نصف جهان زیر زبانه های فرونشست

عاطفه علیان روزنامه نگار: همه جا صحبت از انتخابات دولت چهاردهم است و اصفهانی‌ها درخواست می‌کنند که رئیس دولت جدید برنامه‌ای برای جریان دائمی زاینده رود از سراب تا پایاب داشته باشد.در دولت سیزدهم، برای نخستین بار مدیریت استان اصفهان بر تابوی همیشگی زاینده‌رود خط قرمز کشید و کوشید روی واقع‌بینانه‌ای از اصفهان را نشان دهد. اصفهانی که برخوردار نیست و زبانه‌های فرونشست زیر زمین تاریخی‌اش را سست کرده است. اصفهانی که حالا دیگر زیر پای 820 هزار خانه مسکونی، 6 هزار بنای تاریخی، ورزشگاه بزرگ نقش‌جهان، دو پالایشگاه، سه فرودگاه و 2.5 میلیون نفر ساکن در دشت اصفهان-برخوار بی‌جان شده است و نرخ فرونشست در دشت اصفهان-برخوار در حدود 160 میلیمتر در سال رسیده و فرودگاه شهید بهشتی اصفهان بین 8 تا 12 سانتی‌متر در سال نشست می‌کند. موضوع زاینده رود هم موضوع جدیدی نیست. صحبت از مهم‌ترین رود فلات مرکزی و حوضه زاینده رود است که زندگی میلیون‌ها نفر به آن وابسته است. در این چند دهه سیاست‌های کلان دولت در خصوص آب شفاف سازی نشده است و بازی‌های کلامی و سیاسی کاری سرلوحه این موضوع مهم قرار گرفته است.طی دهه‌های اخیر بارگذاری بیشتر از ظرفیت و آورد رودخانه زاینده رود و حوضه آبریز جغرافیایی گاوخونی انجام شده اما اولویت‌های توسعه پایدار اجتماعی و زیست محیطی و سلامت انسانی جوامع در این توسعه شکننده، در نظر گرفته نشده است. حل مساله زاینده‌رود بسیار ساده است. یکی از دلایل اصلی خشکی شاهرگ فلات مرکزی این است که وزارت نیرو یک میلیون و 976 هزار مترمکعب آب را فروخته است درحالی که ظرفیت آب آوری این رود، 384 میلیون مترمکعب بوده است یعنی حدود 5 برابر آب‌آوری.مسئله دوم این است که زاینده‌رود دچار لگام‌گسیختگی شده است و طرح‌های غیرفنی آبخیزداری هم تمامی آبراهه‌های به زاینده‌رود را مسدود کرده است و سیاست‌های نادرست دولتهای گذشته منجر به تخریب بیشتر در این حوضه آبریز شده است.در حال حاضر مصارف حوضه زاینده رود منتهی به تالاب گاوخونی بالغ بر 400 میلیون متر مکعب بیشتر از آورده و منابع رودخانه است که این میزان کسری آب به اندازه تأمین آب شرب 18 ماهه اصفهان بزرگ با جمعیت پنج میلیون نفر است.اما اصفهانی‌ها انتظار دارند مطالبه جریان دائمی زاینده‌رود از سراب تا پایاب در امتداد دولت سیزدهم در رأس وزارت نیرو دولت جدید قرار گیرد و مصوبات 9 ماده‌ای (2/10/92)، تشکیل شورای هماهنگی زاینده‌رود که بر عدم بارگذاری جدید بر این حوضه آبریز دلالت دارد با مشارکت بهره‌برداران به نتیجه برسد و مصوبات جلسات سیزدهم (18/1/93) و جلسه بیست و چهارم (23/1/95) شورای عالی آب و همچنین مصوبات جلسه شورای امنیت ملی کشور (30/6/93) و جلسات سی و نهم و چهلم شورای عالی آب و جلسات اول تا سوم کارگروه ملی سازگاری با کم آبی کشور و جلسات نوزده گانه شورای هماهنگی زاینده رود توسط دولت آگاه، پُرکار و معتقد به مبانی انقلاب در سالی که به مشارکت مردم مزین شده است اجرایی شود.