دور برگردان تحریم نفت ایران با ونزوئلا

مرتضی بهروزی‌فر کارشناس انرژی: برخی از کاندیدهای ریاست جمهوری بر روی پالایشگاه‌سازی ایران در ونزوئلا مانور می‌دهند، اینکه ایران در بخش پایین‌دستی کشورهای هدف صادرات نفت سرمایه‌گذاری کند اقدام مثبتی است یعنی به جای اینکه نفت را خام صادر کنیم می‌توانیم در این کشورها تولید فراورده داشته و صادر کنیم، هرچند این سیاست مربوط به اکنون نیست.قبل از انقلاب هم از سوی شرکت ملی نفت در کشورهایی مثل افریقای جنوبی و یا هند پروژه‌های پالایشگاه‌سازی دنبال می‌شد اما به خاطر مشکلاتی که در آپارتاید بوجود آمده بود ایران نمی‌توانست در این کشور نفت را پالایش کند، اصل موضوع اینکه ایران در پالایشگاه شخصی خود و یا دولت ایران نفت ایران را در دیگر کشورها پالایش کند و به بازار ارائه دهد قابل قبول است و سیاست بیش 60 تا 70 سال قبل ایران است، و کشورهای عمده تولیدکننده مثل عربستان، کویت و امارات نیز این سیاست را پیگیری می‌کنند.موضوع این است که اگر از این روش برای دور زدن تحریم استفاده کنیم حرف عبثی است چون اگر بخواهیم هم نمی‌توانیم نفت را به کشور ونزوئلا حتی برای پالایش منتقل کنیم و پالایشگاه بلااستفاده می‌ماند زیرا تحریم کار را سخت می‌کند، ما قبل از انقلاب در افریقای جنوبی پالایشگاه داشتیم اما باتوجه به تحریم سازمان ملل و شورای امنیت آن زمان علیه رژیم آپارتاید، ایران امکان انتقال نفت را به آن کشور نداشت و عملاً مجبور شد پالایشگاه را واگذار کند بنابراین اینکه ما صرفاً با احداث پالایشگاه می‌توانیم تحریم را دور بزنیم عبث است.در مورد ونزوئلا موضوع متفاوت است قرار بود ایران این پالایشگاه را راه‌اندازی کند که توان فنی خود استفاده کند و شاید بخشی از نفت از ایران نیز به این کشور انتقال داده شود. در صورتی که اگر این پالایشگاه راه‌اندازی شود باتوجه به اینکه خود ونزوئلا تولیدکنند نفت است و نیاز چندانی به نفت ایران ندارد؛ این پروژه اقدامی چندان قابل بحث نیست.در نظر داشته باشیم ونزوئلا تحت تحریم امریکا است به محض اینکه تحریم‌های این کشور لغو شود بدون شک شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در این کشور فعالیت خواهند کرد، آمریکا نیز حتماً به نفت این کشور ورود خواهد کرد و بدون تردید ایران کنار گذاشته خواهد شد فقط اگر ما توانسته باشیم معادل خدمات فنی پول بگیریم در این حد قابل قبول است اما اینکه روی ونزوئلا برای دور زدن تحریم و صادرات نفت حساب کنیم، منطقی نیست.موضوع دیگر اینکه بگوییم اکنون صادرات ما اضافه شده حرفی درست نیست صادرات نفت ما صرفاً به این دلیل اضافه شد که بایدن چشم‌پوشی کرد، اگر شرایط مانند دوران ترامپ بود امکان افزایش صادرات نداشتیم. مورد دوم اینکه ما غیر از چین جایی برای صادرات نداریم، سؤال اینکه آیا ما بدون تخفیف نفت صادر می‌کنیم؟ آیا با هزینه قابل قبول نفت‌مان را صادر می‌کنیم؟ آیا پول نفت برمی‌گردد؟ آیا از این 1.5 میلیون بشکه نفتی که گفته می‌شود صادر می‌کنیم چیزی در اقتصاد کشور دیده می‌شود؟ آیا در کل پول وارد کشور می‌شود؟