مِهردُخت میرزایی روزنامه نگار: مصطفی صفاری، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «نقش اقتصاد» درمورد ریزش‌های دو روز گذشته بورس به دلیل تنش‌های موجود در منطقه این‌طور گفت: شاخص بورس دماسنج اقتصاد است. یعنی شوک‌های سیاسی و اقتصادی را در خود نشان می‌دهد. به همین دلیل، هرقدر که شاخص عکس‌العمل نشان دهد بدین معناست که شاخص درست است.
در دو روز گذشته، با توجه به این که شاهد شهادت آقای سید حسن نصرالله رهبر لبنان بودیم طبیعی بود که شاخص منفی شود؛ بنابراین مدیریت جدید سازمان بورس قبل از این که اتفاق خاصی رخ دهد و برای این که قصه‌های تلخ قبلی برای بورس تکرار نشوند؛ چراکه در زمان شهادت آقای اسماعیل هنیه بازار با منفی‌های چند روزه روبرو بود و پس از آن، متولیان بورس درصدد محدود کردن دامنه نوسان برآمدند. از اینرو، آقای صیدی و هیئت مدیره سازمان بورس در جریان جلسه روز شنبه 7 مهرماه 1403 بدرستی، دامنه نوسان را محدود کردند.
این تحلیلگر بازار سرمایه تأکید کرد: در اقتصاد، دو نوع شوک داریم. یکی شوک‌های سیاسی و دیگری اقتصادی. نفْس شوک‌های سیاسی کوتاه‌مدت است؛ به طوری‌که حداکثر، یک هفته‌ای تمام می‌شوند ولی شوک‌های اقتصادی مثل تغییر نرخ بهره و قیمت دلار و… بلندمدت هستند و بیش از یک سال بر اقتصاد تأثیر می‌گذارند. از جمعه 6 مهرماه 1403 شاهد یک شوک سیاسی ناشی از شهادت آقای سید حسن نصرالله و تنش‌های موجود در منطقه هستیم ولی باید بدانیم اثر شوک سیاسی پس از چند روز در بازار حذف خواهد شد؛ مگر این که دوباره اتفاق‌های خاصی از جمله مسائل نظامی رخ دهند که این‌ها هم، ناشی از شوک‌های سیاسی هستند اما وقتی شوک سیاسی به شوک اقتصادی تبدیل شود بلندمدت است.
صفاری با اشاره به تأثیر مثبت تک‌نرخی شدن ارز بر بورس تصریح کرد: بانک مرکزی اعلام کرده است که بدنبال تک‌نرخی شدن ارز است و این موضوع می‌تواند خبر مثبتی برای بازار سرمایه باشد و در این میان، باید توجه کرد که بازار ما در حداقل قیمت قرار دارد و ارزش بازار 140 میلیارد دلار است در صورتی که صحبت آقای همتی به عنوان وزیر اقتصاد در مراسم معارفه آقای صیدی، رئیس سازمان بورس بیانگر این بود که ارزش بازار سرمایه کشور 300-400 میلیارد دلار است؛ بنابراین وقتی چنین اتفاقی رخ می‌دهد کمتر شاهد کاهش قیمت هستیم و در مقابل، احتمال افزایش قیمت بیشتر است. به همین دلیل، باید توجه کرد که شاخص بدرستی عمل کرده و نوسان آن طبیعی بوده و نوسان شاخص کوتاه‌مدت است و علتش تأثیر شوک سیاسی بر روند شاخص است و بازار سرمایه در کوتاه‌مدت و در نیمه دوم سال 1403 برمی‌گردد.
این تحلیلگر بازار سرمایه درمورد محدودیت دامنه نوسان گفت: اگر بحرانی مثل حادثه 11 سپتامبر بسیار عمیق باشد منجر به تعطیلی خواهد شود؛ به طوری‌که این حادثه باعث شد که بورس نیویورک به مدت سه روز تعطیل شده تا اطلاعات مردم به‌روز شود ولی روش دیگری که وجود دارد محدود کردن دامنه نوسان است و شورای بورس کشور، این کار را انجام داد تا اطلاعات بازیگران بازار سرمایه به یکدیگر برسد و شفافیت به وجود آید.
صفاری با اشاره به شرایط سخت بورس بر اثر تنش‌های نظامی قبلی ادامه داد: زمانی که آقای اسماعیل هنیه به شهادت رسید بازار سرمایه کشور به شدت منفی بود و یکی از دلایل آن، تلویزیون ایران بود. چون جوّ جنگی به وجود آورد و به گونه‌ای حرکت کرد که سرمایه‌گذاران و سهامداران بورس کشور به وحشت افتادند و اگرچه سیاست‌های کلی نظام پاسخ دادن در زمان مقتضی بود ولی تلویزیون کشور به شیوه‌ای اخبار را مخابره می‌کرد که ترس فعالان و سهامداران بازار سرمایه باعث منفی شدن آن شد؛ بنابراین به نظر می‌رسد هرقدر موضع‌گیری‌ها شفاف‌تر باشند و اطلاعات سهامداران به‌روزتر شوند عملکرد بورس بهتر خواهد بود.
به همین دلیل، بنده معتقد هستم که محدودیت دامنه نوسان تصمیم درستی بود ولی این اقدام نباید زمان‌بر شود و پس از شفافیت می‌توانند دامنه را باز کنند و اگر در آینده، شاهد شوک سیاسی دیگری بودیم متولیان بورس می‌توانند دامنه را محدود کنند ولی در حال حاضر، به خاطر نزدیک شدن اطلاعات بازیگران بازار سرمایه به یکدیگر، محدود کردن دامنه نوسان تصمیم درستی بود.
پیش‌بینی این تحلیلگر بازار سرمایه برای روزهای آینده این بود: روز گذشته، خیلی از سهام‌های صادرات‌محور که درآمد ارزی داشتند صف خرید بودند و شاهد عرضه یا صف فروش نبودیم و خوشبختانه، حال بازار در حال خوب شدن است.
چون وقتی اتفاق خاصی رخ می‌دهد به خاطر شوک سیاسی، عده‌ای دچار سردرگمی و وحشت می‌شوند و نمی‌دانند باید چه کاری انجام دهند. این در حالی است که پس از بررسی‌های صورت گرفته، می‌توان دریافت خیلی از ارزندگی‌های سهام وجود دارند که قابل خرید هستند و قیمت‌های آن‌ها به کف رسیده است. مثلاً در سال 99، شاخص بیش از 2 میلیون و قیمت 430 میلیارد دلار بود که الان ارزش آن با همان شاخص به 140 میلیارد دلار رسیده است و این نشان می‌دهد ارزندگی سهام در مقایسه با سایر بازارهای موازی جذاب‌تر است.
به همین دلیل، بنده بر این باور هستم که بازار سرمایه برمی‌گردد.
صفاری خاطرنشان کرد: در آینده، در صورتی که شوک‌های مجددی به بازار سرمایه وارد شوند تصمیم شورای بورس بر این است که دامنه نوسان را محدود کند ولی پس از شفافیت، این دامنه برطرف خواهد شد و احتمال دارد که خیلی از صف‌ها جمع شوند و حداکثر زمان شوک سیاسی بر اقتصاد به ویژه بازار سرمایه، یک هفته خواهد بود و پس از آن، حذف می‌شود.