مرضیه خوشکار روزنامه نگار: کارشناس ارشد حوزه نفت و انرژی در مورد اوضاع این روزهای بازار نفت ایران در بازارهای انرژی جهانی معتقد است که وضع تولید و صادرات نفت به دلیل عقب ماندگیهای که در این سالها اتفاق افتاده است اصلاً مناسب نیست.
فرزین سواد کوهی در گفتگو با خبرنگار «نقش اقتصاد» در رابطه با وضعیت این روزهای بازار نفت و شرایط کنونی کشور در این حوزه گفت: چشماندار 30 ساله و 50 ساله برای فروش نفت و گاز نباید تبدیل به رؤیا شود، چراکه روند گذار جهانی انرژی این روند را پیشبینی کرده است و این ابتداییترین و سادهترین توصیف از وضعیت نفت و گاز در حال حاضر در جهان است.
وی درباره حال و روز این روزهای صنعت نفت در کشور تصریح کرد: نبود سرمایهگذاری در حوزه نفتی موجب شده تا وضعیت تولید و صادرات نفت مناسب نباشد؛ متأسفانه تمایل چندانی به سرمایهگذاری در حوزه نفت نیست، از سویی دریچه ارتباط ما با کشورهای صاحب فناوری بسته است که همچنان بر محور تولید و مصرف سنتی میچرخد.
سوادکوهی ادامه داد: چه بخواهیم چه نخواهیم اقتصاد کشور از محل فروش نفت تأمین میشود و یکی از معضلات نفت که تبدیل به بیماری مزمن دستکم در 20 سال اخیر شده، عدم توسعهیافتگی است، بهطوری که از میادین نفتی به خوبی نگهداری نمیکنیم، چراکه پنجره تعامل و ارتباطات ایران با کشورهای صاحب تکنولوژی و سرمایه بسته است.
این کارشناس ارشد انرژی با یادآوری اینکه بسیاری از چاهها و میادین نفتی دچار تولید و فشار شدهاند عنوان کرد: نفت بهعنوان ماده حیاتی محسوب میشود که اگر بهدرستی مورد استفاده قرار نگیرد و بررسی مداوم نشود از حالت همیشگی خود خارج میشود و در نتیجه داشتههایی که در مخزن داریم را برای همیشه بهدست نخواهیم آورد.
سوادکوهی با تأکید بر اینکه صنعت نفت ایران باید توسعه پیدا کند، ادامه داد: توسعه صنعت نفت در گرو ارتباطات بینالمللی بوده و باز شدن درگاههای ورود سرمایه و تکنولوژی میتواند در این زمینه گرهگشا باشد، بنابراین با روی کار آمدن دولت چهاردهم بهخصوص وزیر نفت (وزارتخانه نفت نهاد بسیار حساسی است) باید تمامی حوزههای مرتبط با صنعت نفت مورد توجه قرار بگیرد، نه فقط در حوزه توسعه، بلکه در حوزههای بینالمللی جایگاه کشورمان تقویت شود و ایران در زمینه صادرات و تولید نفت جایگاه تثبیتشدهای داشته باشد.
وی در ادامه توضیح داد: نباید اینگونه باشد که کشورمان برای فروش نفت تخفیفهای سنگین بدهد؛ در این مسیر باید کارگروهی تشکیل شود تا وضعیت نفت ایران را تثبیت کند، اما تا زمانی که سرمایهگذاری نفتی نداشته باشیم و از تکنولوژیهای جدید برای تولید نفت استفاده نکنیم نخواهیم توانست از صنعت نفت به بهترین شکل بهره ببریم.
این کارشناس انرژی با بیان اینکه یکی از مشکلاتی که در سه سال اخیر با آن مواجه بودیم داشتن یک مشتری ثابت به نام چین بوده است که خرید و موضوع صادرات به آن نیز از شفافیت رسانهای لازم برخوردار نبوده، افزود: باید مسئولان میزان فروش نفت و دریافتی ایران را شفاف توضیح دهند، چراکه مراودات بانکی ما با کشورهای مختلف بهدلیل تحریم با مشکل مواجه شده و باید با برقراری ارتباطات بینالمللی قوی زمینه را برای صادرات و سرمایهگذاریهای کشورها در ایران و بالعکس مهیا کنیم. متولیان فروش و صادرات نفت نباید کوچکترین اجازهای به واسطهها و دلالان نفتی بدهند و اینگونه میتوانیم نفت را با قیمت مناسب صادر کنیم.
وی در بخش دیگری از این مصاحبه به وضعیت صنایع بالادستی صنعت نفت پرداخت و در رابطه با حال و روز صنعت پتروشیمی در کشور گفت: کماظهاری قیمت محصولات پتروشیمی در نتیجه نبود رگولاتوری در این صنعت است، وقتی قیمتگذاری محصولات پتروشیمی بر اساس یک قاعدهمندی صورت نگیرد، بروز چنین آشفتگیهایی در بازار طبیعی است.سوادکوهی ادامه داد: اصولاً وقتی چیزی به نام رگولاتوری در پتروشیمی وجود ندارد و قیمتگذاری محصولات پتروشیمی بر اساس یک قاعدهمندی منطقی نبوده همیشه آشفتگیهایی در بازار بهوجود میآمده است.
او با بیان اینکه تولیدکنندگانی که در بخش پایین دست مشغول به فعالیت هستند و نیاز به مواد و محصولاتی از این دست دارند، بیشتر مواقع قربانی قیمتگذاریهایی میشوند که توسط واسطهها و دلالان صورت میگیرد که از این طریق سودهای بزرگی کسب میکنند و دغدغه یا نگاهی نسبت به امر تولید و یا حتی منافع ملی ندارند افزود: وقتی مسئله تولید توام با خلق ارزش افزوده در کشور جدی گرفته نمیشود طبیعتاً چنین مشکلی در محصولات پتروشیمی هم وجود دارد و با این ضرر و زیانی که به بازار داخلی وارد میکنیم، در بازار خارجی هم دچار مشکل خواهیم شد چرا که پیرو قواعد روز بازار جهانی نیستیم به همین دلیل بالا و پایینی که در قیمتگذاریها بهوجود میآید هم تولیدکننده و هم فروشنده را دچار مشکل میکند و حتی فروشندهها هم از این قیمتگذاریها عاری نیستند و آنها هم مجبورند پیرو شرایطی باشند که خوشایندشان نیست و به نظر میرسد که چنین موضوعی در مورد کامپاند نیز صدق میکند.