امید صدیقی کارشناس محیط زیست: نوسانات آب دریای خزر یک پدیده طبیعی است و در 500 سال اخیر این مساله وجود داشته است. در سال 1330 سطح دریا 27.3- متر بود و سال 56 تا 28.2- کاهش پیدا کرد. تراز آب دریای خزر از سال 57 شروع به افزایش کرد و حدود 3 متر بالا آمد. در سال 1373 دوباره رو به کاهش رفت. تقریباً از سال 1374 روند کاهش تراز آب را داشتیم و این باعث نگرانی شده است.
سواحل ما بهشدت دچار عقب نشینی شده است. در این شرایط ممکن است تاسیسات و بنادر ما در معرض خطر قرار بگیرند و این نگرانی وجود دارد. حل این مشکل هزینههای زیادی دارد و باید لایروبی کنند تا آب را به اسکله و بنادر برسانند. این تهدید بزرگی است. پهنههای آبی مثل خلیج گرگان و تالاب میانکاله شیب ملایمی دارند.
بر اساس سناریو بدبینانه افزایش دما، گازهای گلخانهای، افزایش شدت تابش خورشید و کاهش بارندگی باعث میشوند ورودی آب دریای خزر کم شود که منظور کاهش سطح رودخانه ولگا است. در نتیجه روند کاهش تراز آب تا چندین سال آینده ادامه خواهد داشت. پیش بینی بسیار بدبینانهتر کاهش 18 متری تراز آب دریای خزر است.
باید برای مطالعات و پایش این مساله اعتباری دیده شود تا بتوان اثرات کاهش سطح آب را کمتر کرد باید به این مساله توجه کنیم که روسیه بیشترین آسیب را از کاهش سطح تراز دریای خزر میبیند چون شیب دریای خزر در آن قسمت ملایم و کم عمق است. اگر تا 20 سال آینده تراز آب دریای خزر کاهش پیدا کند، تقریباً یک چهارم دریای خزر یعنی در قسمت شمالی خشک و از دسترس خارج میشود. این بحران بسیار بزرگی برای روسیه ایجاد میکند چون آنها چندین بندر بزرگ در دریای خزر دارند.
قرار است که با کشورهای حاشیه دریای خزر رایزنی کنیم و وزارت امور خارجه هم در کنار ماست تا با همکاری آنها این مساله را جلو ببریم.
عقب رفتن آب دریای خزر باعث افزایش آلودگی هم میشود. روی تکثیر و تولید مثل آبزیان تاثیرگذار است. در این شرایط لازم است حقآبه رودخانهها را تأمین کنیم البته رودخانههای ایران پنج درصد آب رودخانه دریای خزر را تأمین میکند اما رودخانه ولگا است که تأمین کننده 85 درصد آب دریای خزر است. در نتیجه با روسیه باید تعامل و هماهنگی بیشتری داشته باشیم. قزاقستان و آذربایجان هم رودخانههایی دارند که به خزر میریزد و باید با همه تعامل کنیم.