سامان سفالگر روزنامه نگار:در روزهای گذشته بار دیگر شاهد طرح مواضع منفی و غیرسازنده از سوی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علیه کشورمان بودهایم. در این راستا، شورای مذکور در بیانیهای ضمن تکرار ادعاهای واهی در مورد مالکیت امارات بر جزایر سه گانه خلیج فارس به این مساله اشاره داشته که هرگونه تصمیم یا اقدام ایران در مورد جزایر سهگانه باطل است و هیچیک از حقایق تاریخی و حقوقی در مورد حاکمیت ادعایی امارات بر این جزایر را تغییر نمیدهد!
به گزارش «نقش اقتصاد»؛ با این حال، در ماهها و سالهای گذشته، جدای از این قبیل ادعاهای واهی در مورد جزایر مذکور از سوی دولتهای عربی حاشیه خلیج فارس، شاهد طرح ادعاهای مختلف از سوی آنها با محوریت یک میدانِ نفتی مشترک میان ایران و دو کشور عربستان و کویت (میدان نفتی آرش) نیز بودهایم. از این رو، به تازگی فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) در موضع گیری از آغاز فعالیت کویت در میدان نفتی آرش با همکاری عربستان سعودی خبر داده است. سردار سرتیپ پاسدار عبدالرضا عابد تاکید کرده که “ما نیز آمادگی شروع به حفاری در میدان نفتی آرش را داریم. دراین رابطه امکانات مورد نیاز نظیر دکلهای نفتی را هم در اختیار داریم. با این حال، وزارت خارجه و وزارت نفت باید شرایط را فراهم کنند تا قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) وارد میدان شود“. پیش از این، عربستان و کویت در موضع گیریهای رسمی تاکید کردهاند که ایران سهمی از میدانی نفتی آرش ندارد. ادعایی که به هیچ عنوان قابل قبول نیست. از این رو، بیراه نیست اگر آغاز هر چه سریعتر فعالیت در میدان نفتی آرش را یکی از اولویتهای مهم و محوری صنعت نفت کشورمان در وضعیت کنونی ارزیابی کنیم.
از این منظر، در تحلیل معادله مذکور توجه به 2 نکته ضروری است. اولاً، در سالهای گذشته بارها و بارها گزارشهای مختلفی دال بر این مساله منتشر شده که کشورهای عرب همجوار با ایران نظیر قطر که حوزههای انرژی مشترکی با کشورمان دارند، چندین برابر بیشتر از ایران، از حوزههای مذکور برداشت انرژی دارند. به عنوان مثال، برخی از تحلیگران حوزه انرژی کشورمان مدعی هستند که برداشت قطر از میدان انرژی پارس جنوبی، سالیانه تا 10 برابر بیشتر از ایران است. از این رو، ما با نوعی ناترازی در این رابطه مواجه هستیم که در نوع خود حامل خسارتهای جدی به کشورمان است. البته که قابل درک است که تحریمهای تحمیلی غرب علیه ایران و در عین حال، چالش جذب سرمایه گذاری خارجی و کسب فناوریهای پیشرفته در حوزه انرژی، از جمله مهمترین مشکلاتی هستند که ایران درتوسعه میدانهای انرژی خود با آنها رو به رو است. با این همه، بایستی هر چه سریعتر برنامه ریزیهای لازم صورت گیرد و ایران به واسطه توسعه همکاری های انرژی خود با دیگر قطبهای قدرت جهان، تا جای ممکن کمبودها و عقب ماندگیها در حوزه برداشت از میدانهای انرژی مشترک را جبران کند. موضوعی که در سایه تشدید فعالیتهای عربستان و کویت در میدان انرژی آرش میتواند ابعاد جدیتری را به خود بگیرد و ماهیتی قابل تأمل را برای کشورمان بگیرد. از این رو، اینکه گفته شود افزایش تلاشها جهت استیفای حقوق کشورمان در این حوزه یک اولویت اساسی حوزه انرژی و به طور خاص صنعت نفت ایران است، یک واقعیت عینی و ملموس است. نکته دوم اینکه به نظر میرسد که در حوزه همکاریهای نهادهای مرتبط داخلی جهت تسریع کنشهای ایران برای افزایش سطح و گستره فعالیتهایش در حوزههایی نظیر میدان نفتی آرش نیز نیاز به نوعی بازنگری داریم. موضوعی که سبب تسهیل و سرعت گرفتن اقدامات و همکاری ها میان وزارت نفت، وزات خارجه و البته فعالان حوزه انرژی کشورمان نظیر قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) و دیگر شرکتهای توانمند داخلی شود. به بیان سادهتر، بایستی مکانیسمی تعریف شود که تا جای ممکن از پِرت وقت و دست وپاگیر شدن فرآیندهای زمانبَر بوروکراتیک در کشورمان با محوریت استیفای منافع ملی ایران در حوزه صنعت نفت و گاز و تأمین منافع انرژی کشورمان جلوگیری شود. موضوعی که در سالهای گذشته بارها بارها مورد اشاره صاحبنظران و تحلیلگران عرصه انرژی ایران بوده و اصلاح آن نیز خود میتواند یک پیشزمینه و مقدمه مؤثر جهت کنشگری بهترِ کشورمان در میدانهای انرژی مشترک با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس باشد.