سارینا سیف روزنامه نگار: قرارداد 2.7 میلیارد دلاری برای تولید بنزین با پتروشیمی‌ها بسته شده است. به نظر می‌رسد کمبود بنزین از عوامل مهم روی آوردن مسئولان به تولید بنزین پتروشیمی بوده که از آلاینده‌ترین انواع بنزین است.
با افزایش مصرف بنزین طی سال‌های اخیر و عقب‌ماندگی تولید، بار دیگر دولت به اولین و دم‌دست‌ترین راهکار، یعنی عرضه بنزین پتروشیمی و واردات سوخت، روی آورده است.
آن‌طور که حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، شانزدهم اردیبهشت سال جاری به تسنیم گفته است، به منظور تأمین منابع هدفمندی یارانه و جبران کسری انرژی، دولت با پتروشیمی‌ها برای تأمین بنزین کشور در سال جاری قرارداد دو میلیارد و 700 میلیون دلاری منعقد کرده است.
این بدان معناست که دولت و مجلس دست به دست هم بودجه‌ای 2.7 میلیارد دلاری برای افزایش آلایندگی شهرها کنار گذاشته‌اند؛ چراکه گفته می‌شود بنزین تولیدشده از سوی پتروشیمی‌ها خطرات جدی نظیر آلوده‌تر شدن هوا دارد. استفاده از این سوخت می‌تواند مشکلات جدی برای شهروندان ایجاد کند.
تولید بنزین پتروشیمی؛ بدعتی که احمدی‌نژاد گذاشت
به نظر می‌رسد افزایش تولید بنزین از سوی پتروشیمی‌ها به طرحی موسوم به طرح ضربتی افزایش تولید بنزین که مبدع آن محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت‌های نهم و دهم، بود بازمی‌گردد. این طرح به دنبال افزایش تحریم‌های بین‌المللی در 6 مجتمع پتروشیمی شازند اراک، جم، برزویه (نوری)، امیرکبیر، واحد آروماتیک بندر امام و بوعلی‌سینا با ظرفیت تولید روزانه 15 میلیون تا 17 میلیون لیتر بنزین و 9 میلیون لیتر گازوئیل آغاز شد.
معصومه ابتکار، رئیس سابق سازمان محیط‌زیست، درباره علت تولید بنزین پتروشیمی گفته بود: «واردات بنزین از سال 88 قطع شد. به علت بی‌برنامگی در آن دوره یک نفر [محمود احمدی‌نژاد] پیشنهاد داده بود کسری بنزین را از محل ترکیبات بنزین تولیدی در پتروشیمی‌ها تأمین کنیم. آن ترکیب از نظر استاندارد اصلاً بنزین نیست و از نظر سلامت بسیار خطرناک است و ترکیبات بنزن و تلوئین در آن بسیار بالاتر از حد استاندارد است. به‌عنوان مثال بنزن یک ترکیب کارتینوژن درجه A است و منجر به سرطان می‌شود. از این جهت کیفیت بنزین پتروشیمی کاملاً روشن است. اما متاسفانه از سال 89 این کار صورت گرفت.»
همچنین سیدحمید حسینی، رئیس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، درباره استفاده از محصولات پتروشیمی به عنوان سوخت هفتم دی 1401 در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرده بود: «ما هیچ‌وقت بنزین پتروشیمی نداشته‌ایم؛ برخی شرکت‌های پتروپالایشی نظیر نوری، بوعلی، شازند و اصفهان ظرفیت تولید فراورده‌هایی شبیه بنزین را دارند یا اینکه نفتایی تولید می‌کنند که قابلیت استفاده در تولید بنزین را دارند. زمان دولت احمدی‌نژاد از ترکیباتی برای تبدیل به بنزین استفاده می‌شد، اما رعایت نکردند و بنزن زیادی مورد استفاده قرار گرفت. اکنون گرچه از فراورده‌های پتروشیمی مانند رافینت، لایتن و نفتا برای بنزین استفاده می‌شود، اما قطعاً بنزن که خطرناک است استفاده نمی‌شود. این بنزین هرچند یورو 4 نخواهد بود و یورو 3 است، اما نمی‌توانیم بگوییم خطرناک و سرطان‌زاست.»
تولید بنزین پتروشیمی بدون توجیه اقتصادی!
نرسی قربان، کارشناس ارشد حوزه انرژی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: اطلاع دقیقی از جزئیات فرایند تولید بنزین توسط متان ندارم، اما متان فراورده گرانی است که نه‌تنها منجر به انتشار مواد مضر می‌شود بلکه توجیه اقتصادی هم ندارد.به گفته او، مصرف بالای بنزین و قاچاق ناشی از قیمت پایین بنزین از عوامل مهم کمبود سوخت است. اما موضوع واردات بنزین موضوع جدیدی نیست و در مواجهه با کمبود سوخت با افزایش واردات، سرمایه‌گذاری مناسب در پالایشگاه‌ها و ورود پالایشگاه خلیج‌فارس در صحنه تولید بنزین شاهد افزایش تولید بنزین به حدی بودیم که بیش از نیاز مصرفی کشور بوده است. اما روند افزایش مصرف، دوباره کشور را دچار کمبود بنزین کرده است.
تأیید واردات بنزین
طبق پیگیری‌های تجارت‌نیوز، وزارت نفت نسبت به جزئیات قرارداد پتروشیمی‌ها اظهار بی‌اطلاعی کرد و موضوع را به شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران ارجاع داد. اما شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نیز در جریان جزئیات قرارداد نبود و متولی قرارداد امضاشده توسط شرکت نفت را پتروشیمی‌های خصوصی دانست.شایان ذکر است در خلال پیگیری‌ها، واردات بنزین به عنوان یکی از راهکارهای جبران ناترازی تأیید شده است.ناصر عاشوری، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش، در نشستی خبری گفته بود ریشه ناترازی بنزین در مصرف بی‌رویه است و مصارف بالا کار را به جایی رسانده که به جای صادرات، در سال گذشته حدود سه میلیارد دلار واردات بنزین انجام شده است.او همچنین اظهار کرده است از شرکت‌ها و پالایشگاه‌های فعلی نمی‌توان انتظار رشد ظرفیت تولید داشت.با توجه به این اظهارات انتظار می‌رود در کنار قرارداد 2.7 میلیارد دلاری با پتروشیمی‌ها در زمینه بنزین، همچنان واردات بنزین نیز برای جبران ناتزاری انجام شود. ناترازی در بنزین امری جدی در کشور است که به نظر می‌رسد مسئولان فعلاً با راهکارهای غیرقیمتی در زمینه سوخت، قصد جبران این ناترازی را دارند.