رسول سلیمی روزنامه نگار: گروه بین الملل: پس از ترور رهبر سیاسی حماس در تهران، روز جمعه صدها نفر در مسجدی در قطر برای تشییع جنازه اسماعیل هنیه، جمع شدند، حمله‌ای که اسرائیل را در کانون اصلی اتهامات قرار دارد و ترس از جنگ منطقه‌ای عمیق‌تر شده است.
چه آنکه استقبال از هنیه در قطر نیز بی نظیر بود. در آنجا عزاداران اهل تسنن در شاخه وهابی، برای نماز در مسجد امام محمد بن عبدالوهاب، بزرگ‌ترین مسجد امارت، صف کشیدند. برخی دیگر در دمای 44 درجه سانتیگراد روی حصیرها در بیرون مسجد دعا کردند.
این در حالی بود که امیر قطر شخصاً در مسجد حضور یافت و با اقتدا به یکی از علمای وهابی، بر اسماعیل هنیه نماز خواندند. از جمله رهبران برجسته حماس نیز که در این نشست شرکت کردند، خالد مشعل بود که به عنوان جانشین احتمالی رهبر جدید حماس شناخته می‌شود. این موضوع از آنجا اهمیت داشت که ساعتی قبل، رهبرانقلاب به عنوان یکی از رهبران برجسته شیعه به پشتوانه جمعیتی کم نظیر در تهران بر هنیه نماز خوانده بود و تفاوت مذاهب مانع از آن نشد تا اهمیت اجماع سیاسی در مسئله فلسطین، نادیده گرفته شود.
از این رو به نظر می‌رسد با اجتناب ناپذیر بودن حمله نظامی ایران به اسرائیل که به طور رسمی نیز به سازمان ملل اعلام شده، ائتلاف اعراب و ناتو برای دفاع از اسرائیل در قالب پیمان‌های امنیتی قابل تحلیل است که پیشتر اعراب با امریکا بر سر آن توافق کردند. در همین راستا دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، روز پنجشنبه گفته بود که «شرکای بین المللی این کشور… نیروهای خود را در منطقه افزایش داده‌اند تا به ما در برابر تهدید حمله هماهنگ شده ایران کمک کنند.»
تماس تلفنی رهبران متحد با اسرائیل در حالی صورت گرفت که تلویزیون این کشور گزارش داده که اسرائیل در تلاش است تا هماهنگی یک ائتلاف منطقه‌ای و بین المللی را برای خنثی کردن پاسخ احتمالی ایران و حزب الله به ترور هنیه و فؤاد شکر نهایی کند. در همین راستا اسرائیل و امریکا به دنبال تشکیل یک ائتلاف فوری منطقه‌ای برای مقابله با حملات ایران هستند. ائتلافی که در جریان حمله موشکی قبلی ایران برای اولین بار تشکیل شد و توانست در آزمونی سخت، اسرائیل را در برابر موشک‌های ایران محافظت کند.
در همین راستا یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل روز جمعه با همتای بریتانیایی خود، جان هیلی، وزیر دفاع بریتانیا دیدار کرد. این دو نیز «در مورد روابط دفاعی مهم بین اسرائیل و بریتانیا و تعهد مشترک آنها به حفظ و تقویت بیشتر همکاری در تعدادی از زمینه‌های استراتژیک و نظامی، از جمله حوزه اطلاعاتی، گفتگو کردند» در ادامه بیانیه مشترک آنها آمده است: «گالانت از وزیر امور خارجه به خاطر حمایت مداوم بریتانیا از حق دفاع از خود اسرائیل و همکاری دفاعی مهمی که در زمان حمله اسرائیل در ماه آوریل صورت گرفت، قدردانی کرد.»
آنچه در این مکالمه اهمیت داشته آن است که گالانت در مورد آمادگی و توانایی‌های ارتش اسرائیل برای دفاع از این کشور در همه جبهه‌ها با وزیر دفاع انگلیس گفتگو کرده و بر اهمیت ایجاد ائتلافی در دفاع از اسرائیل علیه ایران و سایر گروه‌های محور مقاومت تأکید کرده است.
بریتانیا از جمله چندین کشوری بود که به اسرائیل در دفاع در جریان حمله موشکی ایران به این کشور در ماه آوریل کمک کرد. این در شرایطی است که تأسیس دفتر ناتو در اردن مهمترین دستاورد اعراب بعد از همکاری موفق با ائتلاف غرب در مقابله با عملیات موشکی ایران علیه اسرائیل بود.
کارشناسان می گویند همکاری عملیاتی اردن با ناتو بعد از عملیات موشکی ایران به اسرائیل وارد فاز عملیاتی شد و تأسیس این دفتر در اردن از دستاوردهای موفقیت آمیز همکاری ناتو با اردن است. ناظران سیاسی یکی از دستاوردهای مهم اعراب را بعد از حمله موشکی ایران به اسرائیل، همکاری اعراب و ناتو در یک جنگ واقعی علیه ایران ارزیابی می‌کنند. موضوعی که تا قبل از آن فرصت استثنایی همکاری اعراب، اسرائیل و ناتو برای مقابله با عملیات نظامی ایران برای آنها فراهم نشده بود.
چه آنکه در بیانیه ناتو آمده است: «این ائتلاف، نقش محوری اردن در دستیابی به ثبات منطقه‌ای و بین المللی را به رسمیت می‌شناسد و دستاوردهای گسترده آن در مبارزه با تهدیدات فرامرزی مانند تروریسم و افراط گرایی خشونت آمیز را ستود» و افزود که این دفتر «به افزایش گفتگوی سیاسی و همکاری در زمینه‌های مورد علاقه متقابل بین ناتو و اردن کمک خواهد کرد. « در این بیانیه آمده است: «ایجاد یک دفتر ارتباطی ناتو در عمان به سه دهه روابط عمیق دوجانبه، به ویژه از طریق گفتگوی مدیترانه‌ای ناتو انجامیده است. «
از سوی دیگر ارزیابی‌ها نشان می‌دهد این طرح برای نشان دادن تعهد ائتلاف غربی به تقویت همکاری با کشورهای همسایه جنوبی با ایجاد یک دفتر ارتباطی برای ائتلاف در اردن استوار شده است. دبیرکل ناتو نیز به نوبه خود گفته که دفتر رابط ائتلاف در عمان مشارکت دوجانبه را به سطح جدیدی افزایش خواهد داد و اشاره کرده که ناتو از طریق شرکای خود در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا به دنبال مقابله با تهدیدات و چالش‌ها است.کارشناسان روابط بین الملل معتقدند این دفتر ارتباطات مداوم بین اردن و ناتو را تقویت کرده تا در موقعیت‌های بحران برای اسرائیل نقش کارآمدی را در هماهنگی‌های اطلاعاتی و عملیاتی ایفا کند. به عبارت دیگر همکاری اعراب با ناتو برای دفاع از اسرائیل بخشی از واکنش تدافعی این کشورها برای ایجاد یک دیوار دفاعی در خلیج فارس برای مواجه با حملات احتمالی ایران در آینده هستند که در صورت عدم همکاری با ناتو برای دفاع از اسرائیل، حمایت‌های ناتو از خود را در موقعیت‌های اضطراری از دست خواهند داد.
موضوعی که به نظر می‌رسد تأسیس این دفتر در عمان، بخشی از همکاری دفاعی امریکا و عربستان را شامل می‌شود و سپر دفاعی ناتو را برای دفاع از اعراب در برابر هر گونه حمله همسایگان کشورهای عربی به آنها فعال می‌کند.در چنین شرایطی این نکته اهمیت دارد که بعد از ترکیه به عنوان همسایه غربی ایران، این بار ناتو از جنوب با ایران دارای مرز ژئوپلیتیک مشترک شد. بنابراین می‌توان انتظار داشت در شرایط فقدان یک ائتلاف شرقی برای دفاع از اعراب در برابر تهدیدات منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای، ناتو بهترین تکیه گاه برای آنها در موقعیت‌های بحران خواهد بود و دفاع از اسرائیل در برابر ایران از نظر اعراب می‌تواند به آزمونی واقعی برای هماهنگی این کشورها با ناتو در یک جنگ واقعی تبدیل شود.
این در حالی است که تحلیلگران اسرائیلی معتقدند دولت این کشور می‌ترسد که برخلاف چهار ماه پیش، بسیج همان ائتلاف منطقه‌ای و بین المللی که به اسرائیل کمک کرد تا از خود در برابر انبوه پهپادها و موشک‌های پرتاب شده از ایران دفاع کند، دشوارتر شده باشد. موضوعی که نشانه‌های آن را می‌توان در اعزام یک اسکادران هواپیمای جنگی امریکا به خاورمیانه و اعزام بیش از 58 هزار سرباز امریکایی ملاحظه کرد که قرار است در پایگاه‌های امریکا در کشورهای عربی مستقر شوند.
در همین حال، شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی، با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده در مورد تلاش‌های دیپلماتیک برای مقابله با درگیری‌های فزاینده در خاورمیانه گفتگو کرده است. شیخ عبدالله «بر اهمیت پایان دادن به افراط گرایی و توقف تنش‌ها و خشونت‌های فزاینده در منطقه که صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی را تهدید می‌کند، تأکید کرد.»
این موضوع از آنجا اهمیت دارد که کشورهای مغرب، بحرین و امارات حاضر به صدور پیام تسلیت برای اسماعیل هنیه نشدند و تحلیلگران معقتقدند این نشانه‌ای از عزم این کشورها برای کمک به ناتو در برابر حملات ایران است که در کنار کشورهایی همچون عربستان، اردن و عمان معنادار خواهد شد.
