مائده مروتی روزنامه نگار: گروه اقتصادی: پس از رفع ممنوعیت رجیستری سری‌های جدید گوشی‌های آیفون، همچنان ابهاماتی در رابطه با واردات تولیدات شرکت اپل به ایران وجود دارد و قاچاقچیان بازی با قوانین واردات را آغاز کرده‌اند. به شکلی که گذرنامه مسافران در فرودگاه‌ها به ابزاری برای ثبت گوشی‌های قاچاق تبدیل شده است.
در حالی که حدود دو ماه از آزادسازی واردات و رجیستری گوشی‌های آیفون می‌گذرد، اما همچنان ابهاماتی درباره اجرای این قانون، به‌ویژه در رویه تجاری، وجود دارد. آن‌طور که کارشناسان این حوزه می‌گویند، با توجه به این ابهامات همچنان واردات از رویه مسافری صرفه بیشتری نسبت به رویه بازرگانی دارد و حتی آزادسازی رجیستری از سوءاستفاده قاچاقچیان و سوداگران نکاسته است.
بر اساس قوانین و مقررات، زمانی که مسافران با پرواز خارجی وارد ایران می‌شوند، در هر سال می‌توانند یک گوشی تلفن همراه به نام خود ثبت کنند. گرچه این قانون برای تسهیل شرایط واردات موبایل به صورت فردی وضع شده و جزو قوانین تسهیل‌گر به حساب می‌آید، اما با توجه به سختی‌ها و محدودیت‌های واردات گوشی از رویه تجاری و بازرگانی، قاچاقچیان سعی دارند قاچاق گوشی را در قالب قانونی انجام دهند!
به طوری که این افراد سودجو در فرودگاه‌ها به مسافران پیشنهاد می‌دهند گذرنامه‌هایشان را در ازای دریافت مبلغی اجاره دهند. سپس از این گذرنامه‌ها برای ثبت گوشی‌های قاچاق استفاده می‌کنند.
از آنجا که در این رویه کنترل دقیقی وجود ندارد، برخی از واردکنندگان ارزش گوشی را کمتر از قیمت واقعی آن اعلام می‌کنند تا حقوق ورودی کمتری بپردازند؛ در نتیجه گوشی‌های قاچاق راحت‌تر وارد بازار می‌شوند و در سوی مقابل با قیمت اصلی به دست مصرف‌کنندگان نهایی می‌رسند.
سوءاستفاده قاچاقچیان از واردات رویه مسافری
محمدرضا عالیان، دبیر کنگره زیست‌بوم موبایل ایران، در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره سوءاستفاده از واردات رویه مسافری، گفت: از زمانی که تغییرات در سیستم رجیستری اجرا شد، چنین چالشی پیش آمد. در حالی که پیش از ممنوعیت واردات آیفون 14، این مساله به حداقل رسیده بود. متاسفانه از زمانی که واردات گوشی‌های آیفون 14، 15 و 16 ممنوع اعلام شد، قاچاق این سری گوشی‌ها هم افزایش یافت.
به گفته او، پس از طرح رفع ممنوعیت، همچنان بلاتکلیفی در رویه بازرگانی واردات این مدل‌ها وجود دارد. همین امر باعث شده واردات از رویه مسافری همچنان به‌صرفه باشد و سودجویان از این فضا سوءاستفاده کنند.
دبیر کنگره زیست‌بوم موبایل ایران افزود: البته اگر قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای این رویه اعمال شود، ممکن است مشکلاتی برای مسافرانی که به صورت قانونی گوشی برای استفاده شخصی وارد می‌کنند پیش آید. اما مساله اصلی زمانی حل می‌شود که رویه تجاری برای واردات گوشی‌های آیفون 14، 15 و 16 باز شود. در این صورت، صرفه اقتصادی واردات از رویه مسافری از بین می‌رود و قاچاق نیز کاهش می‌یابد.
این فعال صنفی با اشاره به بلاتکلیفی رجیستری آیفون‌های تجاری 14 به بالا تشریح کرد: حتی برای گوشی‌هایی که پیش از تاریخ 9 آبان وارد کشور شده‌اند، تعیین تکلیف نشده است. این مساله باید هرچه سریع‌تر و پیش از پایان سال، حل شود. با مشخص شدن وضعیت رویه بازرگانی، سوءاستفاده از رویه مسافری نیز به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
ارز تک‌نرخی پیش‌زمینه ثبات بازار موبایل
عالیان به موضوع تنش‌های ارزی و تأثیر آن بر بازار موبایل هم اشاره کرد و گفت: این روزها تنش‌های ارزی نیز بر وضعیت مبهم بازار تأثیر گذاشته است. قیمت ارز نیمایی به بازار آزاد نزدیک شده و احتمال تک‌نرخی شدن ارز وجود دارد. این تغییرات می‌تواند زمینه‌ساز باز شدن رویه بازرگانی باشد. اگر این اتفاق رخ دهد، طی یک هفته مردم شاهد تثبیت قیمت گوشی‌های آیفون 14، 15 و 16 در بازار خواهند بود. در نتیجه، سوءاستفاده از رویه مسافری از بین می‌رود و دغدغه قاچاق نیز کاهش پیدا می‌کند.
دبیر کنگره زیست‌بوم موبایل ایران در پایان خاطرنشان کرد: بازرگانان با جدیت پیگیر حل‌وفصل مساله رجیستری هستند. هرگونه تأخیر یا تعلل در این زمینه، به معنای انتظار برای ایجاد ثبات بیشتر در فضای ارزی و تجاری است. اما هرچه سریع‌تر این دو موضوع، رویه تجاری و رویه مسافری، تعیین تکلیف شود، مشکلات مربوط به قاچاق و سوءاستفاده نیز کاهش می‌یابد.