پریسا حاجی محمدی : اقتصاد جهانی در چند دهه گذشته به طرز چشمگیری تغییر کرده است و این تغییرات پیامدهایی دارد که نه تنها بر جریان کالا و خدمات بین کشورها تأثیر میگذارد بلکه بر جابجایی افراد نیز تأثیرگذار است. همانطور که در قرن گذشته دیدهایم، نوسانات بسیار زیاد در اقتصاد بین المللی میتواند به یک بحران اقتصادی جهانی منجر شود. با این تفاسیر باید دانست اقتصاد جهانی دقیقاً چیست، چگونه عمل میکند و چگونه بر زندگی ما تأثیر میگذارد؟ بنابراین در اینجا برای درک پیچیدگی نیرویهای حاکم بر اقتصاد جهانی در دنیای مدرن لازم است نگاهی دقیقتری داشته باشیم! وضعیتی که هر یک از کشورهای توسعه یافته جهان دارد، واقعاً تغییر نکرده است و موقعیت آنها یکسان است اما به واقع اقتصاد جهانی چیست؟ اقتصاد جهانی به فعالیتهای بهم پیوسته اقتصادی در سراسر جهان اطلاق میشود که بین چندین کشور انجام میشود. این فعالیتهای اقتصادی میتواند تأثیر مثبت یا منفی بر کشورهای مرتبط داشته باشد.
ویژگیهای اقتصاد جهانی
جهانی شدن: جهانی شدن فرآیندی را توصیف میکند که طی آن اقتصادها، جوامع و فرهنگهای ملی و منطقهای از طریق شبکه جهانی تجارت، ارتباطات، مهاجرت و حمل و نقل یکپارچه شدهاند. این تحولات منجر به ظهور اقتصاد جهانی شده است. با توجه به این موضوع، اقتصادهای داخلی نیز منسجم شدهاند که همین امر منجر به بهبود عملکرد آنها شده است.
تجارت بینالملل: تجارت بینالملل به عنوان بستر تأثیر گرفته از جهانی شدن در نظر گرفته میشود. این مهم به مبادله کالاها و خدمات بین کشورهای مختلف اشاره دارد و همچنین به کشورها کمک کرده است تا در ساخت و تولید و عرضه و ارائه محصولاتی که در آنها مزیت نسبی دارند تخصص پیدا کنند و فرصت تجارت جهانی نسبت به شرکای تجاری خود را دریابند.
تبدیل ارز و جهانی شدن پول: پول را میتوان با سرعت بیشتری در مقایسه با کالا و خدمات بین کشورها و افراد منتقل کرد. تبدیل مالی بین المللی به یکی از ویژگیهای اصلی اقتصاد جهانی مبدل گردیده و ابعاد وسیعی پیدا کرده است. امور مالی بین المللی شامل موضوعاتی مانند نرخ ارز و سیاست پولی در عرصه بین المللی است که حتی همین تبادل ارز نیز ایجاد درآمد میکند.
سرمایه گذاری مستقیم خارجی: این سرمایه گذاری به یک نوع جدید از استراتژیهای سرمایه گذاری اشاره دارد که به مرزهای جغرافیایی محدود نمیشود. سرمایه گذاری جهانی عمدتاً از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی FDI یا Foreign Direct Investment صورت میگیرد. FDI براساس تعریف کنفرانس سازمان ملل در مورد تجارت و توسعه (آنکتاد) عبارت است از ایجاد و کسب منافع پایدار برای اشخاص حقیقی و حقوقی در یک فعالیت اقتصادی واقع در کشور دیگر، به نحوی که این منافع پایدار دلالت بر وجود رابطه بلندمدت میان سرمایه گذاری مستقیم از یکسو و موضوع سرمایه گذاری از سوی دیگر دارد. همچنین مدل سرمایه گذاری به گونهای است که سرمایه گذار بر مدیریت موضوع سرمایه گذاری تاثیرگذار است (به این مفهوم که کل یا بخشی از کنترل شرکت در اختیار وی است) و حداقل 12 درصد از سهام شرکت را در اختیار دارد. بدیهی است تمامی معاملات آتی بین شرکتهای وابسته و تابعه شرکتهای پذیرنده FDI نیز در طبقه بندی معاملات FDI وارد میشود.
اهمیت اقتصاد جهانی
ما میتوانیم اهمیت اقتصاد جهانی را با نگاه کردن به آن در رابطه با بازارهای نوظهور درک کنیم. اهمیت اقتصادی در سطح خرد و کلان نمایان میشود. افزایش جمعیت جهان منجر به رشد اقتصادی بازارهای نوظهور شده و آنها را به یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادی جهان تبدیل کرده است. رشد و انعطاف پذیری بازارهای نوظهور نشانه خوبی برای اقتصاد جهانی است. مفهوم اقتصاد خرد به بررسی رفتار خانوارها، افراد و بنگاهها با توجه به تخصیص منابع و تصمیم گیریهایشان اشاره دارد. به عبارت سادهتر، این شاخه از اقتصاد به مطالعه چگونگی تصمیم گیری افراد و عواملی که بر تصمیمات آنها و اینکه چگونه این تصمیمات بر قیمت، تقاضا و عرضه کالاها در بازار تأثیر میگذارد، میپردازد. بنابراین از منظر اقتصاد خرد، برخی از بزرگترین شرکتها با ارزش سهام بالا و تعداد کمی از ثروتمندترین افراد جهان بازیگران اصلی این بازارهای نوظهور هستند که به توزیع بیشتر درآمد در کشورها کمک کردهاند. با این حال بسیاری از کشورهای مرتبط با اقتصادهای نوظهور هنوز گرفتار فقر هستند و هنوز باید برای ریشه کنی آن تلاش کرد. چشم انداز بلندمدت اقتصاد جهان که اقتصاد کلان را شامل میگردد با توجه به پیش بینیهای مالی و اقتصادی مبتنی بر روندهای جمعیتی و مدلهای بهره وری سرمایه، تولید ناخالص داخلی در اقتصادهای بین المللی احتمالاً با نرخ مثبت افزایش مییابد و مسیر و روند اقتصادجهانی متأثر از فعالیتهای جهانی دیجیتالی و فن آوری های نوین در پویایی و تغییر خواهد بود تا ببینیم این رویکرد جدید ما را به کجا خواهد کشاند.
دکتری کسب و کار حرفهای DBA
