دو عامل مهم در نرخ ارز

سید کمال سیدعلی کارشناس اقتصادی: دو عامل اقتصادی و سیاسی در افت و خیز نرخ ارز موثر هستند و از عوامل مهم اقتصادی به صورت کلان بر روی نرخ ارز اثر می‌گذارد موضوع تورم است.باید به این نکته توجه داشت که در هر شرایط سیاسی، امسال هم نرخ تورم در کشورمان بالا بوده و حتما کمتر از این اعداد فعلی نخواهد بود. با توجه به ناترازی بودجه، عدم تحقق درآمدها و … همچنان تورم پابرجاست و در حالی که هزینه‌ها افزایش می‌یابد اما درآمدها محقق نمی‌شود و علاوه بر این، مشکلات صندوق‌های بازنشستگی هم اثر خود را در اقتصاد می‌گذارند. بنابراین باتوجه به کسری بودجه، در سال جاری تورم اگر هم در بهترین حالت تورم افزایش پیدا نکند، کمتر هم نمی‌شود.در حالی که حرکت حکمرانی در اقتصاد ایران صحیح نیست و شاهد نرخ تورم بالا هستیم و در این شرایط هم نرخ ارز افزایشی خواهد بود اما همزمان در مسائل سیاسی اتفاقات مثبتی رخ داده که همین عامل سیاسی در نرخ ارز اثرگذار است. در حالی که درگیری‌های اخیر در منطقه منجر به شهادت چند تن از نیروهای ایرانی حاضر شد و پس از آن تنش‌ها شدت گرفت، اما امروز تنش مستقیم با کشور اسراییل کمتر شده و ثبات در منطقه دیده شده است.از سوی دیگر در این مدت فروش نفت ایران به دلیل نیاز جهانی به هر طور ممکن انجام شد بطوریکه درآمدهای ارزی با لحاظ صادرات نفتی و غیر نفتی بیش از 80 میلیارد دلار بوده و بنابراین دست بانک مرکزی برای مداخله در بازار باز است.   در مقطعی میزان فروش نفت ایران 300 هزار بشکه در روز بود اما امروز بیش از یک میلیون و 500 هزار بشکه نفت به فروش می‌رسد. در این میان بحث توسعه روابط ایران با عراق و افغانستان مطرح است که صادرات به این کشورها افزایش یافته‌ است و به دلیل همین مسائل شرایط ارزی بانک مرکزی به سختی دو سال گذشته نیست و این امکان تزریق به بازار را می‌دهد. همچنین از چند روز گذشته بانک مرکزی سیاست ارزی اعلام کرده که هر چند جزییات آن هنوز مشخص نیست اما آن چیزی که مشخص است این بوده که بانک مرکزی می‌خواهد رابطه صادرات و واردات را به هم نزدیک کند و ارز نیمایی و مرکز مبادله و بازار آزاد را بهم نزدیک کند. باید توجه داشت که قیمت ارز بازار آزاد در اختیار بانک مرکزی نیست مگر اینکه مانند عربستان و امارات ورودی قابل توجهی درآمد ارزی داشته باشند و در این صورت بازار آزاد می‌تواند دخالت کند. اما بانک مرکزی برای حفظ ذخایر ارز باید به واردات هم توجه داشته باشند. همچنین این میزان خروج سرمایه در ایران صورت و قاچاق، قیمت ارز را در بازار آزاد تعیین می‌کنند و این پول‌ها در خارج از کشور جابه جا می‌شوند بنابراین قابل کنترل هم نیست.کاهش تنش‌های سیاسی بر بازار ارز اثرگذار است وقتی قیمت ارز بالا رفت و به 70 هزار تومان رسید حمله به ارز افزایش یافت و پس از آن شاهد کاهش نرخ ارز بودیم به دلیل اینکه مقداری آرامش در پی مذاکرات سیاسی چه در عمان و چه در منطقه ایجاد و علامت‌هایی می‌بینیم که کشورها به دنبال حفظ کاهش تنش‌های سیاسی در منطقه هستند و ایران هم این مسیر را حرکت می‌کند و تاثیر مثبت این اقتصاد سیاسی را در رفتار فعالان اقتصادی را هم می‌بینیم.