محمد جواد خلیلی روزنامه نگار: بازار سرمایه در هفته‌های گذشته، با نوسانات متعددی همراه بود که نگرانی‌هایی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرد، همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با «نقش اقتصاد» به تحلیل دلایل این نوسانات، تأثیر سیاست‌های اقتصادی دولت و چشم‌انداز پیش‌روی بازار پرداخت. وی با اشاره به اصلاح‌های قیمتی اخیر، بر لزوم رفع موانع ساختاری برای رشد پایدار بازار تأکید کرد..
دلایل ریزش‌های اخیر از نگاه یک کارشناس
دارابی در تحلیل خود از نوسانات اخیر بازار، ریزش‌های ثبت‌شده را نوعی «اصلاح قیمتی» دانست. وی توضیح داد: «بازار پس از رشد سریع و شتاب‌داری که در هفته‌های گذشته تجربه کرده بود، وارد فاز اصلاحی شد. این اصلاح قیمتی عمدتاً توسط معامله‌گران کوتاه‌مدت ایجاد شد که با شناسایی سود، فشار فروش را بر بازار وارد کردند.»وی همچنین به اهمیت شاخص‌های روانی در بازار اشاره کرد و افزود: «شاخص سه میلیون واحد یکی از مرزهای روانی قدرتمند بازار است. عبور از این مرز نیازمند انگیزه‌ها و خبرهای قوی است. هر بار که شاخص به این مرز نزدیک می‌شود، اگر این محرک‌ها وجود نداشته باشند، بازار دچار توقف یا حتی افت می‌شود.»
چشم‌انداز پایدار یا پرچالش؟
در پاسخ به سوالی درباره پایداری روند فعلی، دارابی خاطرنشان کرد که اصلاح‌های قیمتی بخشی طبیعی از بازار سرمایه هستند. او گفت: «انتظار اینکه بازار به‌صورت مداوم صعودی باشد، منطقی نیست. اصلاح‌های مقطعی، هم برای تعدیل بازار و هم برای تقویت آن ضروری هستند.» وی در ادامه تأکید کرد که خبرهای مثبت، مانند بازگشایی نمادهای بسته‌شده در گروه‌های بزرگ نظیر پتروشیمی، می‌توانند بازار را به وضعیت بهتری برسانند.
تأثیر سیاست‌های دولت بر بازار سرمایه
همایون دارابی در تحلیل نقش سیاست‌های اقتصادی دولت بر بازار، تغییرات اخیر را مثبت ارزیابی کرد و گفت: «در گذشته، بازار با بی‌مهری و موانع زیادی روبه‌رو بود. اما در ماه‌های اخیر، دولت در لایحه بودجه و با انتخاب رئیس جدید سازمان بورس، حمایت‌های قابل‌توجهی از بازار داشته است.» وی افزود که این حمایت‌ها از ایجاد نگرانی‌های ساختاری جلوگیری کرده و به تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران کمک کرده است.
چالش‌های ساختاری و عوامل بازدارنده
دارابی به موضوع عقب‌ماندگی بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها پرداخت و سه عامل اصلی را برای این موضوع برشمرد:
قیمت‌گذاری دستوری: این سیاست، به‌ویژه در صنایع کلیدی نظیر خودرو، مانع از انعطاف‌پذیری بازار شده و زیان‌هایی را به شرکت‌ها وارد کرده است.نرخ ارز دولتی پایین: تثبیت غیرواقعی نرخ ارز باعث شده که شرکت‌های بورسی نتوانند درآمدهای خود را با نرخ‌های واقعی تطبیق دهند.نرخ بهره بالا: هزینه‌های تأمین مالی برای شرکت‌ها افزایش یافته و توان رقابت آن‌ها کاهش یافته است.با این حال، دارابی خاطرنشان کرد که سیاست‌های جدید، مانند استفاده از نرخ ارز توافقی و اصلاح قیمت‌ها در برخی گروه‌ها (مانند دارویی‌ها)، توانسته‌اند شرایط را تا حدی بهبود ببخشند.
توصیه به سهامداران؛ کوتاه‌مدت یا بلندمدت؟
در پاسخ به سوالی درباره بهترین استراتژی برای سرمایه‌گذاران، دارابی تاکید کرد که سهامداران باید از ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها، استفاده کنند. او افزود: «بازار سرمایه پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و استفاده از خدمات تخصصی می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهد.»وی همچنین بر لزوم مطالعه دقیق اطلاعیه‌های شرکت‌ها و تحلیل شرایط بازار تأکید کرد و گفت: «سهامداران باید با آگاهی و دقت بیشتری تصمیم‌گیری کنند. رعایت این موارد به آن‌ها کمک می‌کند تا از فرصت‌های موجود در بازار بهره بیشتری ببرند.»
جمع‌بندی
همایون دارابی در پایان این گفتگو، چشم‌انداز بازار سرمایه را وابسته به رفع موانع ساختاری و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی صحیح دانست. وی تاکید کرد که شفافیت بازار سرمایه یک مزیت کلیدی است، اما این شفافیت نباید به مانعی برای رشد آن تبدیل شود.
اصلاح یا رکود؟
به گزارش روزنامه «نقش اقتصاد» روندهای اخیر بازار سرمایه نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از این نوسانات، ناشی از اصلاح قیمتی است. به عبارت دیگر، پس از دوره‌ای از رشد سریع، بازار نیازمند توقفی برای تجدید قوا است. این اصلاح‌ها در واقع به نوعی تعادل‌بخشی به قیمت‌ها و کاهش هیجان‌های کاذب در بازار کمک می‌کند.با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که ریسک‌های موجود در اقتصاد کلان، از جمله نرخ بهره بالا، تورم افسارگسیخته و نبود شفافیت در سیاست‌های ارزی و مالی، همچنان تهدیدی جدی برای بازار سرمایه به شمار می‌رود.
نقش سیاست‌های دولت
یکی از عوامل تأثیرگذار بر وضعیت فعلی بازار، سیاست‌های اقتصادی دولت است. طی سال‌های گذشته، مداخلات دولت در قالب سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری و تعیین نرخ ارز دولتی، مانع از انعطاف‌پذیری بازار سرمایه شده است. این در حالی است که در ماه‌های اخیر، تلاش‌هایی برای اصلاح این سیاست‌ها صورت گرفته است، از جمله حذف برخی محدودیت‌های قیمتی در صنایع کلیدی و تغییر نرخ ارز مورد استفاده شرکت‌های صادرکننده.از سوی دیگر، رویکرد دولت در لایحه بودجه سال آینده نیز نشان‌دهنده توجه بیشتر به بازار سرمایه است. کاهش فشار مالیاتی بر شرکت‌ها، حمایت از سهامداران خرد و افزایش شفافیت در تخصیص منابع، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بازگشت اعتماد به بازار کمک کند.
عقب‌ماندگی بازار سرمایه از سایر بازارها
یکی از چالش‌های اصلی پیش‌روی بازار سرمایه، عقب‌ماندگی آن نسبت به سایر بازارهای مالی و دارایی است. در حالی که بازارهایی نظیر ارز و طلا، به دلیل نوسانات قیمتی، سودآوری بالاتری برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته‌اند، بورس همچنان در حال تلاش برای جبران این عقب‌ماندگی است.تحلیلگران بر این باورند که مهم‌ترین مانع بر سر راه رشد پایدار بازار سرمایه، قیمت‌گذاری دستوری و عدم هماهنگی با شرایط واقعی اقتصاد است. به عنوان مثال، در صنعت خودرو، قیمت‌گذاری دستوری باعث زیان‌دهی شرکت‌ها و کاهش جذابیت سهام آن‌ها برای سرمایه‌گذاران شده است.
آینده بازار سرمایه؛ فرصت‌ها و تهدیدها
بازار سرمایه ایران، با وجود تمامی چالش‌ها، همچنان از پتانسیل بالایی برای رشد برخوردار است. افزایش قیمت جهانی نفت و مواد اولیه، امکان ورود سرمایه‌گذاران خارجی و اصلاح سیاست‌های اقتصادی، می‌توانند زمینه‌ساز جهش‌های جدیدی در بازار شوند.با این حال، ریسک‌هایی نظیر تداوم تورم بالا، سیاست‌های پولی انقباضی و تأثیر تحریم‌ها بر اقتصاد کلان، همچنان تهدیدهایی جدی برای بازار سرمایه به شمار می‌روند. در چنین شرایطی، حرکت بازار به سمت رشد پایدار، نیازمند هماهنگی بیشتر میان سیاست‌گذاران و فعالان بازار است.
چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در بازار
برای سرمایه‌گذاران، انتخاب استراتژی مناسب در شرایط کنونی اهمیت زیادی دارد. تحلیلگران توصیه می‌کنند که سرمایه‌گذاران خرد از ابزارهای غیرمستقیم نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها استفاده کنند تا ریسک‌های خود را به حداقل برسانند. همچنین مطالعه دقیق اطلاعیه‌های شرکت‌ها و رصد اخبار مرتبط با سیاست‌های کلان اقتصادی، می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر سهامداران کمک کند.بازار سرمایه ایران در حال گذر از دوره‌ای حساس است. اصلاح‌های قیمتی اخیر، اگرچه در نگاه اول نگران‌کننده به نظر می‌رسند، اما می‌توانند زمینه‌ساز رشد پایدار و منطقی بازار باشند. با این وجود، تحقق این هدف نیازمند حمایت مستمر دولت، رفع موانع ساختاری و بهبود فضای کسب‌وکار برای شرکت‌های بورسی است. در نهایت، اعتمادسازی میان سرمایه‌گذاران و شفافیت در سیاست‌های کلان، کلید موفقیت بازار سرمایه در ماه‌ها و سال‌های آینده خواهد بود.