بانک مرکزی از امروز (سوم آبان‌ماه) سازوکار جدید محاسبه نرخ ارز مسافرتی را به اجرا گذاشت؛ سازوکاری که به گفته سخنگوی مرکز مبادله ایران، نرخ ارز مسافرتی روزانه، بر پایه نرخ تالار دوم ارز تجاری این مرکز به‌علاوه هزینه تبدیل و نقل‌وانتقال اسکناس تعیین می‌شود که درحال حاضر حدود ۱۰۰ هزار تومان است که روزانه متغیر خواهد بود.
به گزارش ایسنا، با ابلاغ بانک مرکزی، از امروز (شنبه سوم آبان ماه) نحوه محاسبه و خرید ارز مسافرین خارج از کشور با سازوکار جدید انجام خواهد شد.
اصغر بالیسینی – سخنگوی مرکز مبادله ایران – در گفت‌وگو با ایسنا، در تشریح جزئیات اجرای سازوکار جدید محاسبه نرخ ارز مسافرتی، ضمن اشاره به ابلاغ اخیر بانک مرکزی درباره شیوه جدید محاسبه نرخ ارز مسافرتی اظهار کرد: بر اساس سیاست جدید بانک مرکزی، نرخ ارز مسافرتی از نوروز امسال با در نظر گرفتن دو متغیر اصلی تعیین می‌شود؛ متغیر اول، نرخ حواله دلار در تالار دوم مرکز مبادله است و متغیر دوم، هزینه تبدیل حواله به اسکناس و نقل‌وانتقال آن. مجموع این دو عامل نرخ نهایی ارز مسافرتی را مشخص می‌کند.
وی با بیان اینکه نرخ حواله دلار در تالار دوم مرکز مبادله طی روزهای اخیر بین ۹۴ تا ۹۶ هزار تومان در نوسان بوده است، افزود: بطور میانگین حدود پنج درصد به‌عنوان هزینه تبدیل و انتقال به آن اضافه می‌شود که نرخ نهایی ارز مسافرتی را تشکیل می‌دهد. بنابراین نرخ ارز مسافرتی ثابت نیست و به‌صورت روزانه و متناسب با نوسانات تالار دوم تغییر می‌کند.
تفاوت با شیوه قبلی چیست؟
در شیوه جدید، مبنا نرخ حواله در تالار دوم است که بر اساس توافق بین خریدار و فروشنده و مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. این تغییر، گامی در جهت هم‌راستایی نرخ ارز مسافرتی با نرخ ارز تجاری استاین مقام مسئول در توضیح تفاوت سازوکار جدید با روش پیشین، خاطرنشان کرد: پیش از این، نرخ اسکناس روزانه مرکز مبادله مبنای محاسبه ارز مسافرتی بود، اما در شیوه جدید، مبنا نرخ حواله در تالار دوم است که بر اساس توافق بین خریدار و فروشنده و مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. این تغییر، گامی در جهت هم‌راستایی نرخ ارز مسافرتی با نرخ ارز تجاری است.
نحوه خرید و بانک‌های عامل
بالسینی تاکید کرد: روال خرید ارز مسافرتی تغییری نکرده است و متقاضیان همچنان از طریق سه بانک ملی، ملت و سامان می‌توانند تا سقف ۵۰۰ یورو یا معادل آن به ازای هر مسافر در سال، ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند.
به گفته سخنگوی مرکز مبادله، پس از راه‌اندازی سامانه اختصاصی ارز مسافرتی مرکز مبادله، تمام مراحل خرید و تخصیص ارز به‌صورت متمرکز و برخط انجام خواهد شد.
در ادامه و همانطور که در اطلاعیه اخیر مورد اشاره قرار گرفته، تصریح کرد: این تغییر تنها مربوط به ارز مسافرتی است و سایر سرفصل‌های ارز خدماتی مانند ارز دانشجویی، درمانی، فدراسیون‌های ورزشی و دیگر بخش‌های مشمول، همچنان طبق روال گذشته محاسبه و پرداخت می‌شوند.
علاوه براینکه انتقال مبنای محاسبه از «تالار اسکناس» به «تالار دوم مرکز مبادله» به نوعی هم‌راستایی سیاست ارزی با بازار حواله‌های تجاری است و می‌تواند بر تعدیل نرخ‌های غیررسمی اثرگذار باشد، برخی تحلیلگران معتقدند که این تغییر ممکن است در کوتاه‌مدت باعث افزایش هزینه سفرهای خارجی شود، وی در رابطه با تاثیر این سازوکار بر بازار ارز و شاید فشار احتمالی بر مسافران و آژانس‌ها، اظهار کرد: در هر صورت، ارز مسافرتی به‌عنوان بخشی از ارز خدماتی همچنان در حال پرداخت است و سیاست ادامه دارد. با این حال، باید توجه داشت که گروه دریافت‌کننده ارز مسافرتی، معمولاً قشر محدودی از جامعه هستند که توان مالی سفر خارجی دارند و در نتیجه، نیاز چندانی به یارانه ارزی ندارند.
بالسینی ضمن تاکید بر اینکه سیاست جدید در مسیر «شفاف‌سازی و نزدیک‌سازی نرخ‌ها در بازار رسمی» اجرا می‌شود، گفت: مرکز مبادله با این اقدام تلاش دارد تا بازار ارز خدماتی و تجاری را در مسیر یکپارچگی و شفافیت بیشتر هدایت کند.
گفتنی است بر اساس توضیحات سخنگوی مرکز مبادله ایران، اصلاح سازوکار محاسبه نرخ ارز مسافرتی به معنای پایان نرخ ثابت و حرکت به سمت نرخ شناور روزانه مبتنی بر واقعیت بازار ارز تجاری است.
طبق تاکیدی که مرکز مبادله ایران در جدیدترین اطلاعیه خود اعلام کرده و سخنگوی این سازمان نیز اشاره کرد، این تغییر تنها شامل ارز مسافرتی است و سایر سرفصل‌های ارز خدماتی از جمله ارز دانشجویی، درمانی و فدراسیون‌های ورزشی بدون تغییر و مطابق روال گذشته محاسبه خواهند شد.
کارشناسان حوزه ارزی، هدف بانک مرکزی از اجرای این سیاست را شفاف‌سازی در سازوکار تعیین نرخ، حذف دوگانگی در بازار ارز خدماتی و ایجاد همگرایی میان نرخ‌های تجاری و مسافرتی عنوان می‌کنند.
