زهرا وثوقی روزنامه نگار: برخی از کارشناسان غربی می‌گویند عرضه جهانی کافی نفت، به دولت آمریکا اجازه می‌دهد به اقداماتی درباره روسیه، ایران و ونزوئلا مبادرت کند.
راشل زیمبا، از مرکز امنیت جدید آمریکایی می‌گوید: افزایش تولید نفت آمریکا، عرضه جهانی را که کاهش پیدا کرده بود، افزایش داده است اما ریسک ناشی از تشدید تحریم‌ها را برطرف نکرده است. اگر وضعیت عرضه نفت همسو با کندی رشد اقتصادی، بهبود پیدا کند، تصور می‌کنم که اعمال تحریم‌ها را برای دولت آمریکا آسان‌تر می‌کند.
فرناندو فریرا، مدیر سرویس ریسک ژئوپلیتیکی شرکت «راپیدان انرژی» هم در این باره اظهار کرد: قیمت نفت اندکی کاهش پیدا کرده است و به نظر می‌رسد اکثر تحلیلگران، نگران خطرات کلان بیشتر هستند، بنابراین واشنگتن می‌تواند اقدامات مرتبط با تحریم‌ها را بدون نگرانی زیاد در مورد افزایش قیمت، انجام دهد. وی خاطرنشان کرد: شرایط فعلی بازار، به دولت فضای بیشتری برای عمل می‌دهد.
بهای قرارداد وست تگزاس اینترمدیت نایمکس آمریکا سال 2023 را با حدود پنج درصد کاهش نسبت به سطح قیمت سال 2022 به پایان برد زیرا بازارها انتظار دارند اشباع عرضه در اوایل سال 2024 ایجاد شود. داده‌های «اس اند پی گلوبال کامادیتی اینسایتس» نشان می‌دهد رشد عرضه غیراوپک، از کندی رشد تقاضای جهانی در سال 2024 پیشی خواهد گرفت. حتی اگر اوپک محدودیت عرضه داوطلبانه خود را تمدید کند، همچنان 2.2 میلیون بشکه در روز مازاد عرضه در سه ماهه نخست سال میلادی جاری وجود خواهد داشت.
داده‌های «اس اند پی گلوبال» نشان می‌دهد که ذخایر جهانی در ماه‌های پایانی سال 2023، افزایش پیدا کرده است و پیش‌بینی می‌شود که میزان تولید در اوایل سال 2024 افزایش پیدا کند و در ماه مه، با افزوده شدن حدود 150 میلیون بشکه نفت، به اوج خود برسد.
انتظار می‌رود عوامل دیگری مانند منازعات منطقه‌ای، تصمیمات اوپک پلاس، گستردگی تقاضای آمریکا و چین و اختلال در مسیرهای اصلی کشتیرانی مهم‌تر از تصمیم‌های تحریمی برای عرضه جهانی نفت باشند.
در حالی که برخی کارشناسان بر این باورند که واشنگتن در قبال تحریم‌ها آزادی عمل دارد، برخی دیگر می‌گویند ریسک‌های ناشی از این عوامل فوق، در واقع گزینه‌های دولت بایدن را محدود می‌کند.
برندا شافر، کارشناس انرژی در دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی آمریکا در این باره اظهار کرد: اختلالات در آبراه‌های اصلی جهان بر قیمت حمل و نقل و بیمه تأثیر می‌گذارد و نرخ اضافی جدیدی بر قیمت نفت و گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) تحمیل می‌کند. رسیدگی مستقیم به امنیت آبراه‌ها، ممکن است ناملایمت را به قیمت جهانی نفت اضافه کند. با این وضعیت و در سال انتخابات، بعید است که دولت بایدن تحریم‌ها را اجرا کند و سیاست‌هایی را اتخاذ کند که بشکه‌های نفت را از بازار خارج کند.
طبق داده‌های «اس اند پی گلوبال کامادیتی»، حدود 8.25 میلیون بشکه در روز نفت و فرآورده‌های نفتی پالایش شده از ژانویه تا نوامبر سال 2023، از کانال سوئز عبور کرده است. از این میزان، 4.72 میلیون بشکه در روز به مقصد جنوب بوده است که شامل 2.7 میلیون بشکه در روز نفت است و 3.531 میلیون بشکه در روز شامل 1.275 میلیون بشکه در روز نفت، به مقصد شمال بوده است.
فوکوس روی روسیه
بنا بر اظهارات فریرا، تمرکز تحریم‌های نفتی فوری واشنگتن، روی روسیه است. انتظار داریم در سال آینده، در اعمال تحریم‌ها، جدیت بیشتری وجود داشته باشد. اعمال جدی تحریم‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌های مربوط به ناوگان نفتکش‌های شبح را افزایش می‌دهد و صادرات بیشتری مطابق با سقف قیمت تعیین شده توسط گروه هفت انجام می‌شود.
زیمبا انتظار دارد اجرای مکانیزم سقف قیمت برای صادرات نفت روسیه، هدفمندتر شود و نفتکش‌های بیشتری به لیست سیاه اضافه شوند و شاید بازرسی‌های ناگهانی انجام شود. اما برای ایزوله کردن اقتصاد جهانی در برابر شوک‌ها، گسترده‌تر تحریم‌ها توصیه نمی‌شود. تحلیلگران شرکت کلیر «ویو انرژی پارتنرز» در یادداشتی در 20 دسامبر نوشتند: آمریکا ممکن است قیمت پایین‌تر نفت را مانعی برای تشدید تحریم‌ها علیه ناوگان نفتکش‌های شبح روسیه ببیند.
طبق داده‌های گلوبال کامادیتی اینسایتس، پلاتس قیمت نفت اورال را که از 6 تا 12 دسامبر از بندر پریمورسک ارسال شده است را زیر 60 دلار در هر بشکه تخمین زد.
اقدام محدود علیه ایران
اکثر کارشناسان انتظار دارند تغییرات اندکی در اعمال تحریم‌های آمریکا علیه نفت ایران صورت بگیرد. آلن والد، رئیس شرکت مشاوره «ترانس ورسال» گفت: تصور نمی‌کنم دولت بایدن تحریم‌ها علیه ایران را شدیدتر از حال حاضر اعمال کند.
فریرا هم شک داشت که چیزی تغییر کند و اظهار کرد: هیچ کس به طور جدی بر این باور نیست که این دولت، مایل به اعمال نوعی اقدامات اجرایی علیه بازرگانان، حمل کنندگان و خریداران چینی است که واردات نفت ایران به چین را فلج کند.
وضعیت ونزوئلا
فریرا گفت: در ونزوئلا که آمریکا به شرط برگزاری انتخابات عادلانه در سال 2024، تحریم‌های نفتی و معدنی را به مدت شش ماه تعلیق کرد، دولت بایدن احتمالاً ارزیابی مخالفان ونزوئلا درباره این که آیا نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، به وعده‌های خود عمل می‌کند یا خیر را به تعویق خواهد افتاد.
وی ادامه داد: نه دولت بایدن و نه مخالفان دولت مادورو، نمی‌خواهند با اعمال مجدد زودهنگام تحریم‌ها، روند فعلی را تضعیف کنند، بنابراین، هرگونه تغییر قبل از آوریل، اگر اصلاً اتفاق بیفتد، نمادین خواهد بود. تصور می‌کنم که در آوریل، دوباره مجوزها تمدید می‌شود و برای انجام هر گونه تغییری، تا پس از انتخابات ونزوئلا، منتظر می‌مانیم.
بر اساس گزارش پلاتس، زیمبا گفت: آمریکا احتمالاً در مذاکرات انعطاف پذیر خواهد بود و از اعمال مجدد تحریم‌هایی که می‌تواند مسائل انسانی را تضعیف کند، محتاط خواهد ماند. توقف تحریم‌ها احتمالاً حداقل تا پایان شش ماه به قوت خود باقی خواهد ماند، اما بعضی از تحریم‌ها نظیر تحریم تجارت طلا، ممکن است بازگردانده شوند.
