در اقدامی عجیب و خلاف جریان حرکت جهان به سمت خودرو برقی و هوای پاک، قرار است از سال آینده تعرفه خودروهای برقی در کشورمان از 4 درصد به 100 درصد افزایش یابد یعنی افزایش 2500 درصدی و این یعنی صفر شدن آمار خرید خودرو برقی در کشورمان و خداحافظی با هوای پاک! به گزارش تسنیم، در تصمیمی جنجالی، تعرفه واردات خودروهای خارجی برای سال آینده به 100 درصد افزایش یافته است؛ تصمیمی که تا به امروز خودروهای برقی و هیبریدی را نیز شامل شده است! این در حالیست که پیش از این، تعرفه واردات خودروهای برقی صرفاً 4 درصد و خودروهای هیبریدی 15 درصد بود. این افزایش وحشتناک تعرفه خودروهای برقی در کشورمان در حالی قرار است از سال آینده اجرا شود که دنیا با سرعت به سمت برقی‌سازی صنعت خودرو حرکت می‌کند و کشورهای پیشرو هر ساله با ارائه مشوق‌های مالی و توسعه زیرساخت‌های شارژ، مسیر را برای جایگزینی خودروهای فسیلی با خودروهای برقی هموارتر می‌کنند. این اقدام نه‌تنها با سیاست‌های جهانی در کاهش آلودگی و وابستگی به سوخت‌های فسیلی مغایرت دارد، بلکه امیدها برای توسعه خودروهای پاک در ایران را هم به یأس تبدیل خواهد کرد. انتظار می‌رفت که در سال 1404، ایران نیز با اتخاذ سیاست‌های حمایتی از خودروهای برقی، به گسترش حمل‌ونقل پاک و کاهش آلودگی هوا در کشورمان کمک کند اما این تصمیم، دقیقاً برعکس عمل کرده و خودروهای برقی و هیبریدی را از دسترس مصرف‌کنندگان ایرانی، خارج خواهد کرد!
تناقض با قانون هوای پاک و سیاست‌های جهانی
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های این تصمیم عجیب، مغایرت آن با ماده 9 قانون هوای پاک است که نقش خودروهای برقی و هیبریدی در کاهش آلودگی هوا را به رسمیت شناخته و با ذکر اینکه این خودروها از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، بر لزوم حمایت از این خوددروهای برقی تأکید دارد. این قانون دولت را موظف کرده که مشوق‌هایی برای تولید، واردات و توسعه زیرساخت‌های خودروهای برقی و هیبریدی در کشورمان فراهم کند اما افزایش 100 درصدی تعرفه واردات، نه‌تنها از این سیاست حمایت نمی‌کند، بلکه مانعی جدی برای تحقق آن محسوب می‌شود. در سطح جهانی، کشورهایی مانند چین، اتحادیه اروپا و آمریکا با ارائه یارانه، معافیت مالیاتی و تسهیلات ویژه، شهروندان را به خرید خودروهای پاک تشویق می‌کنند حتی برخی کشورها مانند نروژ و هلند اعلام کرده‌اند که تا سال‌های آینده، فروش خودروهای با موتور درون‌سوز را به‌طور کامل متوقف خواهند کرد! در این شرایط، ایران با اتخاذ سیاست‌هایی که باعث افزایش شدید قیمت خودروهای برقی می‌شود، در مسیری مخالف با روند جهانی حرکت می‌کند.
پیامدهای اقتصادی و زیست‌محیطی
افزایش تعرفه خودروهای برقی و هیبریدی، پیامدهای منفی گسترده‌ای خواهد داشت که هم بخش اقتصادی و هم محیط زیست کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد:
- افزایش ناترازی بنزین و افزایش آلودگی هوا
با این تصمیم، مصرف‌کنندگان به دلیل افزایش قیمت خودروهای برقی و هیبریدی، بیشتر به سمت خودروهای بنزینی و دیزلی سوق داده خواهند شد. این موضوع منجر به افزایش مصرف بنزین و در نتیجه افزایش آلودگی هوا در شهرهای بزرگ مانند تهران، مشهد و اصفهان خواهد شد. در حالیکه کلان‌شهرهای ایران با بحران آلودگی هوا و مشکلاتی مانند ریزگردها و پدیده وارونگی دما دست‌وپنجه نرم می‌کنند، افزایش سهم خودروهای بنزینی، وضعیت را بحرانی‌تر خواهد کرد. از سوی دیگر طی این سال‌ها، کشورمان به شدن با ناترازی بنزین مواجه بوده است و از مجموع مصرف روازنه حدود 120 میلیون لیتر بنزین، مجبور بوده‌ایم که حدود 20 تا 30 هزار لیتر بنزین به‌صورت روزانه به کشورمان واردات بنزین داشته باشیم. در صورت اجرایی شدن تعرفه 100 درصد خودروهای برقی و هیبریدی، قطعاً این امر تأثیر بسیار مخربی را در تشدید ناترازی بنزین و افزایش شدید واردات بنزین خواهد گذاشت.
- افزایش هزینه‌های درمانی و آسیب به سلامت عمومی
طبق گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO)، آلودگی هوا یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر زودرس در بسیاری از کشورها، از جمله ایران است. ورود خودروهای برقی و هیبریدی می‌توانست سهم زیادی در کاهش انتشار گازهای آلاینده و بهبود کیفیت هوا داشته باشد اما افزایش تعرفه‌ها باعث خواهد شد که روند جایگزینی این خودروها کندتر شود. این موضوع در نهایت هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های تنفسی و قلبی را افزایش خواهد داد.
تصمیم خطرناک در افزایش 25 برابری تعرفه
مسئولان کشور هنوز توضیح شفافی درباره این افزایش ناگهانی تعرفه‌ها ارائه نکرده‌اند اما برخی تحلیلگران معتقدند که دولت در تلاش است تا با افزایش درآمدهای گمرکی، بخشی از کسری بودجه خود را جبران کند! با این حال، این استدلال در بلندمدت می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری به اقتصاد کشور وارد کند. چراکه حذف یا کاهش خودروهای برقی و هیبریدی از بازار، باعث افزایش وابستگی به سوخت‌های فسیلی شده و در نهایت هزینه‌های بیشتری برای یارانه‌های سوخت به دولت تحمیل خواهد کرد.
لزوم ورود مجلس و مراجع تصمیم ساز
تصمیم به افزایش 100 درصدی تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی، در تضاد با سیاست‌های جهانی و داخلی در زمینه کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت‌های فسیلی است. این سیاست نه‌تنها موجب وابستگی بیشتر کشور به سوخت‌های آلاینده خواهد شد بلکه بر سلامت عمومی، هزینه‌های اقتصادی و توسعه فناوری خودروهای پاک در داخل کشور نیز تأثیر منفی خواهد داشت. در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان به سمت حذف خودروهای بنزینی و جایگزینی آن‌ها با مدل‌های برقی حرکت می‌کنند ایران باید سیاست‌های تشویقی به جای سیاست‌های محدودکننده اتخاذ کند تا بتواند هم‌زمان با کاهش آلودگی هوا، از فرصت‌های اقتصادی و فناورانه در این حوزه بهره ببرد. در چنین شرایطی مجلس شورای اسلامی باید هرچه سریع‌تر با ارائه یک اصلاحیه یا تبصره به این موضوع ورود کند و مانع از اجرای تصمیمی شود که مستقیماً با منافع مردم و حق آنان برای داشتن هوای پاک در تضاد است. تعرفه 100 درصدی بر خودروهای برقی و هیبریدی به هیچ وجه قابل قبول نیست و باید به تعرفه‌های قبلی و یا حتی کمتر از آن برگردد.
