کنترل کسری بودجه با تنظیم مناسبات مالی

سعید شمس روزنامه نگار: دولت چهاردهم در حالی به طور غیرمنتظره‌ای در مرداد ماه سال جاری شروع به کار خواهد کرد که کشور با انبوهی از بحران‌های ریز و درشت مواجه است. در واقع ماندگاری تحریم‌ها و در کنار این معضل بین المللی، سوءمدیریت برخی از ارگان‌های اقتصادی و البته پررنگ شدن فساد و… موجب شده تا اصلاح، کاری دشوار به نظر برسد.

مرتضی افقه در گفتگو با «نقش اقتصاد» با تاکید بر دشواری مسئولیت دولت آتی اظهار کرد: قبل از هر توضیحی لازم به تذکر می‌دانم، دولت‌هایی که روی کار می‌آیند، از حدود یکسال پیش برنامه ریزی می‌کنند و همچنین درباره اینکه به چه کسانی مسئولیت بدهند، رایزنی‌های لازم را انجام می‌دهند. اما چون انتخابات هشتم تیر ماه به دلیل سانحه هلیکوپتر شهید رییسی انتخاباتی زودهنگام است، کاندیداها مجال لازم را برای برنامه ریزی و رایزنی‌های مرسوم نداشتند و بالاجبار هر کسی که برنده شود، از فردای روز رأی گیری فقط یک ماه وقت دارد تا مجموعه‌اش را کامل کند.

عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اهواز ادامه داد: همه می‌دانیم که ریشه همه مشکلات و محدودیت‌های اقتصادی تحریم است. در واقع تا زمانیکه از شرِ محدویت‌های بین المللی رهایی پیدا نکنیم، هر دولتی با هر سلیقه‌ای که روی کار بیاید، نمی‌تواند شرایط را به طرز مطلوبی برساند. به همین دلیل لازم است؛ نظام حکمرانی در نگاه به غرب و رابطه با جهان تجدیدنظری اساسی داشته باشد تا بلکه این فرصت را داشته باشیم تا دارایی‌های موجود را در راستای آرامش عمومی به کار بگیریم.

او افزود: همچنین مدیریت کشور در حالیکه تحریم هستیم، دشوار است. به همین دلیل تاکید چیزی جز این نمی‌تواند باشد که حداقل در مدیریت داخلی از همه ظرفیت‌ها به بهترین حالت ممکن بهره ببریم تا حتی المقدور وضعیت را تغییر بدهیم. به عنوان مثال اینطور نباشد که به هنگام تعیین وزرا و مدیران نگاهمان به مشی سیاسی و رابطه‌ای که با جناح‌های سیاسی دارد، باشد. در واقع یکی از مشکلاتی که دولت‌های پیش از این داشتند این بود که وقتی یکی از وزیران به دلیل ناکارآمدی از مسئولیت سلب شد، بعد از مدتی به دبیری یکی از دستگاه‌های مهم اقتصادی انتخاب شد که ناگفته پیداست، این روند هزینه سازی‌های گزاف را در پی دارد.

این چهره تاکید کرد: یکی دیگر از معضلات که در دهه‌های گذشته آسیب‌های زیادی زده است، چیزی جز این نیست که دولت زیادی بزرگ است. به این معنی که اگر تدبیری اندیشده شود و بخشی از امور دولتی به عهده بخش خصوصی واگذار شود، ابتدایی‌ترین نتیجه‌اش این خواهد بود که از میزان کسری بودجه کم می‌شود که این به خودی خود به تنظیم مناسبات مالی کمک خواهد کرد.

وی توضیح داد: در روزهای منتهی به انتخابات توصیه مهم به کاندیداها این می‌تواند باشد که از هرگونه وعده‌های واهی پرهیز کنند. مردم گرفتاری اقتصادی را با تمام وجود حس می‌کنند و مثلاً وقتی وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال را می‌شنوند و بعداً عملی نمی‌شود، به نوعی سرخوردگی و البته بی اعتمادی به سیستم حکمرانی دچار می‌شوند. در واقع برخی از دولت‌هایی که با شعارهای دهان پرکن از مردم رأی گرفته بودند، شرایطی به وجود آورده‌اند که بخش عظیمی از جامعه نسبت به آینده هیچ چشم اندازی ندارند.

افقه در پایان گفت: ایران از پتانسیل عظیم اقتصادی برخوردار است و در کنار این از نیروی کار ارزان هم بهره‌مند است تا بتوانیم به این نتیجه برسیم که اگر قرار بر منطق مداری و همچنین واقع بینی بگذاریم و جلوی تحرکات سوءاستفاده گران را بگیریم، می‌توانیم حتی در شرایط تحریم، فضا را برای مردم کمی قابل تحمل کنیم. فقط کافی است، ساختار تصمیم گیری و اجرایی کشور اولویت اولش را منافع ملی و برآورده شدن مطالبه‌های افکار عمومی بداند.