مسعود مجاوری روزنامه نگار: در میانه هیاهوی انتخابات ریاست جمهوری و نقد گفتمان این و تأیید نگرش آن کاندیدا، یک خبر لابلای اخبار دیگر گم شد (بهتر است بگویم کم رنگ شد). صحبت‌های احسان خاندوزی وزیر اقتصاد که در نوع خودش بی نظیر و جالب بود.
از آن رو بی نظیر بود که تابه حال هیچ مقام مسئولی به این صراحت از رقم مالیات‌های گرفته شده از مردم پرده برداری نکرده است. از این رو جالب که سئوالاتی در ذهن منِ روزنامه نگار ایجاد می‌کند که در این مجال با آقای وزیر در میان می‌گذارم.
1- وزیر اقتصاد عدد کلی مالیات اخذ شده درسال گذشته را 800 هزار میلیارد تومان (به قول خودشان 800 همت) عنوان کرد. دقیقاً چقدر از این رقم را فعالان کف بازار پرداختند و رقم مالیات ستانده شده از سایر حوزه‌ها مثلاً کارمندان دولت یا واردکنندگان کالاهای لوکس چقدر است. من عوارض مأخوذه بابت واردات کالاهای لوکس را هم جز مالیات به حساب می‌آورم.
2- آقای وزیر قطعاً گزارش تفریق بودجه سال جاری را خوانده‌اند که در آن آمده از مجموع 2462 همت منابع درآمدی بودجه قرار است 1122 همت از محل درآمدهای مالیاتی تأمین شود. این درحالی است که در بخش مصارف بودجه هم معادل تقریبی همین مبلغ یعنی 1121 همت صرف پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان دولت خواهد شد.
آقای خاندوزی، ما باید کار کنیم و مالیات بدهیم تا شما با پول ما حقوق مالیات بگیران را بپردازید؟ این منصفانه است؟
3- اعداد اقتصادی آنقدر گویا هستند که نیازی به توضیح اضافه نیست. وقتی معادل رقم درآمد مالیاتی امسال با مبلغ حقوق پرداختی کارکنان دولت یکی می‌شود یعنی مالیاتی که کارمندان می‌دهند باید آنقدر ناچیز باشد که دولت حقوق ایشان را از منابع درآمدی دیگر تأمین کند. نمی‌شود که کارمند معادل حقوق خودش مالیات بدهد پس دولت باید فشار مالیاتی را جای دیگر (بازار) بیاورد.
آیا منصفانه است که بازار تاوان هزینه کشورداری گران را بدهد؟!
4-اگر خوب دقت کنید درمی یابید که امسال قرار است حدود چهل درصد به منابع درآمدی دولت از مالیات اضافه شود و این درحالیست که اقتصاد کشور به هیچ روی حال خوشی ندارد و متناسب با این افزایش مالیات‌ها ما شاهد رشد اقتصادی نیستیم.
کوتاه سخن اینکه امسال دولت پول بیشتری می‌گیرد در حالی که الزاماً سرمایه گذاری بیشتری نمی‌کند پس اشتغال بیشتری ایجاد نمی‌شود و قطعاً درآمد کمتری هم خواهیم داشت. اندک افرادی هم که درآمد بیشتری دارند پولشان را تورم می‌بلعد. بنابراین چاره‌ای ندارند تا برای حفظ ارزش دارایی‌شان در کالاهای کم ریسک مثل طلا، سکه وارز سرمایه گذاری کنند و این یعنی رواج سفته بازی و دامن زدن به چرخه معیوب تورم. ای کاش آقای وزیر اعلام می‌کردند
آیا وزارت اقتصاد با ابزار مالیاتی می‌خواهد تورم زایی کند یا تورم زدایی؟
5- چقدر خوب می‌شد وزیر اقتصاد اعلام می‌کرد مابه التفاوت عدد منابع بودجه منهای درآمدهای مالیاتی قرار است از کدام منبع تأمین شود؟
این 1300 همت با احتساب دلار 60 هزار تومانی یعنی 22 میلیارد دلار آیا از محل فروش نفت به دست می‌آید؟
این وضعیت تحریم‌ها مگر ما چقدر نفت می‌فروشیم؟ روزانه حدود یک و نیم میلیون بشکه که با احتساب تخفیف‌هایی که به چین-مشتری عمده نفت ما-می دهیم سالانه کمتر از 500 میلیون بشکه می‌شود. چقدر ازاین درآمد را چینی‌ها به دلار می‌دهند تا نیازهای اولیه‌مان مثل کالاهای اساسی، دارو و… برطرف شود؟ چقدرش صرف واردات از چین می‌شود؟
6- آقای خاندوزی، شما در مقام وزیر اقتصاد حتماً مطلعید دو میلیون و 300 هزار کارمند در کنار بیش از یک میلیون و 200 هزار بازنشسته متولی حرکت دستگاه فربه حکمرانی هستند و وفق همان گزارش تفریق که پیشتر ذکرش رفت امسال دولت باید 385 همت به صندوقهای بازنشستگی یدهدتا به بازنشستگان حقوق بدهند یعنی مجموع حقوق کارکنان و بازنشستگان دولت از رقم کل مالیاتی که قرار است عمدتاً بازار بدهد بیشتر است.
آقای وزیر، به نظر شما که اقتصاد خوانده‌اید آیا این ارقام با هم تناسبی دارند؟
اساساً ما چرا باید این همه کارمند داشته باشیم و چه توازنی میان تعداد کارکنان دولت در کشور ما با جمعیتمان وجود دارد؟
بدون احتساب بازنشستگان دولتی، درکشور ما به ازای هر 36 نفر یک کارمند وجود دارد. این عدد در ژاپن و فرانسه چند نفر است؟ در ترکیه چطور؟ میزان کارآمدی سیستمی، بهره وری عملیاتی و رضایتمندی اجتماعی تولید شده توسط نظام حکمرانی در ایران با این کشورها آیا قابل قیاس است؟
7- آقای وزیر که در مالیات ستانی عملکرد موفقی داشته‌اند آیا پیشنهاد عملیاتی برای تعدیل این عدم توازن داده‌اند؟ آیا ناترازی اجتماعی حاصل از این شیوه مالیات گیری قابل دفاع است؟
پیش از این درباره «حاتم بخشی بانکها به کارکنانشان» و تشکیل طبقه نوکیسه برخوردار نوشته‌ام. این شیوه اخذ مالیات فقط عده بیشتری را فقیر می‌کند و با توجه به داده‌های آماری چیزی از ارقام مالیاتی وارد نظام خدمات اجتماعی نمی‌شود تا خروجی‌اش منجر به کم شدن فاصله طبقاتی شود.
8-حالا که بحث انتخابات ریاست جمهوری است بهتر بود کاندیداها در مورد مبلغ مالیات‌ها و نحوه هزینه کردشان هم برنامه عملیاتی می‌دادند.