
رکوردشکنی دانش بنیان در سال گذشته و چشم انداز مطلوب در سال جاری
او افزود: اما اتفاق مثبت دیگری که در حوزه دانش بنیان‌ها رقم خورد، رکوردشکنی افزایش تعداد شرکت‌ها بود. در همین زمینه رضا اسدی‌فرد؛ رئیس مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری می‌گوید: تا روز 5 بهمن ماه 1401 بیش از 8012 شرکت دانش بنیان تأیید شدند و در سال 1401 در افزایش تعداد شرکت‌ها رکوردشکنی داشتیم.
رئیس مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست‌جمهوری تأکید کرد: در سال 1401 به‌نسبت سال‌های گذشته یک رکوردشکنی داشتیم و در 10 ماهه 1401 بیش از سال‌های دیگر شاهد افزایش تعداد شرکت‌های دانش بنیان بودیم.
وی گفت: از نظر تقاضاها بیش از دو برابر رشد داشتیم و در هر ماه نزدیک به 600 شرکت جدید و 200 شرکت را که در فرایند تمدید هستند ارزیابی می‌کنیم. ارزیابی دانش‌بنیان‌ها دو سال اعتبار دارد و بعد از آن شرکت‌ها دوباره باید ارزیابی شوند و جمعاً نزدیک به 800 ارزیابی در ماه انجام می‌شود. هم‌زمان متوسط ارزیابی و هم حداکثر زمانی که یک شرکت در فرایند ارزیابی قرار می‌گیرد کاهش چشمگیری داشته است.
این گزارش می‌افزاید؛ بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری، قطعاً رشد و توسعه پایدار تنها بامشارکت مردم در سطوح مختلف و استفاده از توان بخش خصوصی و مدیریت صحیح ممکن می‌شود و بسیار مطلوب است در نیمه دوم سال با توجه به اعلام برنامه‌های تنظیم شده در برنامه توسعه هفتم با بکارگیری پتانسیل دانش بنیان‌ها و استارتاپ ها و …. به آنچه مه مدنظر مقام رهبری بوده است گام برداشته تا در ریل توسعه و پیشرفت با سرعت مطمئنه و مطلوب گام برداریم.