گروه سیاسی: بخش اول لایحه بودجه 1404 روز پنجشنبه 22 آذرماه در مجلس تصویب و برای طی مرحله نهایی به شورای نگهبان ارجاع شد. اگر پای مشروح مذاکرات بررسی بودجه نشسته باشید، یکی از کلیدواژه‌هایی که زیاد از زبان رئیس و هیات‌رئیسه شنیده‌اید این است که رأی‌گیری برای تصویب نیاز به دو سوم آرای نمایندگان دارد.
چه مصوباتی نیاز به دو سوم رأی نمایندگان دارد؟
در جریان بررسی مصوبات مجلس معمولاً تصویب مصوباتی نیاز به دو سوم رأی نمایندگان مجلس دارد که خلاف قانون و برنامه توسعه یا قوانین بالادستی باشد. تعداد بالای آرای دو سوم در جریان بررسی بودجه سال آینده این گمانه‌زنی را قوت بخشیده که احتمالاً برنامه هفتم توسعه که رئیس مجلس و رئیس جمهور هر دو از آن دفاع کرده و می‌کنند و تاکید دارند که برای پیش‌برد اهداف و چشم‌انداز توسعه باید به آن پایبند بود، دچار ایرادهای جدی است.
روسای دولت و مجلس به عنوان مدافعان برنامه هفتم توسعه چقدر به آن عمل کرده‌اند؟
پزشکیان رئیس دولت چهاردهم بارها در جریان کمپین‌های انتخاباتی خود در برابر سؤال منتقدان خود مبنی بر اینکه برنامه شما برای چهار سال ریاست بر دولت چیست تاکید کرده بود که برنامه هفتم را به عنوان الگو و برنامه پیشرفت دولت خود سرلوحه قرار خواهد داد.
قالیباف، رئیس مجلس، نیز بارها تاکید کرده بود برنامه هفتم توسعه با دقت و زمان زیادی تدوین و تصویب شده است و همه باید به آن پایبند باشند. اما حالا که کار به تصویب بودجه سالانه رسیده است برخی از مفاد آن که کم‌تعداد هم نبوده‌اند با رأی دو سوم نمایندگان نقض شده است. حتی یک اتفاق در جریان بررسی بودجه به‌شدت تعجب‌برانگیز شد. آنجا که قالیباف بعد از تصویب و عبور از چند بند بخش درآمدی بودجه بار دیگر از نمایندگان خواست درباره همه بندها رأی‌گیری مجدد انجام شود، چون به گفته او نیاز به دو سوم آرا داشته‌اند اما مجلس به آنها رأی عادی داده بود.نقض احکام برنامه هفتم که تنها یک سال از عمر آن می‌گذرد موضوعی است که در گفت‌وگوی خبرنگار تجارت‌نیوز با چند نماینده مجلس به تأیید نمایندگان رسید. اما برای اظهارنظر دقیق درباره آن باید منتظر ارائه آمار از طرف اداره قوانین مجلس بود تا ببینیم دقیقاً چه تعداد رأی‌گیری به صورت دو سوم انجام شده و چه تعداد احکام برنامه هفتم توسعه را نقض و کدام موارد دیگر قوانین دائمی را از رده خارج کرده است.
چرا در جریان بررسی بودجه به رأی دو سوم نمایندگان نیاز است؟
با وجود این، یک منبع آگاه در دولت درباره تعداد زیاد مصوبات دو سوم در جریان بررسی لایحه بودجه 1404 به تجارت‌نیوز گفت: وقتی حکم جدیدی در بودجه تصویب می‌شود یعنی یکی از قوانین اصلی نقض شده است. حالا اینکه مجلس متوجه آن می‌شود و رأی‌گیری را به صورت دو سوم انجام می‌دهد یا متوجه نمی‌شود و رأی‌گیری عادی انجام می‌دهد به خود مجلس و هیات‌رئیسه بستگی دارد.
او درباره نقض قوانین برنامه هفتم توسعه در حالی که تنها یک سال از تصویب آن می‌گذرد توضیح داد: بیشتر مواد و مصوباتی که در جریان بررسی لایحه بودجه 1404 نقض شده مربوط به قوانین دائمی گذشته است و تعداد کمی به برنامه هفتم ربط دارد.
احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره تعداد بالای آرای مصوب‌شده صحن علنی به صورت دو سوم و خلاف برنامه گفت: وجود تعداد زیاد مصوبات دو سوم در لایحه بودجه 1404 دو گمانه‌زنی دارد؛ اول اینکه برنامه هفتم توسعه خوب نوشته نشده است.
این نماینده مجلس با بیان اینکه یکی از اسناد بالادستی ما برای بررسی و تصویب بودجه برنامه‌های توسعه‌ای است که الان برنامه هفتم ارجحیت دارد افزود: وقتی می‌خواهیم بودجه یک کشور را بنویسیم یعنی مهم‌ترین سند مالی یک کشور در یک سال قرار است تدوین شود.
بیگدلی ادامه داد: در جریان بررسی بودجه می‌بینیم اکثر مسائلی که بررسی می‌شود خلاف برنامه به تصویب می‌رسند و نیاز به دو سوم آرا دارند. بنابراین یا بودجه در حال انحراف از برنامه هفتم است یا برنامه را خوب ننوشته‌ایم که مجبوریم بودجه را منحرف کنیم.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به اینکه معمولاً 85 تا 90 درصد شاکله بودجه سالانه ثابت است و چیز جدیدی نیست سوالی مطرح کرد: چرا باید بالای 45 مورد از رأی‌گیری‌ها در جریان تصویب بودجه، خلاف برنامه باشد و مجلس ناچار شود دو سوم رأی بگیرد؟
او در واکنش به تعداد بالای رأی‌گیری دو سوم در جریان تصویب بودجه گفت: من به این نتیجه می‌رسم که مجلس یازدهم در جریان بررسی و تصویب برنامه هفتم توسعه باید دقت بیشتری می‌کرد تا این مشکلات پیش نیاید.
بیگدلی در پایان درباره تبعات احتمالی تعداد بالای مصوبات خلاف برنامه، در بررسی بودجه سال آینده توضیح داد: حداقل اتفاق در جریان بررسی‌ها این است که در سال اول تصویب برنامه هفتم توسعه متوجه این واقعیت می‌شویم که برنامه هفتم به‌خوبی تدوین نشده است. نظر من به عنوان یک نماینده این است که برنامه هفتم نیاز به اصلاحات دارد.