هیوا زارعی – سفر مسعود پزشکیان به نیویورک در حالی انجام شده که نگاه‌ها به ایران و جهان دوخته شده است. هنوز مشخص نیست که نتیجه این سفر چه خواهد بود و آیا امکان دیدار با مقامات ارشد آمریکایی، از جمله دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، وجود دارد یا خیر. کارشناسان و فعالان بازارهای مالی از هم‌اکنون در حال تحلیل سناریوهای محتمل هستند: از عدم موفقیت مذاکرات و بازگشت بدون دستاورد گرفته تا دیدار مستقیم با ترامپ یا دیگر مقامات آمریکایی و رسیدن به توافق.
به گزارش «نقش اقتصاد»، هر سناریو، اثر متفاوتی بر اقتصاد ایران و بازارهای مالی خواهد داشت. در صورتی که پزشکیان موفق به دیدار با مقامات آمریکایی شود و توافقی حاصل شود، می‌توان انتظار داشت که فشار تحریم‌ها کاهش یافته، نرخ دلار تا حدی تثبیت شود و بورس تهران جان تازه‌ای بگیرد. در مقابل، اگر مذاکرات به نتیجه نرسد یا دیداری با مقامات بلندپایه شکل نگیرد، بازارها احتمالاً با موجی از هیجان منفی مواجه خواهند شد؛ دلار و طلا صعود می‌کنند، بورس تحت فشار فروش قرار می‌گیرد و سرمایه‌گذاران به دنبال پناهگاه امن برای دارایی‌های خود می‌گردند.
در این میان، فضای روانی و انتظارات فعالان اقتصادی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. حتی اخبار ناقص یا شایعات می‌تواند نوسانات کوتاه‌مدت بازارها را تشدید کند و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، تحلیل دقیق سناریوهای مختلف سفر پزشکیان و پیامدهای احتمالی آن برای دلار، بورس، طلا و سکه اهمیت ویژه‌ای دارد.
در این گزارش تلاش می‌کنیم سناریوهای احتمالی را بررسی کنیم و اثر هر سناریو را بر بازارهای مالی تحلیل کنیم.
سایه بلند انتظارات بر اقتصاد
به گزارش «نقش اقتصاد»، اقتصاد ایران سال‌هاست که به روابط بین‌المللی و مذاکرات هسته‌ای و سیاسی وابسته شده است. هر بار که زمزمه‌ای از توافق یا کاهش تنش شنیده می‌شود، واکنش‌های سریع بازارها رخ می‌دهد؛ دلار کمی عقب می‌رود، بورس به طور موقت نفس تازه می‌کشد و طلا و سکه نیز معمولاً کاهش محدود قیمت را تجربه می‌کنند. اما اگر خبری از شکست مذاکرات منتشر شود، معمولاً موجی از نگرانی و افزایش قیمت‌ها به راه می‌افتد.
سفر پزشکیان به نیویورک ، انتظارات زیادی ایجاد کرده است. حتی گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال موفقیت یا ناکامی او می‌تواند رفتار بازارها را تحت تأثیر قرار دهد. این واقعیت نشان می‌دهد که اقتصاد ایران نه فقط با واقعیت‌های اقتصادی، بلکه با انتظارات روانی نیز به شدت درگیر است.
دلار؛ محور نوسانات
بازار ارز اولین بازاری است که نسبت به اخبار سیاسی واکنش نشان می‌دهد. در شرایطی که تورم داخلی بالا است و منابع ارزی محدود، هر سیگنال منفی یا مثبت می‌تواند قیمت دلار را به شدت جابجا کند.
بازار ارز در روزهای گذشته نوسانات زیادی را تجربه کرده و در مقطعی حتی از مرز 106 هزار تومان نیز عبور کرد، هرچند بانک مرکزی توانست با عرضه ارز به بازار تا حدودی نوسانات را کنترل کند اما همچنان دلار چشم به اخبار سیاسی دارد.
سفر پزشکیان به نیویورک بازار ارز را با سناریوهای متفاوتی مواجه می‌کند. اگر خبرهای اولیه منفی تلقی شود یا احتمال توافق کم شود، ممکن است دلار با جهش کوتاه‌مدت روبه‌رو شود. پیش‌بینی برخی کارشناسان نشان می‌دهد که نرخ دلار می‌تواند به کانال 110 هزار تومان برسد و حتی احتمال صعود تا حدود 115 هزار تومان در شرایط بحرانی وجود دارد.
از سوی دیگر، اگر مذاکرات به تدریج امیدبخش شود، بازار ممکن است تا حدی آرام بگیرد و دلار در محدوده فعلی یا کمی پایین‌تر تثبیت شود. بنابراین، وضعیت فعلی بازار ارز ترکیبی از عدم قطعیت و انتظار است. معامله‌گران احتیاطی و کسانی که نقدینگی زیادی دارند، اکنون به دنبال نشانه‌هایی هستند که بتوانند جهت بازار را حدس بزنند.
بورس؛ میان امید و احتیاط
بورس تهران در سال‌های اخیر، حساسیت بالایی نسبت به اخبار سیاسی و بین‌المللی نشان داده است. سهامداران خرد همواره از نوسان شدید و رفتار هیجانی بازار گلایه داشته‌اند.در شرایط فعلی، با توجه به اینکه نتیجه سفر پزشکیان مشخص نیست، بورس می‌تواند دو سناریو داشته باشد:
اگر امید به توافق افزایش یابد، شاخص کل می‌تواند به طور موقت رشد کند و سهام صادرات‌محور و دلاری از این موج سود ببرند.
اگر بازار، نتیجه مذاکرات را ناکامی تلقی کند یا اخبار منفی زود منتشر شود، فشار فروش افزایش یافته و شاخص کل کاهش می‌یابد.
به طور کلی، بورس ایران با فقدان سرمایه‌گذار نهادی قدرتمند و اعتماد کم به سیاست‌های دولت، ناپایدار است. حتی افزایش احتمالی نرخ دلار هم به تنهایی نمی‌تواند رونق پایدار ایجاد کند، زیرا نااطمینانی کلی اقتصاد مانع از سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌شود.
طلا و سکه؛ پناهگاه سنتی سرمایه
بازار طلا و سکه همواره به عنوان گزینه‌ای امن در برابر نوسانات ارز و تورم عمل کرده است. افزایش یا کاهش نرخ دلار مستقیماً بر قیمت این بازارها تأثیر می‌گذارد.
با توجه به وضعیت فعلی ، بازار طلا و سکه احتمالاً همچنان تحت تأثیر دلار حرکت خواهد کرد. حتی احتمال دارد با کوچک‌ترین نشانه منفی، تقاضا برای خرید طلا و سکه افزایش یابد و قیمت‌ها به کانال‌های بالاتر از 110 میلیون تومان برای سکه صعود کند.
قیمت جهانی طلا نیز بی‌تأثیر نیست. اگر در همین بازه، بازارهای جهانی روند صعودی خود را ادامه دهند، اثر ترکیبی آن می‌تواند رشد قیمت‌ها در ایران را تشدید کند. بنابراین، طلا و سکه همچنان به عنوان پناهگاه دارایی باقی خواهند ماند.
روان‌شناسی بازار؛ تأثیر اخبار بر رفتار سرمایه‌گذاران
یک عامل کلیدی که نباید نادیده گرفت، تأثیر روانی اخبار بر رفتار سرمایه‌گذاران است. حتی در صورتی که واقعیت‌های اقتصادی تغییر زیادی نکند، انتشار خبر منفی یا ناامیدکننده درباره مذاکرات می‌تواند موجی از نگرانی ایجاد کند.
چشم‌انداز بازارها در شرایط نامشخص
سفر پزشکیان به نیویورک، حتی پیش از مشخص شدن نتیجه آن، تأثیر روانی قابل توجهی بر بازارهای مالی دارد. دلار، بورس و طلا و سکه همگی منتظر سیگنال‌های تازه هستند.
در سناریوی منفی، دلار احتمالاً به کانال‌های بالاتر از 110هزار تومان صعود می‌کند، بورس تحت فشار فروش قرار می‌گیرد و طلا و سکه مسیر صعودی خود را ادامه می‌دهند. در سناریوی مثبت یا امیدوارکننده، بازارها می‌توانند تا حدی آرام شوند و نوسانات کاهش یابد.به طور کلی، اقتصاد ایران همچنان به روابط خارجی و انتظارات بازار حساس است و اصلاحات ساختاری و شفافیت اقتصادی می‌توانند ابزارهای پایدارتری برای ثبات بازارها باشند.
