نازنین خودی روزنامه نگار: معامله‌گران بازار سرمایه به رغم شروع مثبت بازار این هفته را با روندی نزولی به پایان رساندند، روندی که به گفته یک کارشناس بازار سرمایه، رفتاری اصلاحی بوده و موقتی است. از همین رو شاخص کل بیشتر از این نزول پیدا نمی‌کند و احتمالش خیلی کم است.
«سعید مشکات» تحلیلگر بازار سرمایه می‌گوید: اصلاحی که بازار انجام می‌دهد موقتی است. بیشتر مشکلی که در بازار پیش آمده ریسک‌هایی بود که از اردیبهشت وارد بازار سرمایه شد. اثر این ریسک‌ها هم در حال حاضر تخلیه شده است و اتفاقی که در حال حاضر می‌افتد بیش از آن که عامل بنیادی داشته باشد بیشتر تحت تأثیر عامل تکنیکالی است و از این جهت می‌توان آن را بررسی کرد.
دلارزدایی به ایستگاه بازار سرمایه رسید
دلارزدایی از اقتصاد ایران موضوعی است که از ابتدای امسال برای جلوگیری از آسیب نوسانات دلار مطرح شد و در حال حاضر دولت امید زیادی به آن بسته است. بر این اساس چندی پیش اعلام شد که این اقدام با حذف دلار از سبد ارزهای مسافرتی کلید خورده است، اقدامی که مخالفان، آن را پوپولیستی و برخی موافقان نیز آن را بی تأثیر می‌دانند، چرا که با حذف دلار از بودجه، یورو جایگزین آن خواهد شد؛ این در حالی است که ایران با کشورهای حوزه یورو نیز رابطه چندان مساعدی ندارد و این مسئله بی فایده است.
اما این مفهوم مدتی است که در بورس نیز مطرح شده است. آغاز آن شاید به اظهارات مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی در چند ماه گذشته بازمی‌گردد. بذرپاش گفته بود علت گرانی مسکن ناشی از فروش مواد اولیه‌ای چون سیمان و فولاد با نرخ جهانی است، از همین رو است که این کالاها از بورس خارج شده‌اند.
حالا، اما برخی نظریه‌پردازان نزدیک به دولت می‌گویند چرا این کالاها باید در داخل نیز با قیمت جهانی فروخته شود. از همین رو دلارزدایی از بورس نیز به بحث جنجالی کارشناسان بورسی بدل شده است؛ اما این نظرات چه آسیبی را متوجه بازار خواهد کرد؟دلارزدایی یا سرکوب قیمتی؟ سعید مشکات در پاسخ به این پرسش می‌گوید: کسانی که حرف از دلارزدایی می‌زنند، منظورشان این است که سرکوب قیمتی انجام شود. در حال حاضر نرخ فروش شرکت‌ها اکثراً در قالب یک فرمولی به قیمت‌های جهانی وصل است؛ چرا این اتفاق افتاده؟ اگر این قضیه نباشد و ما بین جنس داخل کشور و خارج از کشور اختلاف قیمت داشته باشیم، قاچاق رشد پیدا می‌کند. در این مسیر تجاری که می‌توانند از امتیازات انحصاری استفاده کنند، مجوزهای صادراتی می‌گیرند و یکسری از کالاهایی که در ایران خیلی ارزان و با رقم پایین قیمت گذاری شده، می‌خرند و در خارج از کشور می‌فروشند. کسانی که نتوانند این پروسه را انجام دهند در قالب قاچاق اقدام می‌کنند. نمونه‌های مشخص این را ما در اقتصاد زیاد داشتیم. به گفته این کارشناس بورس، یک جاهایی مثل بورس کالا ایجاد شد برای اینکه قیمت گذاری شفاف بشود و این قیمت شفاف، چراغ راهنمایی در اقتصاد شود. کسانی که طرفدار دلارزدایی هستند منظورشان این است که قیمت کالاهایی که در ایران به نرخ جهانی عرضه می‌شود از هم جدا کرده و در ایران یک قیمت و در بقیه کشورها قیمت دیگر عرضه کنند. شعار این گروه این است که این اقدام به نفع مردم محروم است. در صورتی که دقیقاً ضد این قضیه است، چرا که این شکاف قیمتی سبب قاچاق و زیان ده بودن شرکت‌ها می‌شود. با زیان ده شدن این شرکت‌ها مالیات پرداختی آن‌ها به دولت کم و در نتیجه دولت تحت فشارهای مالی، پول بیشتری چاپ می‌کند و تورم رشد می‌کند.مشکات در ادامه عنوان می‌کند: از طرف دیگر این شرکت‌ها رو به تعطیلی رفته و نیروی کار خود را از دست می‌دهند. نیروی کار آن‌ها هم کارگران و کارمندان هستند. سرمایه گذاری اقتصادی ایران کم و توسعه آتی کشور به تعویق می‌افتد و آسیب‌های بی شمار دیگر را متوجه اقتصاد می‌کند.به باور این کارشناس بازار سرمایه، در حال حاضر از این محل ریسک بنیادی متوجه اقتصاد نیست، اما این حرف‌ها و جو روانی که ایجاد می‌کنند می‌تواند اثرگذار باشد. با وقوع این نوع از جوهای روانی بازار می‌ترسد، چرا که به هرحال سرمایه ترسو است. ما از اقتصاد دهه هشتاد کشور عبور کردیم و در ماهیت فکر نمی‌کنم تاثیرگذار باشد.
پیش بینی بازار سرمایه تا پایان سال
سعید مشکات در پاسخ به این پرسش که چه ریسک‌های بالقوه‌ای تا پایان سال در کمین بازار سرمایه است؟ می‌گوید: از ابتدای سال تا امروز ما ریسک‌های بازار را پیش خور کردیم. بازار بعضی از این ریسک‌ها را حتی بیش از حد پیشخور کرده است؛ و از همین رو ریسک خیلی خاصی متوجه شرکت‌ها نیست. هر چه جلوتر پیش می‌رویم احتمالاً ابهامات به سمت کمتر شدن پیش می‌رود یعنی جو منفی روی بازار کمتر می‌شود.
از همین رو، طبق پیش بینی این کارشناس بورس، تا پایان سال احتمالاً اصلاح درمحدوده فعلی یعنی بین 2 میلیون و 150 هزار و 2 میلیون و 170 هزار متوقف شود و با توجه به اینکه بودجه سال آینده هم آرام آرام باید تعیین تکلیف شود، یک رشد ملایم خواهیم داشت؛ در غیر این صورت ابهامات بودجه باعث می‌شود روند بورس مقداری فرسایشی شود.