سید محسن بهره‌دار روزنامه نگار: در دهه‌های اخیر ازدیاد بی‌رویه جمعیتی در حومه شهرها، پیدایش سکونت‌گاه‌های متعدد و نوعاً پراکنده، ضرورت بهره‌مندی از امکانات شهری را بصورت یک نیاز عمومی دو چندان کرده است. در چنین شرایطی استفاده از مدهای حمل و نقلی به منظور جابجایی نیروی‌انسانی و حضور در عرصه کسب و کارها به شدت رو به فزونی نموده است. امروزه بیش از 70 درصد از جمعیت جهان در شهرها و حومه آن زندگی می‌کنند. رشد فزاینده ترافیک و تراکم جمعیت و کمبود شریان‌ها و معابر شهری، عدم پیش‌بینی‌های به موقع برای مقابله با ابعاد گسترده جابجایی جمعیتی و شهرنشینی بدون برنامه‌ریزی‌های اساسی قبل از وقوع آن و به ویژه در محدوده‌های مشخص کسب و کارهای غیر ثابت و نیز مسافرت‌های درون‌شهری و بین‌شهری که با رشد بسیاری در جریان قرار دارد نابسامانی‌هایی بروز کرده که برنامه‌ریزی و تأمین مایحتاج آنان را به منظور پاسخگویی مطلوب به نیازها با مشکل دو چندان مواجه کرده است. بی شک گسترش شهری با نرخ جمعیتی بالا قبل از ساختار سازی‌های مناسب و برابر با نیازهای مربوطه سبب ازدحام ترافیکی، آلودگی هوا و رشد هزینه‌های حمل و نقل و … در شهرها گردیده است.
اشتغال بیش از 5 میلیون نیروی‌انسانی در بخش‌های حمل و نقل و لجستیک اعم از درون و برون‌شهری و دیگر مدهای حمل و نقل، شامل کارگران، کارکنان، کارشناسان، مهندسین و مدیران سطوح گوناگون که با وابستگان آنها به حدود 15 میلیون نفر می‌رسد بسیار قابل توجه و نیازمند بررسی بیشتر و دقیق‌تری بوده و درآمدزایی، تأمین نیازهای زندگی آنها که عموماً از اقشار کم درآمد هم هستند از موضوعات بسیار مهم برای برنامه‌ریزان کشور و شهری تلقی می‌گردد. این موضوع زمانی بیشتر احساس می‌شود که سهم حمل و نقل و لجستیک از کل صنعت بیش از 40 درصد بوده و نقش حمل و نقل در توسعه زیرساخت‌های صنعتی و خدمات پس از تولید بسیار پر رنگ و اثرگذار و اساساً مؤثر در اقتصاد ملی می‌باشد. در همین رابطه تا کنون وجود 420 هزار کیلومتر راه درون و برون‌شهری و مرزی مورد بهره‌برداری جهت رفع احتیاجات عمومی بکار گرفته شده است، اگر چه نیازهای بیشتری برای ساخت شبکه‌های راهی و ریلی و اتصال همه‌جانبه با مسیرهای دریایی و هوایی به جهت افزایش توان اقتصاد ملی و تولیدات دانش‌محور احساس می‌شود که می‌بایست برنامه‌ریزی جدی برای رفع گلوگاه‌های موجود صورت پذیرفته تا از ظرفیت بیشتری در جهت توسعه و رسیدن به اهداف تعریف شده قانونی و ازدیاد خدمات رفاهی گام برداشته شود. در همین رابطه حمل 580 میلیون تن بار داخلی در سال و وجود 45 میلیون دستگاه انواع ناوگان حمل و نقل و لجستیک در ابعاد شهری و برون‌شهری، ایجاد بسترهای مورد نیاز پیرامون توسعه عمومی، حفظ خواسته‌های جمعیتی و با پراکندگی‌های محیطی و سرزمینی بدون هرگونه ورود لطمه به امکانات آیندگان با رفع مشکلات و نیازهای فعلی جامعه باید هدف جدی و قطعی همه مسئولان و برنامه‌ریزان جهت استفاده درست و مطلوب از داشته‌های کشور برای حال و آینده باشد.
سرمایه‌گذاری در پروژه‌های عمومی و طرح‌هایی که کیفیت زندگی را بهبود می‌دهند مانند رونق حمل و نقل عمومی، ایجاد فضاهای تجاری در مراکز حمل و نقلی، ساخت پیاده راه‌ها، افزایش کارایی و تقویت اصولی ناوگان عمومی، کاهش اثرات مخرب محیط‌زیستی، بهبود فضای اشتغال و درآمدزایی حمل و نقل، کاهش زمان سیر و حرکت، مراقبت‌های بهداشتی، تولید و توزیع انواع آموزش‌های رایگان برای افزایش فرهنگ شهری، کاهش هزینه‌های عملیاتی در کسب و کارهای متصل به مجتمع‌های ایستگاهی، جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی، استفاده حداکثری از توان بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران با ارائه مشوق‌ها و تسهیلات در حوزه حمل و نقل، بهره‌مندی از تکنولوژی و فناوری‌های نوین جهت جایگزین کردن نقلیه‌های موجود به برقی، نوسازی فضاهای عمومی در شهرهای پایدار، گسترش فضاهای سبز، احداث پارکینگ‌ها در محل‌های مجتمع ورودی و خروجی، توجه اساسی به هنگام ایجاد پروژه‌های توسعه پایدار شهری به منظور لحاظ نمودن ابعاد مختلف توسعه‌ای از جمله اقدامات ویژه می‌باشد.
نمونه‌های توسعه شهری که اساساً به ایجاد شهرهای پایدار منجر می‌شود در شهرهایی مانند فرایبورگ آلمان و کوریتیبا برزیل قابل مشاهده است. در شهر فرایبورگ از 1970 ساخت و توسعه پایدار آن را انجام داده‌اند که به یکی از پایدارترین شهرهای آلمان بدل شده است. توفیقات مربوط به برنامه‌های متنوع که بر پایداری اجتماعی، اقتصادی و محیط‌زیستی استوار بوده تمرکز داشته که در بعد اقتصادی ساکنان در صنایع جز شاغل هستند و سرمایه‌گذاری بالایی در پروژه‌های محیط‌زیستی شده است. در بعد اجتماعی بسیاری از سوپر مارکت‌ها توسط مردم محلی اداره می‌شود و مشارکت محلی سیاستمداران در قالب کارگاه‌ها و جلسات شهری نمایان است. در بعد محیط‌زیستی به گونه‌ای عمل شده است که آب باران از بام‌های سبز جمع‌آوری و بازیافت می‌شود و استفاده زیادی از پنل‌های خورشیدی انجام گرفته و حدود 40 درصد از شهر جنگلی است.
کوریتیبا در برزیل:
شهری در جنوب شرقی برزیل و مرکز ایالت پارانا می‌باشد و در سال 2010 جایزه جهانی شهر پایدار را دریافت کرده است. برخلاف برخی از شهرهای توسعه یافته بدون بودجه کلان، تحولات عظیمی را فراهم کرده است. در بعد اقتصادی نیز تنوع در مشاغل و کسب و کارها ایجاد شده و عمدتاً کسب و کارهایی هستند که برای محدود کردن تأثیر بر فضای سبز ساخته شده‌اند. در بعد اجتماعی نیز کمک دولت به ساکنان محله‌های فقیرنشین جهت ساختن و خرید خانه بوده و در زمینه محیط‌زیستی هم پارک‌های گسترده و متصل و نیز توسعه عمده شبکه اتوبوس‌رانی را مهیا ساخته است.
