امیرمعینی مدیر عامل پیشین شرکت ملی صادرات گاز ایران: اینکه هندیها به شدت مخالف تأمین نیاز گازی خود از مسیر پاکستان هستند، ممکن است به دنبال خط لوله مستقیم از ایران باشند اما به دلیل تنشهای که بین دهلی و اسلامآباد وجود دارد هیچ تمایلی به اجرای پروژه و دریافت گاز از پاکستان ندارند، ضمن اینکه بعید است خط لوله ایران-پاکستان به سمت هند توسعه داده شود. در مورد صادرات تا چین شاید بتوان فکر کرد ولی اجرای خط لوله زمینی و آن هم از مسیر پاکستان تا هند بسیار بعید است.هند در سالهای اخیر رشد اقتصادی بالایی را تجربه کرده و یکی از پتانسیلهای افزایش تقاضای نفت و گاز است و از این بابت کشور مهمی است بنابراین بازار این کشور باید بنوعی همواره مورد رصد قرار گیرد.بحث صادرات مستقیم به هند را میتوانیم از مسیر دریا دنبال کنیم البته آبهای بینالمللی اقیانوس هند عمیق است بنابراین هزینهها را بالا میبرد، اما میتوان از طریق الانجی و حتی سیانجی صادرات داشته باشیم، اکنون تکنولوژی ساخت کشتیهای سیانجیبر توسعه پیدا کرده و میتوان به عنوان جایگزین خط لوله مطرح باشد، البته بحث مهم مشکل تحریم است. چالش کشتیهای حمل سیانجی برای برای کشور ما کمتر از الانجی است چون تبدیل و مایعسازی گاز طبیعی لیسانس خاص خود را نیاز دارد که دانش آن در اختیار امریکا و اروپا است. بعبارت دیگر تحریمها کار را سخت میکند هرچند تحریم روی دسترسی به کشتیهای سیانجیبر هم تأثیر دارد، در هر حال مشکل تحریم باید حل شود تا بتوان به این پروژهها فکر کنیم. برای اجرای خط لوله گاز هم باتوجه به اینکه باید از مسیرهای عمیق اقیانوس عبور کنیم؛ کشتیهایی که میتوانند این خطوط لوله را کف دریا کار بگذارند تعدادشان بسیار اندک و تحریم به نوعی مانع اصلی برای استفاده از خدمات آنها است. ما در هر صورت باید روی سیانجی و الانجی و صادرات آنها سرمایهگذاری کنیم چون امکان صادرات انها به هر نقطهای از دنیا میسر و راحتتر از خط لوله است و همواره بازار خاص خود را دارند و از این بابت نگرانی وجود ندارد، اما به عنوان یک بازار بزرگ و دستیافتنی ابتدا باید به سمت مذاکره با هند هم برویم. ضمن اینکه این نکته مهم را در نظر داشته باشیم که پروژههای گاز زمانبر و از زمان استارت تا رسیدن به مرحله صادرات حداقل 5 سال طول میکشد بنابراین نباید فرصت را از دست بدهیم.
خط لوله با مسافت 1000 تا 1500 کیلومتر صرفه اقتصادی دارد سیانجی نیز 1000 کیلومتر به بالا صرفه دارد، اما نکته مهم بحث قیمتها است، اصولاً قیمت بینالمللی ملاک است، هر قدر هزینه صرفهجویی شود پروژه به اجرا نزدیکتر میشود که این امکان در کشور ما بعید است، چون تحریم هستیم و در نتیجه هزینهها افزایش مییابد.