مِهردخت میرزایی:برزو حق‌شناس، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «نقش اقتصاد» با اشاره به چالش‌هایی که بورس با آن‌ها روبرو بوده است، گفت: بازار سرمایه در طول یک سال و نیم گذشته از چند محل آسیب بسیار جدی دیده که یکی از این موارد، سیاست‌های دولت گذشته بوده است و با وجود شعارهایی که در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری داده بودند اما در این خصوص عملکرد بسیار ضعیفی از خود نشان دادند؛ به طوری‌که صورت‌های مالی شرکت‌ها و کاهش حاشیه سود آن‌ها به گونه‌ای بود که به وضوح نشان می‌داد دست در جیب سهامدار کرده بودند و این موضوع بر بازار سرمایه تأثیر گذاشت و آسیب‌های جدی به سرمایه‌گذاران این بازار وارد شد.
برزو حق‌شناس تصریح کرد: مورد بعدی که باید اشاره کنم تشدید ریسک‌های سیستماتیک از ابتدای سال 1403 است که بعد از اتمام جنگ تحمیلی، شاید شاهد این سطح از ریسک‌های سیستماتیک در کشور نبودیم و این مسئله هم، به بازار سرمایه آسیب وارد کرد. اما بعد از تغییر دولت از تیرماه امسال و روی کار آمدن دولت چهاردهم، نگاه دولت فعلی به بازار سرمایه کاملاً متفاوت از دولت سیزدهم بوده و در حال تلاش است تا کم‌کم شرکت‌ها را از وضعیت فلاکت‌بار خارج کند و این موضوع در صورت‌های مالی شرکت‌ها و سود آن‌ها مشاهده خواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به ریسک‌های سیستماتیک و تأثیرات آن بر بازار سرمایه عنوان کرد: نکته‌ای که وجود دارد این است که ریسک‌های سیستماتیک نه تنها با آمدن دولت چهاردهم کاهش پیدا نکردند بلکه افزایش یافتند و این ریسک‌ها بر بازار سرمایه فشار بیشتری وارد کردند و باعث شدند تا این بازار یک پله پایین‌تر برود و دلیلش این است که اولین تأثیر ریسک‌های سیستماتیک در همه جا بر بازار سرمایه و ملک است. اما اگرچه ساز و کار بازار ملک در ایران به گونه‌ای است که از ریسک‌های سیستماتیک آسیب چندانی ندیده است ولی شرایط بازار سرمایه به صورتی است که از این موضوع به شدت آسیب دیده است.
برزو حق‌شناس اشاره کرد: بعد از کاهش ریسک‌های سیستماتیک؛ به دلیل این که بازار سرمایه به شدت پایین‌تر از ارزش واقعی خود قرار گرفته بود با حمایت سیاست‌گذار روند بهتری به خود گرفت. چون در این سال‌ها کمتر دیدم که متولی بازار سرمایه، رئیس سازمان بورس و وزیر اقتصاد تا این حد به ارزشمند بودن بازار سرمایه تأکید کرده و تارگت‌های خیلی بالاتری ارائه کنند و به طور کلی، همه این موارد در یک جا خودشان را نشان دادند و با کمتر شدن سایه ریسک‌ها بازار سرمایه رشد خوبی را شروع کرد و بعد از آن، دلایل بنیادی به منظور رشد این بازار خود را نشان داده‌اند.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: عرضه دلار با نرخ توافقی برای شرکت‌های صادرات محور با جذابیت همراه خواهد بود و علاوه بر این، این موضوع که دست کردن در جیب سهامدار به نفع سود شرکت‌ها نیست اقدام خوبی است و اصلاح ساختار در یک سری از صنایع مثل خودروسازی‌ها تا از زیان‌سازی خارج شوند و با تجدید ارزیابی دارایی‌ها از ماده 141 بیرون بیایند و این صنعت و بانکی‌ها به سمت اصلاح ساختار حرکت کنند همگی نشان می‌دهند که دلایل بنیادی برای رشد بازار سرمایه وجود دارند و حمایت سیاست‌گذار و تأکید بر ارزنده بودن بازار باعث شده‌اند تا یک سری از سرمایه‌ها به این سمت بیایند. برزو حق‌شناس اظهار کرد: اگر ریسک‌های سیستماتیک شدت پیدا نکنند و بانک مرکزی به سمت افزایش نرخ بهره حرکت نکند شاهد تداوم رشد بازار سرمایه تا پایان سال خواهیم بود و به همین دلیل، با توجه به مواردی که اشاره شد فرصت مناسبی برای ورود سرمایه‌گذاران به این بازار است و می‌توان اعتماد آن‌ها به بازار سرمایه را برگرداند. زیرا وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس بر ارزنده بودن بازار سرمایه تأکید زیادی می‌کنند و بنده هم، تأکید می‌کنم که در این سال‌ها، به ندرت شاهد بودیم وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس به طور مداوم بر ارزنده بودن بازار سرمایه تأکید داشته باشند.
این کارشناس بازار سرمایه درمورد تأثیر حذف ارز نیمایی و شکل‌گیری بازار ارز توافقی بر بازار سرمایه عنوان کرد: در رابطه با حذف ارز نیمایی و راه‌اندازی سیستم بازار ارز توافقی باید گفت که اگرچه ساز و کارها تقریباً همان است؛ به طوری‌که ساز و کار نیما با قیمت‌های بالاتر وارد بازار ارز توافقی شده ولی اقدام مبارک و خوبی به ویژه برای بازار سرمایه و شرکت‌های صادرات‌محور است.
برزو حق‌شناس تصریح کرد: اگر قائل به این موضوع باشیم که سال گذشته، این شرکت‌ها دلارهای خود را با میانگین 40-45 هزار تومان در سامانه نیما تسعیر کردند بدون شک، با شکل‌گیری بازار ارز توافقی تحول شگرفی در صورت‌های مالی شرکت‌های صادرات‌محور به وجود خواهد آمد؛ به طوری‌که شاهد رشد بیش از 50 درصدی صورت‌های مالی آن‌ها از محل صادرات خواهیم بود ولی این موضوع اثر خود را در گزارش 9 ماهه نشان نخواهد داد. چون اخیراً شرکت‌ها با چنین قیمت‌هایی تسعیر می‌کنند و تأثیرش را از گزارش‌های زمستان به بعد و در گزارش‌های سالانه صورت‌های مالی شرکت‌ها خواهیم دید و نکته حائز اهمیت این است که اثر بسیار زیادی خواهد داشت.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: راه‌اندازی بازار ارز توافقی در حال انجام است و مشاهده می‌کنیم که وزیر اقتصاد به طور جدی، بدنبال تحقق این کار است و اگر این موضوع به درستی اجرا شود تأثیر بسیار خوبی بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت و جلوی یک سری از رانت‌ها گرفته می‌شود ولی باید به این مسئله توجه کرد که این اقدام باید به شیوه صحیح و درست اجرا شود و ارز به صورت واقعی تک‌نرخی شود و یا حداقل این که نرخ‌های ارز بازار آزاد و سامانه توافقی به هم نزدیک شوند. برزو حق‌شناس ادامه داد: شاهد هستیم که فاصله نرخ ارز توافقی و آزاد همچنان حفظ شده است؛ تا جایی‌که هرقدر نرخ ارز توافقی افزایش پیدا می‌کند نرخ دلار بازار آزاد نیز بالاتر می‌رود ولی آن‌چه که از عملکرد سیاست‌گذار می‌توان استنباط کرد این است که با وجود فشارهای عجیب و غریبی که وارد می‌شود اما همچنان بدنبال تک‌نرخی شدن ارز است و به طور جدی در تلاش برای تحقق این موضوع است. چون یک سری از فشارهای سیاسی وارد شده به خاطر این کار، ناشی از قطع کردن رانت برخی از ذینفعان دلار ارزان است و امیدوار هستیم که این روند ادامه پیدا کند و بتوانند فاصله نرخ ارز توافقی و آزاد را به حداقل برسانند و اگر این اتفاق بیفتد اقدام بسیار خوبی برای کلیت اقتصاد کشور است. این کارشناس بازار سرمایه در پایان خاطرنشان کرد: به گفته رئیس بانک مرکزی با وجود این که سال گذشته 70 میلیارد دلار با نرخ 40 هزار تومان در سامانه نیما به واردکنندگان عرضه شده است اما این موضوع بر زندگی و سفره مردم تأثیری نداشته و در حقیقت، بیانگر این است که فاصله نرخ دلار نیمایی و ارز آزاد به جیب رانت‌خواران رفته است؛ بنابراین اگر زنجیره رانت‌خواری از طریق این موضوع حذف شود به نفع اقتصاد کشور است.
