رسول سلیمی روزنامه نگار: گروه بین الملل: «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل پنجشنبه شب طی سخنانی گفت: نظامیان ارتش یحیی السنوار رئیس دفتر سیاسی حماس را ترور کردهاند. بعد از گذشت ساعاتی باسم نعیم یکی از مقامات ارشد حماس شهادت یحیی السنوار رهبر حماس در جریان درگیری با نظامیان صهیونیست را تأیید کرد.
روزنامه اسرائیلی هاآرتص هم درباره جزییات این اتفاق، نوشت: سنوار همراه با دو فرد دیگر در یک ساختمان در نوار غزه، در جریان درگیری با نیروهای پیادهنظام و زرهی در محله تل سلطان در رفح، کشته (شهید) شد. به نظر میرسد که سنوار در اثر شلیک تانک زخمی شده و دست خود را از دست داده بود. پس از ورود سربازان به ساختمان، او دو نارنجک به سمت آنها پرتاب کرد که از پلهها پایین غلتیدند. سربازان عقبنشینی کردند و از پهپاد برای اسکن ساختمان استفاده کردند، و پهپاد مردی نقابدار با دستی زخمی را مشاهده کرد. سنوار پهپاد را دید و یک تکه چوب به سمت آن پرتاب کرد. در این لحظه تانک دوباره به سوی او شلیک کرد که ظاهراً او را کشت.
یحیی ابراهیم سنوار که بود
اما “یحیی ابراهیم سنوار”، رئیس دفتر سیاسی و نظامی حماس در نوار غزه بود که بعد از ترور اسماعیل هنیه در تهران، جانشین او شد. او بنیانگذار سرویس امنیتی حماس موسوم به “مجد” است. دستگاه امنیتی که نقطه تمرکز آن بر پروندههای امنیت داخلی است.
سنوار 61 ساله که با کنیه ابو ابراهیم شناخته میشود، در اردوگاه پناهجویان خان یونس در جنوب نوار غزه به دنیا آمد. والدینش اهل اشکلون بودند اما بعد از آواره شدن فلسطینیان از خانههای آبا و اجدادیشان در فلسطین، مجبور به ترک شهرشان شدند.
این مهاجرت اجباری بعد از جنگی رخ داد که با اعلام تشکیل کشور اسرائیل در سال 1948 در گرفت. سنوار که چهرهاش با موهای یکدست سفید و ابروهای مشکی شناخته میشود، رهبر شاخه سیاسی حماس در غزه و از رهبرانی بود که نامش در صدر فهرست افراد تحت تعقیب اسرائیل قرار داشت.
یحیی سنوار در خان یونس به مدرسه رفت و بعد از آن از دانشگاه اسلامی غزه در رشته زبان عربی لیسانس گرفت. اسرائیل اولین بار سنوار را سال 1982 و در سن 19 سالگی به دلیل «فعالیتهای اسلامی» دستگیر کرد و بعد از آن هم او یک بار دیگر در سال 1985 بازداشت شد.یحیی سنوار در سال 1988 توسط نیروهای رژیم اسرائیل دستگیر و به چهار بار حبس ابد محکوم شد با این حال، در سال 2011 در جریان مبادله 1027 زندانی اسیر فلسطینی با “گیلعاد شالیط” نظامی اسرائیلیِ اسیر به دست حماس، آزاد شد. بسیاری از ناظران و تحلیلگران اسرائیلی بر این باورند که آزاد کردن یحیی سنوار، بزرگترین اشتباهی بوده که رژیم اسرائیل علیه منافع خود مرتکب شده است.
این در حالی بود که پیش از بازداشت او، تشکیلات امنیتی تحت مدیریت سنوار به تدریج به قدری قدرت گرفت که در مقام یک تشکیلات ضدجاسوسی، اشراف قابل ملاحظهای را بر تحرکات رژیم اسرائیل و جاسوسان آن پیدا کرد و حتی برخی افراد که در حماس فعالیت داشتند و به جاسوسی برای اسرائیل میپرداختند را نیز شناسایی و با آنها برخورد کرده است. اساساً همین قدرت و نفوذ یحیی سنوار بود که سبب شده اسرائیلیها خیل زود وی را بازداشت کنند. امری که موجب شد وی 23 سال از عمر خود را در زندانهای اسرائیل بگذراند.چه آنکه یحیی سنوار پیوندهای بسیار نزدیکی با شاخههای نظامی و امنیتی جنبش حماس داشت. سنوار در دوره حبس خود به زبان عبری تسلط پیدا کرد و میتوانست روزنامههای اسرائیلی را بخواند. سال 2015 وزارت خارجه آمریکا رسماً نام یحیی سنوار را در فهرست «تروریستهای بینالمللی» قرار داد. در ماه مه سال 2021 خانه و دفتر او در حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه هدف قرار گرفت.
تقریباً میتوان گفت سنوار بعد از آزادی از زندانهای اسرائیل به فکر انجام عملیاتی بزرگ برای آزادی فلسطین افتاد. آوریل 2022 او در نطقی تلویزیونی از مردم خواست که به هر طریق ممکن به اسرائیل حمله کنند. سنوار در سال 2021 قدردانی خود از ایران را این طور بیان کرد: «اگر به خاطر ایران نبود، مقاومت فلسطین تا این حد توانایی نداشت.»
اگرچه بعد از ترور هنیه، حماس زیر ذره بین اسرائیل در غزه قرار گرفت اما روزنامه اسرائیلی جروزالم پست در گزارشی به توصیف نحوه کنشگری او در غزه پرداخت و نوشت «یحیی سنوار رهبر حماس در غزه منزوی است اما همچنان با مبارزان و رهبری این گروه در سایر نقاط خاورمیانه در ارتباط است.»
این واقعیت که سنوار در ارتباطات خود جنبه احتیاط را رعایت میکرد تجربهای بود که پیشتر در جریان ترور دیگر مقامهای ارشد حماس و حزبالله لبنان حاصل شده بود و مقامهای این گروهها در استفاده از گوشیهای تلفن همراه بسیار احتیاط میکردند. در همین راستا روزنامه سعودی الشرق الاوسط که در لندن منتشر میشود هم در گزارشی نوشته است که تنها تعداد کمی از مقامهای ارشد حماس میدانند که یحیی سنوار در کجا پنهان شده است. این روزنامه به نقل از یکی از مقامهای ارشد حماس نوشته بود که سنوار میتواند هم با افرادش مکالمه تلفنی داشته باشد و هم به نقاط مختلف در غزه هم سرکشی کند.