سید کمال سیدعلی کارشناس اقتصادی: فارغ از اینکه چه کسی رییس دولت چهاردهم می‌شود اگر بخواهیم اختیارات رییس جمهور را محدود بدانیم در واقع این اقدام آسیب زدن به کشور است. معتقدم کاندیداها درباره برخی موضوعات از جمله پیوستن به fatf به طور واضح نظرات خود را اعلام کنند. کاندیدایی که موافق با پیوستن به fatf است برنامه‌های خود در این باره را اعلام کند همچنین باید زمینه را برای تحقق این برنامه فراهم بیاورد تا اقدامات اجرایی آن را انجام دهد. باید از قبل مواضع خود را درباره سیاست برجام و یا سیاست خارجی و منطقه‌ای هم اعلام کند، باید توجه داشت که رییس جمهوری باید بتواند سیاست‌های کلی را اعلام و اعمال کند و همچنین بتواند مسائل اقتصادی کشور را راهبری کند.
دو موضوع FATF و تحریم‌ها از مهمترین مباحث اقتصادی هستند که بر روی بازار ارز و درآمدهای ارزی، حجم نقدینگی و جبران ناترازی بودجه و … اثرگذار است. این موارد از مسائلی نیستند که لاینحل باقی بمانند و انتظار داشته باشیم که دولت بتواند مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم را حل کند و به سرانجامی برساند.
همکاری و هماهنگی تیم اقتصادی دولت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چراکه شاهد آن بودیم به دلیل ناهماهنگی‌ها بین تیم اقتصادی دولت بخش‌های مختلفی از جمله بورس، نرخ بهره، اخذ مالیات، مقررات‌گذاری‌ها و … آسیب جدی دیدند. تیم اقصادی دولت باید بتواند این مسائل را راهبری کند و در نهایت حرف نهایی را مردم از رییس جمهور بشوند. یکی از مسائل مهمی که باید مطرح شود، این است که یارانه بالای 120 میلیارد دلار در بخش انرژی چگونه باید مدیریت و بین مردم توزیع شود و چگونه به اهداف دولت که گروه‌های پایین درآمدی کشور هستند، اصابت داشته باشد و بین آنها تقسیم شود. نه اینکه تنها 10 درصد مردم از منافع یارانه انرژی و سوخت منتفع شوند و کشور هم امروز وارد کننده بنزین شده‌است.
تمام این موضوعات باید به صورت کاملاً شفاف در قالب برنامه‌های اقتصادی کاندیداها مطرح شود. کاندیداها باید تیم اقتصادی خود را پیش از برگزاری انتخابات اعلام کنند.
به هرحال مردم نمی‌توانند از انتخاب مشاوران اقتصادی کاندیداها پیش‌بینی‌هایی از برنامه اقتصادی آنها داشته باشند چراکه اظهارات کاندیداهای ریاست جمهوری برای جمع آوری آرا است، برای مثال هر کاندیدایی که درباره سیاست‌های یارانه انرژی بگوید قیمت سوخت باید افزایش پیدا کند، با ریزش آرا مواجه خواهد شد.
کاندیداهای ریاست جمهوری باید با مردم صادق باشند چراکه سرمایه اجتماعی کشور به شدت ضعیف شده و مردم نسبت به این کاندیداها خوش بین نیستند، تنها یک نفر از کاندیداها از جریان اصلاح‌طلبی است و صادقانه با مردم صحبت می‌کند اما هنوز توجه مردم به این گفتار صادقانه خیلی جلب نشده است. نقدی که متوجه آقای پزشکیان شد به مصاحبه اول وی برمی‌گردد که گفته بود به دنبال تغییرات نیست و همین قانون موجود را دنبال می‌کند در حالی که مردم به ویژه قشر خاکستری از رییس جمهور آینده انتظار تغییر در وضعیت موجود را دارند و این سؤال مطرح شد اگر به دنبال تغییر نیستید با انتظارات مردم چه خواهید کرد؟
به نظر می‌رسد که خود حاکمیت هم درباره کاندیداها راه دیگری ندارد جز اینکه دست این کاندیداها را در حوزه سیاست خارجی، اقتصاد و… باز بگذارد تا در راستای منافع کلی کشور تصمیماتی در راستای بهبود شرایط بگیرد. اما باید فرد توانمند بر سر کار بیاید. من معقتدم آقای ظریف در صدر 10 دیپلمات برتر کشور قرار دارد که می‌تواند در گره‌گشایی مسائل اقتصادی که به مسائل سیاست خارجی مرتبط است، اقدامات خوبی انجام دهد که گفته می‌شود آقای پزشکیان از حضور آقای ظریف در کابینه دولت خود استقبال کرده است.مردم وضعیت اقتصادی دوره حضور ظریف در وزارت امور خارجه را مورد بررسی قرار دهند در آن دوره پسابرجام در تمام طبقات بانک مرکزی، اتاق بازرگانی و هتل‌های کشور اتاق و سالنی را خالی از حضور هیات‌های اقتصادی خارجی نداشتیم و هیات‌های خارجی مدام در رفت و آمد با کشور بودند. در همان مقطع گفته شده رشد اقتصادی به 12 درصد رسید. اگر امروز هم گشایش‌هایی در اقتصاد ایجاد شده به دلیل فروش 1.5 میلیون بشکه نفت است حال اگر این میزان به فروش 3 میلیون بشکه برسد، قطعاً شرایط اقتصادی برای مردم بسیار متفاوت خواهد شد و قیمت در بازارها متعادل می‌شود.ایران در منطقه استراتژیکی قرار دارد و به دلیل پتانسیل بالایی که در منابع از جمله نفت و گاز، معادن و… دارد از موقعیت منحصر به فردی برخوردار است، 5 سال است که بر روی صادرات 45 میلیارد دلار درجا می‌زنیم در حالی که قیمت ارز 5 برابر شده اما ایران پتانسیل بالایی در این زمینه دارد و دولتی باید بر سر کار بیاید که برنامه‌های مشخص برای افزایش تجارت کشور داشته باشد.اطمینان دارم که حاکمیت هم به این نقطه نظر رسیده که با دست فرمان چند سال گذشته امکان بهبود وضعیت اقتصادی و معیشت مردم وجود ندارد و به دنبال ایجاد تحولی در کشور هستند.
