رسول سلیمی روزنامه نگار: گروه سیاسی: اسرائیل در ساعات ابتدایی دیروز حملاتی را به سوی ایران ترتیب داد که به گفته مقامات کشورمان بر تهران، ایلام و خوزستان تمرکز داشته است و این حملات توسط غیورمردان ارتش و سپاه بی اثر شدند.حملاتی که شورای امنیت ملی کاخ سفید باصدور بیانیهای مدعی شد در آن مشارکت نداشته است.
شان سَوِت سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در این باره گفته، «اسرائیل اعلام کرد که پاسخش به حمله موشکی ایران در اول اکتبر پایان یافته است. همانطور که اسرائیلیها گفتند پاسخ آنها یک پاسخ دقیق به اهداف نظامی و خارج از مناطق پر جمعیت بود؛ برخلاف حمله ایران که مناطق عمده شهری را هدف گرفت…» «کر استارمر» نخستوزیر انگلیس هم در واکنش به اقدام تنشزا و تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه ایران خواستار خویشتنداری تمام طرفها شد.
از سوی دیگر «دنیل هاگاری» سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی روز شنبه رسماً از پایان عملیات تجاوزکارانه علیه اهدافی در ایران خبر داد.
هاگاری در پیامی ویدئویی گفت: «من تأیید میکنم که پاسخ به حمله ایران علیه اسرائیل پایان یافته است».
این مقام نظامی رژیم صهیونیستی همچنین از ایران خواسته به این حمله تجاوزکارانه پاسخ ندهد.
اما پس از حملات اسرائیل، پدافند هوایی کشور در اطلاعیهای اعلام کرد که نقاطی از مراکز نظامی در استانهای تهران، خوزستان و ایلام مورد هجوم قرار گرفت و آسیبها محدود بود. ساعتی بعد خبرگزاری تسنیم به نقل از یک منبع آگاه اعلام کرد «هیچ مرکز نظامی سپاه در تهران مورد حمله قرار نگرفته است.»
این در حالی است که ارتش جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیهای از شهادت دو تن از رزمندگان خود در این حملات خبر داد. ارتش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد سرگرد جهان دیده و استوار شاهرخی فر و دو تن دیگر در حمله رژیم اسرائیل به شهادت رسیدهاند. از سوی دیگر وزارت امور خارجه در بیانیهای در خصوص اقدام تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران با ابتنای بر حق ذاتی دفاع مشروع که در ماده 51 منشور ملل متحد نیز منعکس شده است، خود را محق و موظف به دفاع در برابر اعمال تجاوزکارانه خارجی میداند.
در ادامه «فاطمه مهاجرانی» سخنگوی دولت در گفتگویی در واکنش به هجوم رژیم صهیونیستی به نقاطی از مراکز نظامی و واکنش مقتدرانه نیروی پدافند هوایی کشورمان، گفت: مردم ایران از توان دفاعی کشور احساس غرور میکنند و نسبت به آن اطمینان دارند.
سخنگوی دولت با اشاره به تصاویر جعلی منتشر شده در برخی رسانههای خاص، تاکید کرد: همانطور که بیانیههای رسمی پدافند هوایی کشور نشان میدهد، تنها خسارات محدودی وارد شده و لازم است مردم عزیز ضمن حفظ آرامش از دل دادن به شایعات دوری کنند و اخبار را تنها از رسانههای رسمی و بیانیههای نیروی پدافند دنبال کنند.
وی با تاکید بر اینکه ایران کشور قدرتمند و مقتدری است و با شیطنتهای اینچنین دچار مساله نخواهد شد، اظهار داشت: هماکنون کشور در وضعیت عادی قرار دارد و حتی پروازها از ساعت 9 صبح به روال عادی خود بازگشته است.
مهاجرانی ضمن تقدیر از اقتدار و هوشیاری نیروی پدافند هوایی کشورمان، افزود: باید به قدرت و اقتدار جوانان این مرز و بوم آفرین گفت که با اقدامات خود غرور ملی ایرانیان را احیا کردند.
غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی نیز در توییتی به حمله اسراییل به ایران واکنش تحقیرآمیزی نشان داد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «من که اصلاً متوجه سر و صدای دیشب نشدم. صبح هم خیابانها مثل همه شنبهها شلوغ بود. الان هم جلسه کمیسیون تلفیق با آرامش کامل و حتی توجه به این حواشی در حال برگزاری است و برای سال آینده تصمیم گیری میشود.»
ابراهیم رضایی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «دشمن صهیونیستی مثل پولِ خُرد است فقط سروصدا دارد اما ارزش و تاثیری ندارد. آنها ضعیفتر از آن هستند که به ایران بزرگ آسیب جدی بزنند.»
واکنش منطقه
اما بسیاری از کشورهای منطقه هم به این حمله واکنش نشان دادند.
وزارت خارجه عربستان حمله تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به ایران را محکوم کرد و همچنین خواهان خویشتنداری و آرامش شد.
در همین حال وزارت امور خارجه ترکیه نیز در بیانیهای اعلام کرد که «حمله اسرائیل علیه ایران را به شدیدترین شکل محکوم میکنیم».
«باسم العوادی» سخنگوی وزارت امور خارجه عراق، اعلام کرد: «رژیم غاصب صهیونیستی سیاستهای متجاوزانه، توسعه دامنه جنگ و شیوه تجاوزات آشکار خود را همچنان ادامه میدهد؛ تجاوزاتی که بدون هیچگونه مانعی این رژیم دست به انجام آن میزند. [این رژیم] این بار با تجاوز هوایی به اهدافی در ایران دست تجاوز خود را به سمت جمهوری اسلامی ایران دراز کرد.»
وی در ادامه اشاره کرد که این کشور پیشتر درباره تبعات خطرناک سکوت جامعه بینالمللی در قبال رفتار وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین، تجاوزات به لبنان و سوریه و همچنین تجاوز جدید به ایران هشدار داده است.
باسم العوادی در پایان تجاوز رژیم صهیونیستی به حریم ایران را قویاً محکوم و با جمهوری اسلامی ایران ابراز همبستگی کرد.
دولت سوریه هم در بیانیهای ضمن محکوم کردن حمله تجاوزکارانه ناکام رژیم صهیونیستی، حق جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از خود را محفوظ دانست.
در بیانیه وزارت خارجه سوریه در این باره آمده است: سوریه تجاوز آشکار اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران را به شدت محکوم و از حق مشروع ایران برای دفاع از خود و حفاظت از سرزمین و جان شهروندانش حمایت میکند.
طبق گزارش خبرگزاری سانا، وزارت امور خارجه سوریه تاکید کرد: سوریه همبستگی خود را با جمهوری اسلامی ایران اعلام میکند و در برابر تجاوزاتی که هدف آن قرار میگیرد، در کنار آن میایستد.
در ادامه واکنشها شهباز شریف نخست وزیر پاکستان در حساب کاربری رسمی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ما عمیقاً نسبت به اقدام تجاوزکارانه اخیر اسرائیل به ایران نگرانیم.
وی تاکید کرد: پاکستان با محکوم کردن شدید تجاوز رژیم صهیونیستی در کنار جمهوری اسلامی ایران و سایر همسایگانش برای صلح و امنیت ایستاده است.
شهباز شریف افزود: چنین اقداماتی نه تنها تهدیدی علیه صلح و ثبات منطقهای است بلکه اصول حاکمیت و قوانین بین المللی را نیز نقض میکند.
وی اظهار داشت: از همه طرفها میخواهیم که برای جلوگیری از تشدید بیشتر تنشها خویشتنداری نشان دهند.
وزارت خارجه امارات متحده عربی هم اعلام کرد: امارات متحده عربی به شدت حمله نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرده و از ادامه تنش و پیامدهای آن بر امنیت و ثبات منطقه ابراز نگرانی عمیق کرد.
در همین حال وزارت خارجه عمان با انتشار بیانیهای در واکنش به حمله اسرائیل به اهدافی در ایران نوشت: عمان حمله هوایی اسرائیل را در خاک جمهوری اسلامی ایران که نقض آشکار حاکمیت این کشور و نقض آشکار موازین بینالمللی است، بهشدت محکوم میکند.
واکنش رسانههای غربی
همزمان رسانههای غربی به نقل از منابعی اسرائیل و امریکا خبرهای مرتبط با این حمله را منتشر کردند. در این میان برخی تحلیلگران از چگونگی واکنش ایران سخن گفتند و جزئیات بیشتری از حمله اسرائیل ارائه دادند.
به نوشته تایمز اسرائیل «موج اول حملات که با رمز عملیاتی “روزهای توبه” نامیده شده، ظاهراً تواناییهای پدافند هوایی ایران را هدف قرار داده و موجهای بعدی به سایتهای تولید پهپاد و موشکهای بالستیک انجام شده است.»
به گفته یک مقام اسرائیلی به نقل از ان بی سی نیوز، اسرائیل تاسیسات هستهای یا میادین نفتی ایران را هدف قرار نداده و بر اهداف نظامی تمرکز کرده است. این مقام گفته: «ما چیزهایی را هدف قرار میدهیم که ممکن است در گذشته ما را تهدید کرده باشند یا در آینده انجام دهند.»
چه آنکه حمله به ایران درست زمانی اتفاق افتاد که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، پس از سفر به خاورمیانه، به اسرائیل هشدار داده بودند که واکنشی انجام دهد که درگیری در منطقه را تشدید نکند. کاخ سفید اندکی پس از شروع حمله نیز بیانیهای منتشر کرد و آن را پاسخ به حمله موشکی بالستیک ایران به اسرائیل در اول اکتبر خواند. شان ساوت، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید نیز گفت که «حملات هدفمند به اهداف نظامی» «تمرین دفاع از خود» بود.
بر اساس گزارشی که در 14 اکتبر در واشنگتن منتشر شد، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، گفته بود که قصد دارد به سایتهای نظامی ایران حمله کند و زیرساختهای هستهای یا نفتی را هدف قرار ندهد. این در حالی است که پیشتر ایران رسماً تهدید کرده بود که اگر امریکا از خاک یا حریم هوایی کشوری برای حمله به ایران استفاده کند، آنها را هدف قرار خواهد داد.
در همین حال، تحلیلگر تلگراف هم اعتقاد دارد «مقیاس حملات تلافی جویانه اولیه اسرائیل مشخص نیست. اما میتوان انتظار داشت که هر چه مخربتر باشند، واکنش ایران سختتر خواهد بود»خبرنگار واشتنگتن پست مستقر در اورشلیم نیز به نقل از یک فرد مطلع نوشت «هیچ گزارشی از مرگ یا زخمی شدن در دست نیست و مشخص نیست که این حملات چه خسارتی به اهدافی وارد کرده است که اسرائیل میگوید محدود به تجهیزات نظامی، از جمله کارخانههای موشکی و سایتهای دفاع هوایی بوده است.»
مقامات اسرائیلی به خبرنگاران خارجی تاکید کرده بودند «این حملات به سایتهای تولید نفت یا تحقیقات هستهای ایران اصابت نخواهد کرد؛ اهدافی که به احتمال زیاد باعث تشدید وضعیت کنونی و قرارگرفتن در چرخه حمله و ضد حمله خواهد بود»
اجرای منطقه پرواز ممنوع از سحرگاه دیروز ایران
دبورا هاینز سردبیر دفاع و امنیت اسکای نیوز هم معتقد است «اگر این حمله به اهداف صرفاً نظامی محدود شود، بسته به مقیاس خسارت، میتواند فرصتی برای کاهش تنش در یک جنگ موشکی تلافی جویانه فراهم کند که میتواند منطقه را به درگیری نظامی تمام عیار بکشاند. اگر خسارت قابل توجه باشد، ایران احتمالاً به تعهد خود برای تلافی عمل خواهد کرد. اگر ایران تصمیم بگیرد تعداد موشکهای شلیک شده به سمت اسرائیل را کاهش دهد، این نیز سیگنالی از تمایل به کاهش تنش خواهد بود.»
شبکه سی بی اس هم در گزارشی با اشاره به اطلاعیه ارتش اسرائیل گفته «حمله چند ساعته اسرائیل درست قبل از طلوع آفتاب در تهران به پایان رسید و ارتش اسرائیل گفت که این حمله «تأسیسات تولیدی مورد استفاده برای تولید موشکهایی را که ایران به سمت دولت اسرائیل شلیک کرد» هدف قرار داد. این اطلاعیه همچنین گفته که سایتهای موشکهای زمین به هوا و «قابلیتهای هوایی بیشتر ایران» را هدف قرار داده است.»
این شبکه حمله به سوریه را هم تأیید کرد و با استناد به گزارش خبرگزاری سانای سوریه اذعان کرد که «رگبار موشکها از جهت جولان اشغالی سوریه و سرزمینهای لبنانی برخی از مواضع نظامی در مناطق جنوبی و مرکزی» سوریه را در اوایل روز شنبه هدف قرار داد.» خبرنگاران خارجی معتقدند اسرائیل در ابتدا سایتهای رصد رادار هوایی سوریه را قبل از حمله به ایران، هدف قرار داده است.
در همین راستا تحلیلگر روزنامه اسرائیلی جروزالم پست نوشت که «اقدام تلافی جویانه اسرائیل. این پیام را به ایران میفرستد که به حملات مستقیم پاسخ خواهد داده خواهد شد. وادار کردن اسرائیلیها به رفتن به پناهگاهها متأثر از موشکهای بالستیک ایران، پاسخ خواهد داشت.» او تلاش پزشکیان برای برقراری ارتباط با اعراب در اجلاس بریکس را نگران کننده خواند و نوشت «رئیس جمهور ایران به تازگی در کنفرانس بریکس در روسیه در کنار رهبر روسیه و رهبران و نمایندگان حدود بیست کشور حضور داشته است. ایران برای تشویق احساسات ضد اسرائیلی در میان کشورهای غیر غربی که در آن حضور داشتند، کار میکرد.»
در یک جمع بندی آنچه تحلیلگران خارجی بر آن تاکید دارند، تمرکز ایران و اسرائیل بر خطوط قرمزی است که هنوز از آن عبور نشده است. هدف قرار نگرفتن غیرنظامیان و تاکید بر هدف قرار دادن مراکز نظامی و نه تاسیسات زیربنایی خطوط قرمزی نانوشته اما عملی شده از سوی طرفین در تبادل حملات اخیر بوده است. چه آنکه واشتنگتن پست هم به نقل از یک مقام اسرائیلی نوشت «هدف از حمله اسرائیل تنها این بود که به ایران برساند که اسرائیل توانایی حمله به اهدافی را در داخل کشور دارد»
این در حالی است که جو بارنز خبرنگار تلگراف در بروکسل نوشت «اگر پاسخ نهایی ایران بیشتر از 181 موشک بالستیک شلیک شده به اسرائیل در اول اکتبر باشد، شاید این واضحترین نشانه باشد که ما به سمت یک جنگ تمام عیار پیش میرویم» بنابراین نحوه پاسخ ایران و مهمتر از آن نحوه
اطلاع رسانی اخبار حمله اسرائیل به ایران از اهمیت فوق العاده ای در ارزیابی واکنش احتمالی ایران خواهد داشت.