سعید شمس روزنامه نگار: طی روزهای اخیر شنیده شد که عملیات اجرایی فاز دوم فرودگاه نیز با ظرفیت 35 میلیون مسافر در سال عملیات اجرایی آن آغاز شده و مبلغی که برای سرمایهگذاری در این پروژه دیده شده، بیش از 2.5 میلیارد دلار است. در راستای این خبر وزیر اسبق راه و شهرسازی با بیان اینکه فرودگاه امام خمینی (ره) قرار بود هاب منطقه شود، اما اکنون جای خود را به امارات و ترکیه داده است، گفت: این فرودگاه قرار بود سالانه 8 میلیارد دلار ارزآوری داشته باشد، اما اکنون از کارایی خود فاصله گرفته است.
احمد خرم رکود و همراهی آن با تورم را یکی از مشکلات جدی اقتصاد ایران دانست و گفت: این روزها فضای اقتصادی کشور، گرههای کوری را متوجه خود میبیند؛ گرههایی که به دلیل سوءمدیریت و همچنین گریز از واقع بینی، در ظاهر بازشدنی به نظر نمیرسند؛ هر چند همچنان راه حلهای جدی اقتصادی برای آن وجود دارد.
وزیر اسبق راه و شهرسازی افزود: اگر توسعه اقتصادی امری محال شده است، دلیلی جز این ندارد که از 27 منبع درآمدی برای توسعه کشور، تنها از 5 مورد استفاده میشود؛ به نحوی که اولین منبع، پول نفت است که چون آن را با تخفیف بالا به فروش میرسانیم، 25 درصد از ارزش آن را به لحاظ ارزی از دست میدهیم؛ ضمن اینکه 30 درصد از درآمد حاصل از فروش نفت را میبایست به اجبار، از خریداران، کالا خرید کرد و بدتر از همه آنکه، در شرایط کنونی، به دلیل محدودیت سایر منابع، مجبور هستیم درآمد نفت را به جای توسعه، به صرف اداره امور جاری اختصاص دهیم.
وی تصریح کرد: دومین منبع مهم درآمدی کشور، مالیات است که به دلیل تورم و فشارهای اقتصادی، به مردم فشار زیادی وارد میآورد.
خرم یکی از منابع درآمدی مورد استفاده در شرایط کنونی کشور را فروش اموال عمومی و داراییها دانست و خاطرنشان کرد: دولت زمین و ساختمان در اختیار دارد و کالا تولید میکند؛ ضمن اینکه چهارمین ظرفیتی که مورد توجه قرار میگیرد، منابعی است که در بانکهای بین المللی بلوکه شده و هر از چند گاهی بخشی از آن آزاد میشود، این در حالی است که حداقل معادل چرخش پول و مانده آن در حساب، اعتبار ایجاد میشود؛ به این معنا که میتوان از بانکهای خارجی تسهیلات دریافت کرد و پروژههای مدنظر را راه اندازی نمود، اما اکنون به دلیل محدودیتهای تحریمی از این بخش از ظرفیت منابع در بانکهای خارجی، محروم هستیم.
وی با اشاره به ظرفیت جذب سرمایههای خارجی برای برداشتن موانع اقتصادی که هم اکنون به دلیل مشکلات مالی، ایجاد شدهاند، تصریح کرد: ظرف 10 سال گذشته، حتی مبلغ ناچیز 500 میلیون دلار سرمایه خارجی به دلیل برخوردهای ناپخته و غیرمنطقی جذب نشده و در عین حال، راه استفاده از فاینانس نیز بسته شده است، به همین دلیل است که سرمایه گذاران خارجی نیز اقبالی به مشارکت در پروژههای اقتصادی ایران ندارند؛ بنابراین باید زمینه را برای حل و فصل مسائل حداقل با کشورهایی که شرایط و روابط بهتر است، مهیا کرد.
خرم با تاکید بر ضرورت تقویت صنعت پردرآمد توریست افزود: بسیاری از جاذبههای طبیعی، تاریخی و گردشگری ایران کمتر از برجهای معروف دنیا نیستند، بنابراین باید علاوه بر اینکه زمینه را برای جذب گردشگر خارجی مهیا کنیم، از مانع تراشی برای گردشگران خارجی نیز دست برداریم و اجازه دهیم، درآمد سرشار توریست که خود یک محل کسب درآمد ارزی است و مشکل نقل و انتقال پول هم ندارد، برطرف شود.
وزیر اسبق راه ادامه داد: چنین مواردی باعث کندی پیشرفت اقتصاد ایران شده و جامعه را با انواع و اقسام گرفتاریها مواجه کرده است.
وی توجه ویژه به موضوعاتی همچون موقعیت استراتژیک ایران در آبراههای بین المللی و ترانزیتی را ضروری دانست و گفت: ترانزیت یکی از فرصتهایی است که ما نتوانستهایم از این موقعیت بهره ببریم. آن هم در حالی که بر سر شاهراه کردیورهای شمال_جنوب و شرق- غرب قرار گرفتهایم و میتوانیم راه را برای اینکه کالا را از آسیای دور به اروپا برسانیم، هموار کنیم؛ ضمن اینکه اخذ عوارض از این مسیرهای ترانزیتی خود میتواند محل درآمد باشد؛ اما متاسفانه به آن توجه نمیشود.
خرم گفت: فرودگاه امام خمینی (ره) بعنوان یک هاب برنامه ریزی شده تا سالانه 8 میلیارد دلار درآمد داشته باشد، اما فرصت سوزی بسیاری در دهه گذشته صورت گرفت و این منبع اکنون کارایی تعریف شده را ندارد؛ بنابراین باید در هر برنامه ریزی که صورت میگیرد، پشتکاری برای پیگیری و اجرایی شدن ایده هم وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: 90 درصد کالاهای اروپایی، ژاپنی و کرهای که تولیدمیشود، 30 تا 50 درصد گرانتر از کالاهای آمریکایی هستند. یعنی وقتی مجبور به خرید از اروپا، ژاپنی و کرهای هستیم، گرانتر میخریم و پولی که باید برای توسعه هزینه شود، در جیب این کشورها میرود. برای نمونه به من توصیه میشد، 20 فروند توپولف خریداری کنم که هر توپولف 38 میلیون دلار بود. یک گزارشی برای رییس جمهوری وقت تهیه کرده و به ایشان ثابت کردم که ارزانترین هواپیما بوئینگ است. برای اینکه بوئینگ 1100 ساعت پرواز مفید و توپولف فقط 40 هزار ساعت پرواز مفید دارد؛ اما اجازه خرید بوئینگ را ندادند.
خرم در پایان گفت: برای اینکه مانعهای اقتصادی برچیده شوند، راه حلهای کارشناسی میطلبد که کافی است، واقع بینی و عقلانیت را در تصمیم گیریها لحاظ کنیم تا بتوانیم از این دوره پرهزینه عبور کنیم.