علیرضا خراسانی مترجم: پاپ جدید که جانشین پاپ فرانسیس فقید خواهد شد، به طور قطع لحن آینده کلیسا را مشخص خواهد کرد: این لحن ممکن است ادامه اصلاحات مترقی پاپ فرانسیس باشد و یا بازگشت به محافظه‌کاری!
مجله نیوزویک در تحلیلی با اشاره به فوت رهبر مسیحیان کاتولیک جهان با عنوان «پیشتازان جانشینی پاپ فرانسیس چه کسانی هستند؟ / تغییر آینده کلیسا با انتخاب پاپ جدید کلید خورد» نوشت:
با درگذشت پاپ فرانسیس به تاریخ دوشنبه 21 آوریل، کلیسای کاتولیک خود را برای انتقالی آماده می‌کند که مسیر آن را برای آینده قابل پیش بینی، تعیین می‌کند.
پاپ فرانسیس فقید، اولین پاپ آمریکای لاتین، تغییرات قابل توجهی را به عنوان اسقف رم با تمرکز بر عدالت اجتماعی، مسائل زیست محیطی و کلیسای فراگیرتر ایجاد کرد.
اکنون، مجمع کاردینال‌ها آماده می‌شود تا در واتیکان گرد هم آیند تا آینده کلیسا را شکل دهند. انتخاب آنها فقط تعیین رهبر جدید برای 1.37 میلیارد کاتولیک نیست، بلکه مسیر را برای دکترین، شفافیت و دسترسی کلیسا نزد پیروان خود تعیین می‌کند.
آیا پاپ بعدی اصلاحات مترقی فرانسیس را ادامه خواهد داد یا کاردینال‌ها به سمت محافظه کاری سنتی برمی‌گردند؟ پاسخ زمانی مشخص خواهد شد که دود سفید نمادین از کلیسای سیستین بلند شود.
تأثیر فرانسیس بر انتخابات
پاپ بعدی با کلیسایی روبرو خواهد شد که بر اساس انتصابات و اصلاحات فرانسیس شکل گرفته است. دوران تصدی او شاهد تغییرات ساختاری عمده‌ای مانند تمرکززدایی از قدرت واتیکان و انتصاب کاردینال‌های غیر اروپایی {بیشتر از قبل} بود.
با این حال، شیوه حکمرانی او نیز مجمع کاردینال‌ها را در موقعیت نامشخصی قرار داده است. اولریش لهنر، استاد الهیات دانشگاه نوتردام گفت: «او اغلب کاردینال‌هایی را انتخاب کرد که حق رأی دارند. با این حال، رویکرد او به حکومت، که مشخصه آن تصمیمات یکجانبه است که بدون مشورت با مجمع کاردینال‌ها اتخاذ می‌شود، رویه اصلی بود و به همین خاطر ایجاد روابط بین فردی را در میان آنها غیرممکن کرده است.»
لهنر این سؤال مهم را مطرح کرد و اینکه: «یکی از مسائل کلیدی مطرح، رسیدگی فرانسیس به پرونده‌های سوء استفاده جنسی است که رهبران کلیسا را دچار اختلاف کرده است. از همه مهمتر، آیا رأی دهندگان می‌توانند اعتماد کنند که فردی که انتخاب می‌کنند، شکارچی جنسی نیست که ممکن است بعداً افشا شود؟»
به گفته میشل دیلون، رئیس کالج هنرهای لیبرال در دانشگاه نیوهمپشایر، “فرانسیس پیوسته در تلاش بود تا شفافیت و حرفه‌ای بودن بیشتری را به ارمغان بیاورد.“ با این حال، برخی از کاردینال‌ها در مورد باز بودن عقایدش برای تعامل سکولار و از ترس اینکه کلیسا هویت منحصر به فرد خود را از دست بدهد، تردید دارند.
چگونه پاپ بعدی انتخاب می‌شود
انتخاب پاپ از سنت‌های قدیمی واتیکان پیروی می‌کند. مجمع کاردینال‌ها، متشکل از افراد زیر 80 سال، در رأی‌گیری مخفی در کلیسای سیستین رأی خواهند داد. برای انتخاب پاپ جدید اکثریت دوسوم لازم است.
اگر اجماع حاصل نشود، دورهای بیشتری از رأی گیری تا زمانی که نامزدی با حمایت لازم ظاهر شود ادامه خواهد یافت. هنگامی که یک دور رأی گیری به اجماع نرسد، برگه‌های رأی سوزانده می‌شود و دود سیاهی که از دودکش کلیسای سیستین ظاهر می‌شود به کسانی که در تلویزیون و در میدان سنت پیتر تماشا می‌کنند، سیگنال می‌دهد که کنفرانس ادامه دارد.
اما هنگامی که دود سفید ظاهر می‌شود، یک پاپ جدید انتخاب شده است. دیلون تاکید کرد که روزهای منتهی به جلسه مجمع بسیار مهم خواهد بود.
او گفت: «زمان فراوان و فرصت‌های بین‌فردی زیادی در طول دوره عزاداری برای اسقف‌ها و کاردینال‌ها وجود خواهد داشت تا به‌طور غیررسمی با یکدیگر درباره اهداف و خواسته‌های خود برای جلسه انتخابات و نتیجه آن گفتگو کنند».
کاندیداهای پیشرو چه کسانی هستند؟
با افزایش حدس و گمان، چندین کاردینال عالی رتبه به عنوان مدعیان برتر ظاهر شدند. به گفته ناظران واتیکان، به ترتیب، لوئیس آنتونیو تگل (فیلیپین)، پیترو پارولین (ایتالیا)، پیتر ترکسون (غنا)، پیتر اردو (مجارستان) و آنجلو اسکولا (ایتالیا) شانس پاپ شدن را دارند.
در اینجا نگاه دقیق‌تری به هر یک از آنها داریم.
لوئیس آنتونیو تگل (فیلیپین)
در حال حاضر، کاردینال لوئیس آنتونیو تاگل، 67 ساله، با ضریب شرط‌بندی 3: 1 محتمل‌ترین گزینه است. او مدعی قدرتمندی برای ادامه برنامه‌های مترقی پاپ فرانسیس است. تگل، از مدافعان شمول و بشارت، تجربه قابل توجهی در رهبری جماعت بشارت مردم دارد و یک شخصیت قابل اعتماد در حلقه درونی فرانسیس بود.کریستینا تراینا، استاد دانشگاه نورث وسترن، گفت: «به طور کلی، فکر می‌کنم این واقعیت که بر اساس شمارش من بیش از 100 نفر از انتخاب کنندگان پاپ واجد شرایط توسط فرانسیس منصوب شدند، می‌تواند تأثیر عمیقی بر نتیجه داشته باشد. یعنی ممکن است ما از اولویت‌های فرانسیس دور نشویم.»
میراث آسیایی تگل همچنین او را به یک انتخاب قانع کننده تبدیل می‌کند، زیرا کاتولیک به سرعت در این قاره، به ویژه در فیلیپین در حال رشد است.
پی یترو پارولین (ایتالیا)
با ضریب انتخاب 4: 1، کاردینال پی یترو پارولین 70 ساله، یکی از باتجربه‌ترین مقامات واتیکان است. او در سمت وزیر خارجه واتیکان از سال 2013، نقش مهمی در امور دیپلماتیک از جمله مذاکرات حساس با چین و دولت‌های خاورمیانه ایفا کرده است.
پارولین به عنوان کاندیدای میانه رو دیده می‌شود، کسی که می‌تواند ثبات را در عین حفظ برخی از اصلاحات فرانسیس فراهم کند. پیوندهای عمیق او با بوروکراسی واتیکان او را به یک انتخاب قوی برای کسانی تبدیل می‌کند که طرفدار تداوم هستند.
پیتر ترکسون (غنا)
در حال حاضر با ضریب انتخاب 5: 1، کاردینال پیتر ترکسون 76 ساله، یک چهره شناخته شده در محافل عدالت اجتماعی کلیسا است. ترکسون به عنوان رئیس سابق بخش ترویج توسعه انسانی یکپارچه، در مورد مسائلی مانند تغییرات آب و هوایی، فقر و عدالت اقتصادی سخن گفته است.
انتخاب ترکسون یک لحظه تاریخی به عنوان اولین پاپ آفریقایی بعد از قرن‌ها خواهد بود. آخرین پاپ آفریقایی پاپ گلاسیوس بود که از سال 492 تا 496 بعد از میلاد خدمت کرد. گلاسیوس که در رم از والدینی آفریقایی به دنیا آمد، به خاطر نوشته‌های الهیات گسترده‌اش و حمایت قوی از خیریه و عدالت برای فقرا شهرت داشت.
پیتر اردو (مجارستان)
یک کاندیدای محافظه کار پیشرو، کاردینال پیتر اردو 72 ساله، در حال حاضر با ضریب انتخاب 6: 1 است. اردو به عنوان یکی از محققین محترم قانون کانون، یک مدافع قوی برای آموزه‌ها و دکترین سنتی کاتولیک بوده است. او پیش از این به عنوان رئیس شورای کنفرانس‌های اسقف‌های اروپا خدمت می‌کرد و بر ارتدکس الهیات تأکید داشت.
برای کسانی که به دنبال بازگشت به محافظه کاری ژان پل دوم و بندیکت شانزدهم هستند، اردو نشان دهنده یک تغییرعمده از رویکرد فرانسیس خواهد بود.
آنجلو اسکولا (ایتالیا)
با ضریب انتخاب 8: 1، کاردینال آنجلو اسکولا، 82 ساله، یک مدعی قدیمی پاپ است. او در اجلاس سال 2013 که در نهایت پاپ فرانسیس انتخاب شد، یکی از افراد مورد علاقه بود. اسکولا، اسقف اعظم سابق میلان، ریشه‌های الهیاتی عمیقی دارد و برای کسانی که از کلیسای متمرکزتر و سلسله مراتبی حمایت می‌کنند، جذابیت دارد.
موضع سنت گرایانه، او را به یک کاندیدای قوی برای کسانی تبدیل می‌کند که به دنبال دور شدن از اصلاحات فرانسیس هستند، اما سن او نقظه ضعف اوست.
اتفاق بعدی چه خواهد بود؟
مجمع انتخاباتی برای برگزیدن پاپ معمولاً بین 15 تا 20 روز پس از مرگ پاپ آغاز می‌شود. زمان برای مراسم تشییع جنازه و یک دوره سوگواری 9 روزه به نام novemdiales، اجازه می‌دهد تا کاردینال‌ها از سراسر جهان به واتیکان رفته و در آنجا گعده کنند. تا زمانی که پاپ پشت درهای بسته کلیسای سیستین انتخاب نشود، نتیجه نامشخص خواهد ماند، زیرا جناح‌های ایدئولوژیک در کلیسا گزینه‌های خود را بین تداوم اصلاحات و تغییر به سوی محافظه کاری ارزیابی خواهند کرد.
واتیکان روز دوشنبه یکم اردیبهشت، طی بیانیه‌ای ویدیویی درگذشت پاپ فرانسیس، رئیس کاتولیک‌های جهان را اعلام کرد.پاپ فرانسیس 88 ساله نخستین رئیس کلیسای کاتولیک رم از آمریکای لاتین بود.
وی به مدت 12 سال ریاست کاتولیک‌های جهان را بر عهده داشت و در ماه‌های گذشته از بیماری‌های مختلفی رنج می‌برد. وی در 14 فوریه (25 بهمن 1403) به دلیل عفونت شدید تنفسی به بیمارستان رفت؛ بیماری که به جدی‌ترین بحران بهداشتی 12 ساله حضور وی در سمت پاپ تبدیل شد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی در واکنش به درگذشت پاپ فرانسیس، گفت: به همه مسیحیان جهان تسلیت می‌گوییم و از خدای بزرگ برای ایشان طلب آرامش دارم.واتیکان 9 روز عزای عمومی اعلام کرده است، اما روند تاریخی که در آن کاردینال‌ها در کلیسای سیستین در واتیکان گرد هم می‌آیند تا پاپ بعدی را انتخاب کنند دست‌کم به مدت 15 روز آغاز نخواهد شد.مراسم تشییع پاپ فرانسیس طی 6 روز برگزار خواهد شد و سپس (برخلاف بسیاری از اسلافش) فرانسیس در کلیسای سانتا ماریا ماجیوره در محله اسکیلینوی رم به خاک سپرده خواهد شد. کاردینال‌ها بدون دسترسی به فناوری یا دنیای بیرون در داخل کلیسای کوچک محبوس خواهند شد تا زمانی که یک پاپ جدید با اکثریت دو سوم انتخاب شود.اجلاس قبلی -زمانی که پاپ بندیکت در سال 2013 کنار رفت- تنها یک روز طول کشید، اما از نظر فنی می‌توانند هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها ادامه داشته باشند.
