حانیه سراج روزنامه نگار: تأمین برق پایدار صنایع در فصل تابستان همچنان یکی از مشکلات عمده این حوزه است. با وجود نشست‌های سالانه وزارتخانه‌های صمت و نیرو برای مدیریت مصرف برق، صنایع با مشکل تأمین برق مواجه هستند. ناترازی در تولید و مصرف، تصمیمات متفاوت دو وزارتخانه و عدم سرمایه‌گذاری کافی از عوامل مؤثر در این چالش‌ها هستند
تأمین برق پایدار صنایع مسئله‌ای مهم برای افزایش تولید و پیشرفت کشور محسوب می‌شود. یکی از مشکلاتی که صنایع هر ساله با آن روبه‌رو هستند، مشکل تأمین برق در تابستان و تأمین گاز در زمستان است.
امسال هم مانند گذشته، مشکل تأمین برق پایدار برای صنایع وجود دارد. طبق اخبار منتشرشده از سوی ایلنا، وزارت صمت و نیرو برای تحقق شعار سال و همین‌طور برای تأمین برق پایدار در چهار ماه گرم سال، با یکدیگر توافق کردند. این همکاری، با هدف مدیریت مصرف برق پایدار صنایع و کاهش محدودیت‌های انرژی برق تحویلی به صنایع به نسبت سال گذشته صورت گرفته است.
با وجود همکاری دو وزارتخانه و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده صنایع همچنان مشکل تأمین برق دارند. مواردی همچون ناترازی در تولید و مصرف، عدم سرمایه‌گذاری دولت و بخش خصوصی، احداث‌نشدن نیروگاه انرژی‌های تجدیدپذیر و… باعث شده صنایع در تأمین برق پایدار با مشکل مواجه شوند.
حمیدرضا صالحی، دبیر سندیکای صنعت برق ایران، در گفتگویی درباره نشست برگزار شده بین وزارت صمت و نیرو گفت: هر ساله وزارت نیرو و صمت هنگام نزدیک‌شدن به فصل گرما، نشست‌هایی برگزار می‌کنند. این نشست‌ها باهدف مدیریت و برنامه‌ریزی برای خاموشی‌های احتمالی برگزار می‌شود تا صنایع از میزان برقی که توسط وزارت نیرو دریافت می‌کنند و زمان‌های خاموشی اطلاع داشته باشند.
چه عواملی در کمبود برق صنایع تأثیرگذار است؟
صالحی درباره عواملی که باعث می‌شود با وجود برنامه‌ریزی، صنایع همچنان مشکل کمبود برق پایدار داشته باشند اظهار کرد: ناترازی در تولید و مصرف از عوامل تأثیرگذار در این زمینه است. چراکه باید توسط دولت یا بخش خصوصی برای حل این مشکل، سرمایه‌گذاری می‌شد. از طرفی اقدامی برای بهینه‌سازی مصرف صنایع و حتی مصارف خانگی انجام نشده است. علت این موضوع هم واقعی نبودن قیمت برق است. زیرا پایین‌بودن قیمت برق، باعث ورود کارخانه‌هایی با مصرف برق بالا به صنایع شده است. هزینه سرمایه‌گذاری برای بهینه‌کردن این صنایع، از هزینه مصرف برق این صنایع بیشتر است
وی درباره اقدامات دولت در راستای پرداخت قیمت واقعی برق از سوی صنایع عنوان کرد: دولت اقداماتی در راستای محاسبه واقعی قیمت برق انجام داده است. یکی از این اقدامات اعمال ماده 16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان «تأمین برق صنایع» است. بر اساس این ماده، صنایعی که بیش از یک مگاوات برق مصرف می‌کنند موظف‌اند یک درصد از برق موردنیاز خود را با احداث نیروگاه انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین کنند. این روند باید تا پایان سال پنجم به پنج درصد برسد. در حال حاضر، صنایع فولاد و سیمان، با استقبال از این طرح، اقدام به احداث نیروگاه انرژی‌های تجدیدپذیر کردند. اقدام دیگر دولت در این راستا تعیین قبوض برق با قیمت بالاتر است. این مسیرها منجر به محاسبه قیمت واقعی برق می‌شود.
صالحی درباره محاسبات قیمت گاز خاطرنشان کرد: محاسبه قیمت گاز هم باید در بودجه قرار بگیرد. برای اینکه یک اقدام اساسی در این حوزه صورت بگیرد، در ابتدا باید به قیمت گاز توجه شود. زیرا توجه به واقعی محاسبه‌شدن قیمت گاز می‌تواند بر محاسبه واقعی قیمت برق هم تأثیر بگذارد. علاوه بر این، با محاسبه واقعی قیمت گاز می‌توان هم در گاز و هم در برق صرفه‌جویی کرد و مدل‌های جدیدی برای افزایش تولید در گاز و برق طراحی کرد.
کارگروه‌های مشترک، مشکل ناترازی برق را حل نمی‌کند
دبیر سندیکای صنعت برق ایران درباره تشکیل کارگروه‌های مشترک بین دو وزارتخانه و تأثیر آنها در حل‌شدن مشکل برق صنایع توضیح داد: این کارگروه‌ها معمولاً برای هماهنگی شهرک‌ها و واحدهای صنعتی شکل می‌گیرد. ولی به طور جامع مشکل ناترازی حل نمی‌شود. مؤثربودن کارگروه‌ها در حل مشکل برق صنایع، مستلزم سرمایه‌گذاری در تولید و بهینه‌سازی در مصرف است که باید از ابزارها و روش‌های جدید در این صنعت استفاده شود.
دبیر سندیکای صنعت برق در پاسخ به این پرسش که کاهش محدودیت‌های انرژی برق تحویلی به صنایع به نسبت سال گذشته کاهش‌یافته است. این کاهش چه تأثیری بر صنایع دارد؟ تشریح کرد: این موضوع از دو منظر قابل‌بررسی است. یک منظر وزارتخانه‌ها هستند که با تشکیل جلسات مختلف، جدول‌هایی را برای تعیین محدودیت‌های صنایع تدوین می‌کنند. این‌گونه میزان برق مصرفی و همین‌طور خاموشی‌های احتمالی صنایع در فصل گرما مشخص می‌شود. در سوی دیگر این ماجرا، صاحبان صنایع قرار دارند. به‌عنوان‌مثال، آنها ادعا می‌کنند که در سال گذشته تنها دو روز در هفته برق نداشتند، اما امسال این قطعی برق به سه روز در هفته افزایش‌یافته است. صاحبان صنایع بر این باورند که کمبود برق باعث توقف تولید آنها شده است. البته، توقف تولید ممکن است به دلایلی نظیر کمبود قطعات، حوادث غیرمترقبه و… رخ‌داده باشد. وزارتخانه‌ها نیز با ارائه دلایل خود، مسئولیت این اتفاق را نمی‌پذیرند. در مقابل، صاحبان صنایع معتقدند که با داشتن برق‌کافی، قادر به تولید و صادرات بیشتری خواهند بود. در اینجا دو روایت وجود دارد و هر دو طرف باید این موضوع را تصدیق کنند. امید است امسال برق بیشتری در اختیار صنایع قرار بگیرد و صنایع هم تولید و صادرات مناسبی داشته باشند.
تفاوت اولویت‌ها، چالش تأمین برق پایدار صنایع
او درباره چالش‌های این دو وزارتخانه برای همکاری عنوان کرد: در این حوزه چالش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از این چالش‌ها بحث سرمایه‌گذاری است. چراکه بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها برای صرفه‌جویی در مصرف گاز صورت می‌گیرد. چالش دیگر این حوزه متفاوت‌بودن اولویت این دو وزارتخانه است. ازیک‌طرف صنایع به برق بیشتری برای افزایش تولید و افزایش صادرات احتیاج دارند. طرف دیگر وزارت نیرو است که اولویت وزارت نیرو، تأمین برق خانگی است. تا در فصل گرما مکان‌هایی نظیر خانه‌ها، مغازه‌ها، مساجد، مدارس و… خاموشی نداشته باشند.
ادغام، راه‌حل مشکلات تأمین برق پایدار
دبیر سندیکای صنعت برق درباره متفاوت‌بودن تصمیم‌گیری در نهادهای متولی اظهار کرد: تصمیم‌گیری نهادهایی نظیر نیرو و نفت در مواردی با یکدیگر متفاوت است. باید نهادی تحت عنوان وزارت انرژی وجود داشته باشد تا هم مشکل تأمین گاز و هم مشکل تأمین برق رفع شود.
او درباره ادغام سازمان بهینه‌سازی برق «ساتبا» و سازمان بهینه‌سازی سوخت تشریح کرد: سازمان بهینه‌سازی برق که تحت نظارت وزارت نیرو فعالیت می‌کند و سازمان بهینه‌سازی سوخت که زیر نظر وزارت نفت است، هر دو می‌توانند نقش مهمی در بهینه‌سازی ایفا کنند. بااین‌حال، این دو سازمان تحت نظارت نهادهایی هستند که تمایلی به حرکت در این مسیر ندارند؛ بنابراین، اگر این دو نهاد ادغام شده و تحت نظارت نهاد ریاست‌جمهوری قرار گیرند، سازمان متولی بهینه‌سازی سوخت کشور ایجاد خواهد شد. به‌این‌ترتیب، پروژه‌های بهینه‌سازی نیز به شکل مؤثرتری انجام خواهند شد
این فعال بخش خصوصی درباره مشکلات صنایع در اثر تأمین‌نشدن برق موردنیاز آنها تصریح کرد: بسیاری از صنایع نظیر پتروشیمی، فولاد، سیمان و… در زمستان مشکل تأمین‌نشدن گاز و در تابستان مشکل تأمین‌نشدن برق دارند. این موضوع، بر کاهش تولید، خدمات، صادرات و… تأثیر می‌گذارد. علاوه بر موارد ذکر شده، در ایران میلیون‌ها نفر سهام‌دار صنایع هستند. تأمین‌نشدن برق پایدار صنایع باعث کاهش درآمد و افت سهام می‌شود.
راهکارهایی برای تأمین برق صنایع
صالحی برای تأمین برق موردنیاز صنایع پیشنهاد داد: راهکارهای مختلفی برای حل مشکل تأمین برق صنایع وجود دارد. راهکارهایی نظیر احداث نیروگاه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، شروع بهینه‌سازی صنایع، سرمایه‌گذاری در این حوزه، ادغام سازمان بهینه‌سازی برق و سوخت، ادغام وزارت نفت و نیرو و تشکیل وزارت انرژی می‌تواند بر حل‌شدن مشکل برق صنایع تأثیر مثبت بگذارد.
بر اساس این گزارش، تأمین برق صنایع، یک امر مهم محسوب می‌شود. چراکه تأمین‌نشدن برق صنایع در کاهش تولید، صادرات، درآمد و کاهش سهام این صنایع تأثیرگذار است؛ بنابراین، دولت باید در راستای تأمین برق صنایع، تشویق صنایع به احداث نیروگاه انرژی‌های تجدیدپذیر، دادن تسهیلات مختلف به صنایع و سرمایه‌گذاری در این حوزه تلاش کند تا صنایع و تولید کشور، به سمت رشد و پیشرفت حرکت کنند.