سامان سفالگر روزنامه نگار: بازار مسکن ایران و به طور خاص پایتخت کشورمان تهران، در سال‌های اخیر با فراز و نشیب‌های قابل توحهی رو به رو بوده است.
در این راستا، تحمیل سیلی از تحریم‌های قدرت‌های غربی علیه کشورمان که با برخی مشکلات ساختاری و سوءمدیریت های داخلی در اقتصاد ایران همراه شده، سبب شده تا شاهد افزایش قابل توجه قیمت مسکن در کشورمان باشیم. موضوعی که خانه دار شدن را برای طیف‌های قابل ملاحظه‌ای از مردم کشورمان به یک آرزو تبدیل کرده و البته که اجاره‌نشینی را نیز برای آن‌ها سخت‌تر از قبل کرده است.
به گزارش «نقش اقتصاد»؛ در این رابطه، “داوود بیگی نژاد“ نایب رئیس اتحادیه املاک تاکید کرده که “افزایش میانگین نرخ اجاره‌بها در تهران در سال جاری در قیاس با سال گذشته، 50 درصد بوده است“. با این همه، صورتِ معادله گرانی خرید و اجاره مسکن در کشورمان به این سادگی‌ها هم نیست و در نوع خود با ایجاد چالش‌ها و خسارت‌های جانبی دیگری هم همراه شده است.
به عنوان مثال، در سال‌های گذشته مطالب مختلفی دال بر پشت‌بام‌نشینی و یا کانیتنرنشینی افراد منتشر و مطرح شده که از عمق مشکلات در بازار مسکن حکایت دارد. به بیان ساده‌تر، بالارفتن قیمت مسکن به ویژه در تهران و متعاقباً افزایش قیمت‌ها در بازار اجاره به حدی بوده که افراد را مجبور به مستأجری در پشت بام خانه‌ها و یا زندگی کانتینری کرده است.
با این همه، به تازگی شاهد ظهور و بروز یک چالش تازه در بازار مسکن بوده‌ایم و آن اجاره اتاق‌های زیر 15 متر در پایتخت کشورمان است.
به طور خاص “اکو ایران“ در گزارشی با ذکر چندین نمونه، به آگهی‌های این قبیل اتاق‌ها در تهران در پلتفرم‌هایی نظیر دیوار و یا شیپور اشاره داشته و تاکید کرده که این اتاق‌ها از امکانات رفاهی ضعیف برخوردار هستند و حتی در برخی موراد، موجران این اتاق‌ها را با سرویس و آشپزخانه مشترک اجاره می‌دهند. به عنوان مثال، بر اساس گزارش مذکور، یک اتاق 12 متری در محله شوش تهران با رهن 15 میلیونی و اجاره 5 میلیون تومانی آگهی شده است.
یا یک اتاق 10 متری در محله یوسف آباد تهران با رهن 200 میلیون و اجاره 4 میلیون تومانی آگهی شده و در دیگر مناطق تهران نیز شاهد آگهی‌های مشابه هستیم. موضوعی که خود از تعمیق بیش از پیش چالش‌ها در بازار مسکن کشورمان به ویژه در پایتخت حکایت دارد.
از این رو، در خوانش و تحلیل این چالش جدید، توجه به 3 نکته ضروری به نظر می‌رسد.
اولاً، مسکن صرفاً جایی برای خواب و یا صرف غذا و غیره نیست. نگاه غالبِ انسانی و اسلامی به مسکن ورای صرف سرپناه است و مسکن باید تضمین کننده عزت و کرامت انسان‌ها نیز باشد. این در حالی است که رواج ایده‌ها و ابتکارهایی نظیر اجاره مسکن زیر 15 متر در پایتخت یا کانتینرنشینی و پشت‌بام خوابی، به هیچ عنوان با کرامت انسانی مطابقت ندارد و این مساله باید از سوی دستگاه حکمرانی، هم به خوبی مطالعه شود و هم جلوی آن گرفته شود.
نکته دوم اینکه وقتی به آگهی‌هایی اتاق‌های زیر 15 متر در محله‌های مختلف تهران نگاه می‌کنیم، این نکته واضح است که حتی قیمت آن‌ها نیز چشمگیر است.
این مساله در نوع خود این پیام را مخابره می‌کند که اگر امروز کاری انجام نشود، در فردایی نه چندان دور همین اتاق‌های زیر 15 متر نیز قیمتی گزاف پیدا خواهند کرد و چالش‌های به مراتب گسترده‌تری برای مردم کشورمان ایجاد خواهد شد و در نهایت سوم اینکه چالش مسکن و گرانی آن چه از حیث خرید و چه اجاره نشینی حل نخواهد شد مگر اینکه شاهد یک تحول جدی و معنادار در حوزه حکمرانی مسکن کشورمان باشیم.
در حقیقت، هم گفتمان‌های منسوخ در این حوزه باید کنار بروند و هم در سطحی کلان، ایجات بهبود در فضای کلی اقتصاد کشورمان باید در دستورکار باشد تا نمودهای عینی خود را در بازار مسکن نیز به نمایش بگذارد. تردیدی نیست که انباشت چالش‌ها و مشکلات و بی توجهی به آن‌ها، صرفاً حلشان را سخت‌تر خواهد کرد.
این موضوع در بسیاری از حوزه‌های دیگر حکمرانی و مدیریتی کشورمان نیز قابل شاهده است و عملاً دولت و نهادهای حکمرانی را به آتش نشان شبیه کرده است. گویی تا در جایی شعله‌های برآفروخته آتش مشاهده نشود، جریان حکمرانی نیز خود را موظف به مداخله نمی‌بیند. این در حالی است که باید قبل از وقوع بحران‌ها و ظهور چالش‌ها، دست به اقدامات مؤثر زد و از انفجار آن‌ها جلوگیری کرد.
