آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی: تقریباً این موضوع را همه پذیرفتهاند که FATF یک تصمیم فرادولتی است و باید به تأیید مقامات بالا هم برسد چراکه ممکن است پس از مدتی برخلاف سیاست دولت، مخالفتی مطرح شود و مجدداً ایران از عضویت در کارگروه ویژه مالی انصراف دهد. به همین دلیل به این موضوع تاکید داریم که مجمع تشخیص مصلحت در این باره تصمیم فرادولتی بگیرد و باید تصمیم حکومتی گرفته شود.
دو مصوبه CFT و پارلمو از 41 موضوع FATF است که این دو بند شامل مبارزه با تروریسم و پولشویی میشود و اساساً عضویت در FATF مشروط به این دو کنواسیون مهم است. در صورت پذیرش آن باید صورتهای مالی شفاف به این نهاد ارائه دهند اما مخالفان موضوعی مطرح میکنند این است که ما با مشکل پولشویی داخلی مانند فرار مالیاتی برخی از شرکتها یا درآمدهای نامشروع برخی از بانکها مواجه هستیم با پیوستن به FATF این موضوعات رصد خواهد شد.
موضوع دیگر این است که با عضویت FATF درآمدهای نفتی که مشمول تحریمهاست از کانالهایی که وارد کشور میشود که امکان شناسایی دارند.
موضوع مهم دیگر ادعای برخی از کشورها مبنی بر کمک به گروهکهای ترویستی است. ایران از ابتدا اعلام کرده که برخلاف این ادعا، این گروهکها را ترویستی نمیداند بلکه آنها گروههای آزادی بخش برای آزادی فلسطین و قدس هستند. بنابراین تصور این است اگر ما FATF را بپذیریم عملاً این گروهها را ترویسم میدانیم. بنابراین مجمع این موضوع را نمیپذیرد اساساً به همین دلیل است که بازار ارز عکس العملی به خبر اخیر همتی نشان نداد چراکه مطمئن است دوباره در مجمع رد خواهد شد.
موضوع مهم این است که عضویت کشور در نهادها و سازمانهای بینالمللی اعتماد سرمایه گذاران به کشور را افزایش میدهد. عدم حضور در لیست سفید یک محدودیت است و سرمایهگذار خارجی یا بانک خارجی برای حضور گسترده در ایران به این اطمینان نیاز دارند و این تصور را دارند که با عدم عضویت ایران در FATF ممکن است پولهای کثیف و پولشویی شده از شعب یا از طریق قرارداد آنها جابه جا شود و این اقدام تبعات زیادی برای آنها خواهد داشت و ریسک حضور آنها را در ایران افزایش میدهد.
عدم عضویت در FATF مانند عدم عضویت در سازمان بینالمللی تجارت جهانی است که وقتی کشوری مانند کره واردات به ایران را ممنوع میکند یا اینکه ترکیه برای واردات پوشاک ایرانی تعرفه 100 درصدی در نظر میگیرد اما تعرفه نخ و پنبه ایران را صفر اعلام میکند، ایرانی به دلیل عدم عضویت در سازمان تجارت جهانی جایی برای اعتراض ندارد البته اگر هم عضو این سازمان جهانی شود نمیتواند تعرفه 80 تا 100 درصدی برای واردات خودرو وضع کند.
اینکه مخالفان FATF می گویند عضویت در این نهاد هیچ اثری در روابط بانکی ایران ندارد، به دلیل اینکه در حال حاضر با هزینه بالا تحریمها و محدودیتها را دور میزنیم. سوییفت برای تسویه دلار است، چیزی شبیه شتاب ایران و برای معاملات دلار باید عضو سوییفت شویم اما به جای آن عضو سوییفت روسی تحت عنوان میر شدهایم که از کانالهای روسیه باید روبل جابه جا کنیم. هر چند در نهایت جابه جایی صورت میگیرد اما خلأ دلاری را پر نمیکند. بعد از آن باید روبل را به ارز دیگری تبدیل کنیم بنابراین هر چند بدون سوییفت و FATF هم امور بانکی انجام میشود اما هزینهها را برای کشور بالا بردهایم و نتیجه این میشود که 30 تا 40 درصد پول نفت به کشور برنمی گردد و در این میان یک سری صرافها و دلالها سود میبرند.
یک بار اعضای مجمع تشخیص مصلحت اعلام کردند که این مصوبه CFT و پالرمو ایراد دارند اما با دستور رهبری دوباره به مجمع ارجاع شده و گویا این دستور رهبری هم با اصرار دولت بوده است. اما باید یک خوشبینی در بازار ارز ایجاد میکرد اینکه بازار ارز به این خبر واکنش مثبتی نداشت، نشان میدهد که افزایش نرخ ارز هیجانی نبوده و بر روی این قیمت ایستاده و این قیمت هم خواست دولت و بانک مرکزی است و بانک مرکزی هم زیر بار این عدد رفته است.
در این مدت هم دلاری فروخته نشد و اگر بانک مرکزی اقدام به عرضه دلار در بازار میکرد تا حدی قیمتها پایین میآمد بنابراین عرضهای صورت نگرفته است.