محمد جواد خلیلی- در حالی که بورس ایران در سال‌های گذشته با نوسانات زیادی روبه‌رو بوده است، بسیاری از تحلیلگران به دنبال پیش‌بینی وضعیت آن در سال 1404 هستند. اگرچه برخی از پیش‌بینی‌ها امید به بهبود دارند، اما عواملی همچون تحریم‌ها، سیاست‌های اقتصادی دولت و تحولات جهانی همچنان می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده بازار بورس ایفا کنند.
آثار تحریم‌ها و تنش‌های سیاسی بر بازار سرمایه
فردین آقا بزرگی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتگو با روزنامه نقش اقتصاد به تحلیل وضعیت بورس در سال آینده پرداخته و پیش‌بینی‌هایی درباره روند این بازار ارائه داد. او تاکید کرد که در سال 1404، مسائل غیر اقتصادی مانند تحریم‌ها و تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیک تاثیرات قابل توجه‌تری بر بازار سرمایه خواهند داشت. آقا بزرگی با اشاره به غیرقابل پیش‌بینی بودن این مسائل اظهار داشت: «مفروضات نشان می‌دهد که اوضاع تحریم‌ها و تنش‌های جنگی احتمالاً بدتر خواهد شد، اما این مسائل همواره قابل پیش‌بینی نیستند.» او افزود که این وضعیت می‌تواند تأثیرات طولانی‌مدت بر اعتماد سرمایه‌گذاران و روند کلی بازار بگذارد.
چالش‌های سال 1403 و تأثیرات آن بر بورس
وی با اشاره به روند بازار در سال 1403، گفت: «اگرچه در سه ماهه سوم سال 1403 روند مثبتی در بورس آغاز شد، اما جنگ‌ها و تنش‌های منطقه‌ای، از جمله درگیری‌ها میان حماس، حزب‌الله و اسرائیل، تاثیرات منفی بر بازار گذاشت. این موضوع باعث شد که بازار سرمایه نتواند به پتانسیل خود برسد.» به گفته او، در شرایطی که پیش‌بینی‌ها برای سال 1403 مثبت بود، تحولات غیرمنتظره مانند این درگیری‌ها نتواستند روند مثبت را حفظ کنند و باعث افت اعتماد عمومی شدند.
چشم‌انداز مثبت بورس در سال 1404
آقا بزرگی با نگاهی به سال 1404، معتقد است که این سال ممکن است سال خوبی برای بازار بورس باشد. او پیش‌بینی کرد که بورس نسبت به سایر بازارها بازدهی بهتری خواهد داشت، گرچه در سال 1403، بازدهی شاخص کل بورس تنها 22-23 درصد بود، که به گفته وی، «میزان بازدهی بسیار ناامیدکننده‌ای بود.» به رغم این ناامیدی‌ها، آقا بزرگی به سرمایه‌گذاران توصیه کرد که با احتیاط به بازار نزدیک شوند و پیش‌بینی کرد که با بهبود شرایط اقتصادی، بورس می‌تواند بازدهی بهتری از سایر بازارها به ویژه بازار مسکن و ارز داشته باشد.
بازدهی تاریخی بورس در مقایسه با سایر بازارها
این کارشناس بازار سرمایه با بررسی عملکرد تاریخی بازار بورس در ایران، خاطرنشان کرد: «بازار بورس در مقایسه با سایر بازارها، عملکرد بسیار بهتری در طول سال‌ها داشته است. طی 6 سال گذشته، بورس 1450 درصد بازدهی داشته که از سکه طلا با 1600 درصد رشد، تنها اندکی کمتر است.» به گفته او، حتی در یک بازه زمانی 30 ساله، بورس با 550 برابر رشد، رتبه دوم را پس از مسکن با 1400 برابر رشد به خود اختصاص داده است. این تحلیل‌ها نشان‌دهنده پتانسیل بالای بورس در بلندمدت هستند که می‌تواند در برابر نوسانات کوتاه‌مدت بازار مقاومت کند.
ریسک‌های موجود در بورس و وابستگی به وضعیت اقتصادی
با این حال، آقا بزرگی به ریسک‌های موجود در بازار بورس اشاره کرد و گفت: «بازار بورس به رغم ریسک‌هایی که در خود دارد، به طور متوسط بازدهی مناسبی نسبت به سایر بازارها داشته است. اما باید توجه داشت که وضعیت بورس لزوماً به بهبود وضعیت اقتصادی مرتبط نیست.» او تأکید کرد که بسیاری از ریسک‌ها در بازار بورس به مسائل سیاسی، اجتماعی و حتی جهانی بستگی دارند و بنابراین نمی‌توان تماماً به بهبود شرایط اقتصادی کشور وابسته کرد.
رابطه معکوس بورس و رشد اقتصادی در ایران
وی افزود: «پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که رشد اقتصادی و بورس در ایران رابطه معکوس دارند. در شرایط رشد اقتصادی، به دلیل پدیده‌ای به نام بیماری هلندی، بازارهایی مانند بورس عموماً راکد می‌مانند و بازارهایی چون مسکن و ارز عملکرد بهتری خواهند داشت.» این تحلیل درک بهتری از چگونگی عملکرد بازار بورس در ایران و چالش‌های آن ارائه می‌دهد.
اثرات تصمیمات اقتصادی و ناهماهنگی میان بازارها
آقا بزرگی در ادامه به اثرات تصمیمات اقتصادی در سال 1403 اشاره کرد و گفت: «متاسفانه با وجود تلاش‌های مسئولین اقتصادی برای حفظ منافع کلان کشور، تداوم سیاست‌های مثبت اقتصادی در بازار سرمایه به دلیل تغییرات مدیریتی در سازمان بورس به چالش کشیده شد. تصمیمات مانند صدور گواهی سپرده طلایی از سوی بانک مرکزی، که بدون رعایت ضوابط و به قصد جذب نقدینگی بیشتر اتخاذ شد، نشانه‌ای از ناهماهنگی بین بازار سرمایه و بازار پول است.» این مسئله نمایانگر ضعف در هماهنگی میان بازارها و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی است.
ضرورت انضباط مالی در نظام بانکی
او در نهایت بر اهمیت انضباط مالی در نظام بانکی تاکید کرد و افزود: «اصلاحات در بازار پول و انضباط مالی در نظام بانکی اولین گام برای رفع ناترازی‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی است. این سیاست‌ها باید در بلندمدت ادامه یابند تا منجر به گشایش‌های اقتصادی در سال‌های آینده شوند.» او تأکید کرد که بدون این اصلاحات، بهبود وضعیت اقتصادی و رشد بورس در ایران دشوار خواهد بود.
پیش‌بینی سال 1404 و لزوم اتخاذ تصمیمات صحیح
آقا بزرگی در پایان امیدوار است که مسئولین اقتصادی کشور تصمیمات صحیحی اتخاذ کنند که نه تنها به نفع بازار سرمایه بلکه به نفع منافع ملی باشد و از ایجاد تنش‌ها و بی‌اعتمادی‌های بیشتر جلوگیری شود. او معتقد است که در صورت اتخاذ تصمیمات درست، بازار سرمایه می‌تواند به یکی از ارکان اصلی رشد اقتصادی کشور تبدیل شود.
چالش‌ها و فرصت‌های بورس ایران در سال 1404: تاثیرات سیاسی و اقتصادی
به گزارش روزنامه «نقش اقتصاد» بورس ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بوده است که نوسانات اقتصادی، تحریم‌ها و تنش‌های سیاسی از جمله مهم‌ترین این عوامل هستند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که این وضعیت در سال 1404 نیز ادامه خواهد داشت و مسائل غیر اقتصادی مانند تحریم‌ها و بحران‌های منطقه‌ای ممکن است تأثیرات قابل توجه‌تری بر بازار سرمایه بگذارند. به رغم این چالش‌ها، برخی تحلیلگران بر این باورند که بورس می‌تواند در مقایسه با سایر بازارها بازدهی بهتری داشته باشد، به ویژه اگر تحولات اقتصادی به سمت بهبود پیش برود. با توجه به تجربیات تاریخی بورس ایران، این بازار در بلندمدت بازدهی مناسبی نسبت به سایر بازارها نشان داده است، اگرچه در کوتاه‌مدت تحت تأثیر عوامل غیرقابل پیش‌بینی قرار می‌گیرد.
با این حال، وضعیت بورس لزوماً به بهبود وضعیت اقتصادی کشور وابسته نیست و بازار سرمایه ممکن است تحت تأثیر ناهماهنگی‌های اقتصادی و تغییرات مدیریتی قرار گیرد. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که رشد اقتصادی و بورس در ایران معمولاً رابطه معکوس دارند، به طوری که در دوران رشد اقتصادی، بازارهایی مانند مسکن و ارز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند و بورس در این دوره‌ها ممکن است عملکرد کمتری داشته باشد. در این راستا، ایجاد انضباط مالی در نظام بانکی و اتخاذ تصمیمات اقتصادی منسجم برای رفع ناترازی‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی کشور ضروری است تا بورس بتواند به عنوان یکی از ارکان اصلی رشد اقتصادی ایران در سال‌های آینده عمل کند.
