دولت مردم را از گناه مصرف زیاد انرژی تبرئه کند

عبدالله باباخانی کارشناس حوزه انرژی: حقیقت این است که چه در بحث برق و چه در بحث سایر انرژی ها، ‏اگر محیط زیست در مرکز تصمیم‌گیری‌ها نباشد، در آینده نابود خواهیم شد. دنیا برای نجات کره زمین به سراغ حل مشکل اصلی رفته است و آن حذف انرژی‌های فسیلی است. اکنون حدود ۳۵٪ برق جهان از تجدیدپذیر‌ها است اما ایران زیر ۱ درصد است. متاسفانه، برنامه هفتم، جمع اشتباهات ۶ برنامه قبلی در حوزه انرژی است و در پایان زمان آن، بالای ۵۰ درصد برق جهان به انرژی تجدیدپذیر تعلق خواهد داشت. برنامه ریزی در حوزه انرژی بر عهده مردم نیست، بر عهده مسئولان است. دولت چهاردهم باید مردم را از گناهکار بودن در برابر تهمت مسئولین کشور برای پرداخت یارانه سنگین انرژی و یا مصرف زیاد، تبرئه کند. مدیریت انرژی به معنی مدیریت تولید بیشتر نفت، گاز و برق نیست. اگر به این موضوعات توجه نکنیم، فقط بحران تبدیل به ابر بحران انرژی می‌شود. مشکل کسری گاز، کسری برق، کسری بنزین فقط مشکل دولت سیزدهم نبوده که همه چیز، خیلی زود و خیلی سریع، رفع گردد.اصلی‌ترین مشکل کسری و بحران در بخش برق به این دلیل است که در ۴۵ سال گذشته فقط مدیر تولید برق داشته‌ایم. اما کنترل مصرف انرژی نداشته ایم. همچنین مدیریت برنامه ریزی برای آینده انرژی کشور نداریم به طوری که ۳۵ درصد برق جهان از انرژی‌های تجدیدپذیر است و ما زیر ۱ درصد هستیم. ‏با محاسبه همه داده‌ها از ۱۰۰ واحد انرژی که برای تولید برق مصرف می‌شود، حدود ۲۴ واحد آن به دست مردم می‌رسد به عبارتی دقیق تر، سالی ۲۹ میلیارد دلار در سیستم برق هدر می‌رود. ‏ از هر ۱۰۰ واحد انرژی که به نیروگاه‌ها می‌دهیم ۶۰ درصد تلف و ۴۰ درصد به برق تبدیل می‌شود. در شبکه توزیع و انتقال برق هم تلفات برق داریم و همان باقی مانده هم خوب مصرف نمی‌شود و دستگاه‌های برقی تلفات برق دارند. از همان ۴۰ واحد برق هم تلفات در شبکه حدود ۱۵-۲۰٪ است در حالی که میانگین جهانی ۸-۱۰٪ و اروپا ۳-۵٪ است و از باقی مانده، حدود ۱۵-۲۰ درصد برق مصرفی کشور در تجهیزات مصرف‌کننده هدر می‌رود. این هدر رفت شامل مصرف بیش از اندازه در لوازم خانگی فرسوده شده، سیستم‌های سرمایش و گرمایش ناکارآمد، و تجهیزات صنعتی و کشاورزی قدیمی است. در نتیجه از ۱۰۰ واحد انرژی مصرف شده برای تولید برق در کشور در نهایت حدود ۷۶ واحد آن هدر رفت داریم. همین چند قلم سالیانه باعث ۲۹ میلیارد دلار هدر رفت سرمایه انرژی کشور میشود. جالب این است که گروهی به اصطلاح اقتصاددان و کارشناس به رئیس جمهور گفته‌اند که مردم ایران چند برابر مردم اروپا مصرف انرژی دارد این درحالی است که فقط نباید نقد کرد و باید به راهکار‌ها نیز اشاره کرد. در گام اول باید واقع بین باشیم. با توجه به این که اغلب کشور‌های جهان به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت می‌کنند و تجربه شکست در حوزه انرژی‌های فسیلی را نیز در کشور خودمان داشتیم، اولین پیشنهاد این است که دولت شروع به حمایت از بخش خصوصی برای توسعه انرژی‌های تجدید پذیرکند تا تجربه تلخ ما در حوزه تولید برق از انرژی‌های فسیلی تکرار نشود. ما باید یک منطقه آزاد اقتصادی برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر ایجاد کنیم. این راهکار کمک می‌کند شرکت‌ها بتوانند با قوانین بین المللی، تولیدات خود را عرضه کنند یا قرارداد ببندند. با این کار انحصارها، واسطه‌ها و فاصله‌ها از بین می‌رود و مصرف کننده می‌تواند به راحتی با تولید کننده در ارتباط باشد. اما این بخش اول کار است. همچنین این روش کمک می‌کند ما در این حوزه هم به مرور صادرکننده باشیم و کشور‌هایی مثل ترکمنستان، افغانستان و تاجیکستان از انرژی‌های تجدید پذیر ایران استفاده کنند. در مرحله بعدی باید مشارکت و ورود بخش خصوصی به انرژی‌های تجدید پذیر کشورمان داشته باشیم.