سهیل بانی روزنامه نگار: طبق آمارها، خانوارهای حاضر در دهک‌های بالاتر، طی سال 1402 تورم بیشتری را تجربه کرده‌اند؛ به طوری که تورم دهک اول 35 درصد و در دهک دهم برابر با 43.4 درصد ثبت شده است.
مرکز آمار ایران با آغاز سال جدید نرخ‌های تورم سال 1402 را منتشر کرد که بر اساس آن تورم در آخرین ماه سال گذشته نیز به روند نزولی خود ادامه داده بود. بر اساس آمارهای این مرجع رسمی انتشار آمار در کشور، با وجود افزایش تورم ماهانه اسفند ماه به دو درصد، تورم سالانه سال 1402 به رقم 40.7 درصد کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر، نرخ تورم نقطه به نقطه نیز عدد 32.3 درصد را به ثبت رساند.
اعداد و ارقام منتشر شده اما میانگین کل کشور را نشان می‌دهد و بدیهی است که نرخ تورم برای اقشار مختلف جامعه، متفاوت است. زیرا سبد مصرفی و شیوه هزینه‌کرد افراد با سطح درآمد و هزینه‌های متفاوت، باعث می‌شود که آنها تورم متفاوتی را تجربه کنند. از این روی، مرکز آمار ایران، این نرخ‌های تورم را به تفکیک دهک‌های هزینه‌ای نیز منتشر کرده که تجارت نیوز در ادامه به بررسی آن می‌پردازد.
اختلاف تورم دهک‌ها در سال 1402 چقدر شد؟
بررسی نرخ تورم سالانه در دهک‌های هزینه‌ای نشان می‌دهد که خانوارهای حاضر در دهک‌های بالاتر، تورم بیشتری را نیز تجربه کرده‌اند. طوری که تورم دهک هزینه‌ای اول 35 درصد بوده و این رقم در دهک دهم برابر با 43.4 درصد ثبت شده است.
به این ترتیب، اختلاف بین بیشترین و کمترین تورم سالانه دهک‌ها، در حالی در اسفند ماه سال 1402 به 5.4 رسیده که این رقم در بهمن ماه معادل 5.2 درصد بود.
وضعیت تورم نقطه به نقطه و ماهانه دهک‌ها
در شاخص تورم نقطه به نقطه، بر خلاف تورم ماهانه و سالانه بیشترین رقم به دهک نهم اختصاص یافته است. با این وجود تورم دهک اول در همه این شاخص‌ها کمتر از باقی دهک‌هاست.با استناد به داده‌های مرکز آمار ایران، کمترین نرخ تورم نقطه به نقطه دهک‌ها در سال 1402 برابر با 29 درصد بوده که این رقم در دهک نهم به بیشترین مقدار خود در 32.9 درصد رسیده است. تورم نقطه‌ای دهک دهم نیز معادل 32.4 درصد رقم خورده است.به علاوه، نرخ تورم ماهانه اسفند ماه سال گذشته نیز در دهک اول معادل 1.62 درصد بوده که با افزایش تدریجی، در دهک دهم به 32.4 درصد رسیده است.
چرا تورم دهک‌ها متفاوت است؟
اصلی‌ترین عاملی که سبب می‌شود نرخ‌های تورم در استان‌ها متفاوت باشد، تفاوت در سبد مصرفی خانوارها و تغییر قیمت کالاهای متفاوت است. برای مثال، اگر در یک دوره زمانی، کالاهای بادوام افزایش قیمت بیشتری از دیگر کالاها و خدمات داشته باشند، دهکی که بیش از سایرین از این کالاها استفاده می‌کنند، تورم بیشتری را حس می‌کنند. از همین روی، بررسی ضریب اهمیت کالاها در دهک‌های متفاوت ضروری است.بر اساس داده‌های درج شده در گزارش مرکز آمار، ضریب اهمیت کالاهای غیرخوراکی و خدمات در دهک‌های هزینه‌ای بالاتر، به میزان قابل توجهی بیشتر از دهک‌های پایین است. این آمارها نشان می‌دهند که ضریب اهمیت خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در دهک اول 42.4 درصد است که این رقم در دهک دهم به 21.6 درصد کاهش می‌یابد. در مقابل، دهک اول 57.6 درصد از هزینه‌های خود را به کالاهای غیرخوراکی و خدمات و اختصاص می‌دهند و این میزان در دهک دهم برابر 78.4 درصد است.