نمره قبولی رشد اقتصادی در نیمه اول سال

مریم طاووسی روزنامه نگار: بانک مرکزی اعلام کرد: رشد اقتصادی کشور در شش ماهه اول امسال “با احتساب نفت” و “بدون احتساب نفت” نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 4.7 و 3.6 درصدی همراه بوده است. تحقق رشد اقتصادی مثبت در فصول اول و دوم سال جاری و در امتداد رشد اقتصادی سال گذشته حکایت از تداوم رشد قابل قبول فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد.

بر اساس محاسبات مقدماتی اداره حساب‌های اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (به قیمت‌های ثابت سال 1395) در سه ماهه دوم سال 1402 به رقم 4318.0 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به سه ماهه دوم سال 1401، رشد 3.6 درصدی را نشان می‌دهد. همچنین رشد اقتصادی بدون نفت طی دوره مذکور معادل 2.4 درصد بوده است.

اهم تحولات رشد اقتصادی

بررسی وضعیت سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی (به قیمت‌های ثابت سال 1395) مبین آن است که در سه ماهه دوم سال 1402 “تشکیل سرمایه ثابت ناخالص” از رشد 6.4 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار شده است؛ به طوری که در دوره مزبور، رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دو زیربخش اصلی “ماشین‌آلات” و “ساختمان” به ترتیب معادل 11.8 و 3.4 درصد بوده است.

گفتنی است؛ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در سه‌ماهه دوم سال 1401 معادل 6.6 درصد و در دو زیربخش اصلی “ماشین‌آلات” و “ساختمان” به ترتیب 11.8 و 3.9 درصد بوده است.

در مجموع عملکرد تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه در شش‌ماهه اول سال 1402 “با احتساب نفت” و “بدون احتساب نفت” به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب به 8110.7 و 7355.4 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 4.7 و 3.6 درصدی همراه بوده است. تحقق رشد اقتصادی مثبت در فصول اول و دوم سال‌جاری و در امتداد رشد اقتصادی مثبت کلیه فصول سال 1401 حکایت از تداوم رشد قابل قبول فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد.

تحقق رشد مثبت ارزش افزوده در تمامی گروه‌های اصلی درتابستان امسال

بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی (به قیمت‌های ثابت سال 1395) نشان می‌دهد، رشد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه دوم سال 1402 حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده در تمامی گروه‌های اصلی بوده است. لازم به توضیح است در دوره مزبور، رشد محقق شده گروه‌های “نفت و گاز”، “صنایع و معادن”، “خدمات” و “کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری” نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب معادل 17.8، 3.7، 2.7 و 0.1 درصد است.

بررسی تولید ناخالص داخلی برحسب اقلام هزینه نهایی (به قیمت‌های ثابت سال 1395) در سه ماهه دوم سال 1402 نشان می‌دهد، “هزینه‌های مصرف نهایی بخش خصوصی” و “تشکیل سرمایه ثابت ناخالص” به ترتیب از نرخ‌های رشد 4.4 و 6.4 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار بوده‌اند. در این فصل “هزینه‌های مصرف نهایی بخش دولتی” نسبت به فصل مشابه سال 1401 کاهش 3.0 درصدی را تجربه نموده است. در این دوره رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به تفکیک “ماشین آلات” و “ساختمان” به ترتیب معادل 11.8 و 3.4 درصد بوده است.

مولفه‌های رشد اقتصادی در شش‌ماهه اول امسال

بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی در شش‌ماهه اول سال 1402 نشان می‌دهد، رشد ارزش افزوده گروه‌های “خدمات”، “نفت و گاز”، “صنایع و معادن” و “کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری” نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب معادل 4.2، 17.1، 3.8 و 0.7 درصد بود که به ترتیب از سهمی معادل 2.3، 1.4، 0.9، و 0.1 واحد درصد در رشد اقتصادی شش‌ماهه اول سال 1402 برخوردار بوده‌اند.

در دوره مزبور ارزش افزوده بخش “صنعت” به قیمت‌های ثابت سال 1395 از افزایش 4.0 درصدی نسبت به شش‌ماهه اول سال 1401 برخوردار بود؛ به طور مشخص در این بخش رشد شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی 100 نفر کارکن و بیشتر – با اختصاص سهم حدود 70 درصد از ارزش افزوده بخش صنعت- نسبت به شش‌ماهه اول سال 1401 معادل 3.5 درصد بود. بررسی عملکرد رشد شاخص مزبور به تفکیک رشته فعالیت‌های صنعتی (بر حسب کدهای ISIC دو رقمی) نشان می‌دهد که در شش‌ماهه اول سال 1402 از مجموع 24 گروه اصلی، 18 گروه (با ضریب اهمیت 66.5 درصدی از شاخص کل) از رشد مثبت تولید برخوردار بوده‌اند؛ از جمله صنایعی که بیشترین سهم را در رشد محقق شده این دوره داشته‌اند می‌توان به “صنایع تولید فلزات اساسی”، “صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر”، “صنایع تولید محصولات کانی غیرفلزی” و “صنایع تولید مواد غذایی” اشاره کرد.

رشد 4.5 درصدی “تشکیل سرمایه ثابت ناخالص” در شش‌ماهه اول امسال

بررسی تولید ناخالص داخلی برحسب اقلام هزینه نهایی در شش‌ماهه اول سال 1402 نشان می‌دهد، “هزینه‌های مصرف نهایی بخش خصوصی”، “تشکیل سرمایه ثابت ناخالص” و “هزینه‌های مصرف نهایی بخش دولتی” به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب از نرخ‌رشد 5.9، 4.5 و 0.9 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار بوده‌اند.

رشد محقق شده “تشکیل سرمایه ثابت ناخالص” در دوره مزبور عمدتاً متأثر از رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دو زیربخش “ماشین‌آلات” و “ساختمان” به ترتیب معادل 7.6 و 2.7 درصد بوده است. لازم به ذکر است که رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص (به قیمت‌های ثابت سال 1395) در بخش “ماشین آلات” در فصول اول و دوم سال جاری به ترتیب معادل 2.1 و 11.8 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل تحقق یافته است.