فرشید فرزانگان- ادعای ترامپ در مورد برتری صنعتی و فناورانه عربستان بر ایران بخشی از واقعیت است اما تصویر کاملی نیست. ایران از نظر علمی از عربستان به طور قطع جلوتر بوده و جزو 20 کشور برتر دنیا در تولید مقالات علمی است. از طرفی، ایران در زمینه فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند نانو، بیوتکنولوژی و حتی فضایی، دستاوردهای واقعی و بومی دارد. دلیل سوم اینکه ایران از نظر نیروی انسانی بومی و دانش و مهارت نیروی انسانی خود در بین کشورهای منطقه سرآمد است. عربستان در توسعه صنعتی و تجاری در سال‌های اخیر شتاب گرفته که این شتاب به‌دلیل حجم سرمایه‌گذاری سنگین خارجی است که از طریق پروژه‌های بسیار بزرگ وارد این کشور شده و از طرفی عربستان سعی کرده وابستگی‌اش را کاهش بدهد. این کشور در جذب تکنولوژی‌های خارجی، مناطق آزاد، دیجیتالی کردن خدمات دولتی، بهره‌برداری از مناطق آزاد، توسعه زیرساخت‌ها، صادرات غیر نفتی و تنوع صنعتی به مراتب بهتر ازایران عمل کرده است.
در مقام مقایسه می‌توان در یک جمله گفت که ایران از عربستان صنعتی‌تر است اما عربستان از لحاظ مدیریتی، مدرن‌تر و پایدارتر است. از طرفی چون رتبه ایران در سرمایه‌پذیری طبق شاخص‌های بین‌المللی پایین و امنیت سرمایه در تهدید است و ورود سرمایه و خروج آن از کشور هنوز با مشکل، روبرو و فضا از نظر پارامترهای اقتصادی ناامن است، بهبود این وضعیت با دشواری همراه خواهد بود.یک اکوسیستم نوآوری و فناورانه با رویکرد سرمایه‌گذاری شفاف خارجی باید ایجاد شود تا شرکت‌ها و مراکز بین‌المللی با علم به اینکه روابط سیاسی ایران با دنیا تلطیف می‌شود، نگاه دقیق‌تری به ایران داشته باشند. همچنین توسعه دیپلماسی‌های علمی و فناورانه به جای تقابل سیاسی باید در دستور کار قرار بگیرد.تحریم ایران توسط آمریکا به طور قطع نقش محوری در عقب‌افتادگی‌ها داشته اما مدیریت کشور توسط مدیرانی که شایستگی لازم را نداشتند، وجود کاسبان تحریم یا ذی‌نفعانی که در اقتصاد ایران به شدت قوی هستند و روی نهادهای سیاست‌گذاری تأثیر می‌گذارند، ناپایداری در سیاست‌گذاری‌ها، فرار مغزها و فساد و ناکارآمدی مدیران عواملی است که کشور را در رقابت‌های صنعتی و فناورانه از عربستان عقب انداخته است. اصلاح ساختارهای اقتصادی، تسهیل تعاملات بین‌المللی، کاهش تنش‌های سیاسی و بهبود روابط دیپلماتیک، حمایت از نخبگان و بخش خصوصی واقعی، تنوع‌بخشی به اقتصاد ازجمله راهکارهایی است که می‌تواند عقب‌ماندگی‌های گذشته را جبران کند.
رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران و امارات