سامان سفالگر روزنامه نگار: در ماه‌های اخیر، شاهد وقوع تحولات مثبتی در حوزه تولید و صادرات نفت ایران بوده‌ایم. در این راستا، منابع بین المللی مختلف، از افزایش میزان تولید روزانه نفت ایران به بیش از 3 میلیون و 300 هزار بشکه خبر داده‌اند و البته که میزان صادرات روزانه نفت کشورمان نیز به حدوداً 2 میلیون بشکه رسیده است.
به گزارش «نقش اقتصاد»؛ در این رابطه، مدتی قبل بود که جواد اوجی، وزیر نفت اسبق کشورمان در موضع گیری از برنامه ریزی جهت افزایش تولید روزانه نفت ایران به 4 میلیون بشکه تا پایان سال جاری شمسی خبر داد. با این همه، به تازگی نیز شاهد انتشار یک خبر مثبت دیگر در حوزه صادرات نفت کشورمان بوده‌ایم. ماجرا از این قرار است که وب سایت نفتی “اویل پرایس” در گزارشی از رکوردزنی واردات نفت ایران از سوی چین به عدد روزانه 1.75 میلیون بشکه نفت خبر داده است. این آمار در شرایطی ارائه می‌شود که بالاترین میزان خرید نفت ایران از سوی چین به اکتبر سال 2023 و خرید 1.66 میلیون بشکه در روز می‌رسد. نکته قابل تأمل اینکه در ماه گذشته میلادی، ایران به صورت روزانه 1.24 میلیون بشکه نفت به چین فروخته است که این عدد در ماه فعلی تا 50 درصد افزایش یافته است.
بر اساس اطلاعات وبگاه نفتی اویل پرایس، صادرات نفت ایران به شهرهای دالیان و ریژائو افزایش قابل توجهی داشته و به ترتیب تا 132 و 342 هزار بشکه در روز افزایش یافته است. موضوعی که تا حد زیادی ناشی از مزیت‌های قابل توجه خرید نفت ایران برای فعالان حوزه انرژی چین است و حاشیه سود آن‌ها را افزایش می‌دهد. در این رابطه، یک مساله مهم مطرح است و آن این است که پالایشگاه‌های نفت چین، خرید نفت ایران را به صورت واسطه‌ای از طریق مالزی و آب‌های این کشور انجام می‌دهند. به بیان ساده‌تر، آب‌های مالزی و پالایشگاه‌های این کشور، از جمله اصلی‌ترین مناطقی هستند که نفت ایران برای دور زدن تحریم‌های غرب به آنجا ارسال و سپس در قالب‌های مختلف به مشتریان چینی تحویل داده می‌شود. خرید این نفت نیز از سوی پالایشگاه‌های چینی از آن جهت که حاشیه سود این پالایشگاه‌ها پایین است، ازمزیت قابل قبولی برخوردار است و همین مساله موجب شده تا در ماه‌های گذشته شاهد افزایش صادرات نفت ایران به چین از طریق مالزی باشیم.
با این همه، این روند افزایشی اگرچه یک گزاره و نکته مثبت در حوزه صادرات نفت ایران است با این حال، تا حد زیادی موجب حساس شدن طرف‌های غربی و به طور خاص دولت آمریکا نیز شده است. از این رو، مدتی قبل بود که خبری منتشر شد و در قالب آن به سفر هیاتی از وزارت خزانه داری آمریکا به مالزی و سنگاپور با هدف جلوگیری از صادرات نفت ایران از طریق مبادی آن‌ها به دیگر کشورها در شرق آسیا و به ویزه چین اشاره می‌شد.
این خبر نشان می‌دهد که دولت آمریکا نیز به خوبی دریافته که ایران توانسته سازوکارهای مختلف و البته راهگشایی را جهت دور زدن تحریم‌های نفتی غرب علیه خود در شرق آسیا و در آب‌های مالزی ایجاد کند. از این رو، بستن این دریچه را به مثابه یک اولویت برای خود تبدیل کرده است. البته که در تحقق این دستورکار، هم حزب دموکرات و هم جمهوریخواه در آمریکا از منافع زیادی برخوردار هستند و فرقی نمی‌کند که کامالا هریس یا دونالد ترامپ پیروز انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا شود. از این رو، بایستی تدابیر خاص و جدی جهت حراست از ابتکارهای نفتی ایران به ویژه در زمینه صادرات نفت به چین اندیشیده شود. هیچ بعید نیست که در ماه‌های آتی و پس از استقرار دولت جدید آمریکا شاهد باشیم که این دولت یک کارگروه ویژه را جهت مختل کردن تلاش‌های کشورمان جهت صادرات نفت خود از طریق مالزی و یا دیگر کشورهای منطقه شرق آسیا فعال سازد. همان کاری که در دوره حضور ترامپ در قدرت، آمریکایی‌ها فعالانه سعی داشتند در حوزه پیرامونی ایران انجام دهند و با تلفیقی از اعمال سیاست‌های میدانیِ توام با تهدید و البته تبلیغات سیاسی و رسانه‌ای، به حوزه صادرات نفت کشورمان صدمه وارد کنند.
