مسکن درگیر سفته بازی

مهدی پازوکی اقتصاددان: به نظر می‌رسد آمار مستاجران در تهران، بیش از 50 درصد باشد، اما با فرض این که این آمار را ملاک قرار دهیم، باز هم با وضعت بغرنج مسکن در تهران رو به رو هستیم. یکی از دلایلی که قیمت مسکن افزایش پیدا کرده است، تقاضای سفته بازی در بازار مسکن است. همچنین بسیاری از خانواده‌هایی که بیش از یک ملک دارند، برای این که بتوانند در برابر تورم، قدرت خرید و ارزش دارایی خود را حفظ کنند، تقاضای سفته بازی برای مسکن را افزایش داده‌اند. تقاضای واقعی با تقاضای سفته بازی متفاوت است. هم اکنون گزارش‌هایی منتشر می‌شود که بیش از صدها هزار آپارتمان خالی در تهران داریم. دولت باید روی آپارتمان‌های خالی، مالیات ببندد؛ بنابراین انتظار می‌رود دولت مالکان را ملزم کند که ملک را عرضه کنند، نه این که برای گران شدن، خالی از سکنه نگه دارند.مسکن‌هایی که تقاضای سفته بازی دارند و برای افزایش قیمت نگهداری می‌شود باید وارد بازار شوند. از طرفی دیگر، دولت باید سعی کند در دیگر شهرها، مسکن را با سیاست گذاری بخردانه و عرضه زمین ارزان قیمت زمینه ساخت آپارتمان‌های کم متراژ با محدود 40 الی 50 متر، گسترش دهد. در کشوری مثل ژاپن، بیش از نیمی از آپارتمان‌های شهر توکیو، بین 40 تا 60 متر است و فراموش نکنیم، ژاپن، چهارمین قدرت اقتصادی جهان است؛ بنابراین دولت باید سیاست گذاری بخردانه انجام دهد که عرضه مسکن در شهرهای بزرگ، با برنامه باشد. در حال حاضر نه فقط مسکن عادی، بلکه حتی مسکن مهر هم به مسکن سفته بازی تبدیل شده است. بسیاری از افرادی که به عنوان مسکن مهر، مسکن دریافت کرده‌اند، نیازمند نبوده‌اند، بلکه در تلاش بودند از رانت دولت استفاده کنند. دولت باید سعی کند، تعاونی‌های مسکن، مسکن مهر را با استفاده از تکنولوژی و بررسی اطلاعات دقیق، رصد کند و از آن‌هایی که مسکن را گرفته و فروخته‌اند، مالیات دریافت کند.تعاونی‌های مسکن در کشور ما نه تنها باعث تعدیل توزیع درآمد نشده‌اند، بلکه تعاونی‌های مسکن، خود، عامل نابرابری شده‌اند. اکثر تعاونی‌های مسکن به محلی برای توزیع رانت تبدیل شده‌اند. این تعاونی‌ها که ریالی به دولت مالیات نمی‌دهند، تبدیل به مراکز بساز و بفروشی شده‌اند. آن‌ها همچنین از امکانات ویژه تعاونی‌ها از جمله زمین‌های ارزان، استفاده می‌کنند. یکی از راهکارهای مهم دولت برای حل این مشکلات، رسیدن به ثبات اقتصادی است که همین ثبات اقتصادی می‌تواند تورم را کنترل کند، در نهایت با کنترل تورم می‌توانیم مشکلات مسکن را هم حل کنیم. علت این که من با تعاونی مسکن وزارتخانه‌ها مشکل دارم این است که بدون پرداخت مالیات در حال توزیع رانت هستند. این شیوه، سراسر اشکال است. اگر بتوانیم در اقتصاد ایران، مانع از رانت شویم و سلامت اقتصادی را به کشور برگردانیم، بسیاری از مشکلات را پشت سر خواهیم گذاشت. تعاونی‌ها، نابرابری را افزایش می‌دهند. طبق بررسی میدانی خود من در مسکن مهر منطقه پاکدشت، 30 درصد افرادی که مسکن مهر گرفته بودند، فوراً مسکن را فروخته بودند، 30 درصد آنان خانه را اجاره داده بودند و 30 درصد واقعاً نیازمند بودند و در خانه ساکن شده بودند و 10 درصد هم خانه‌ها را خالی نگهداری می‌کردند. این اطلاعات به کمتر از 10 سال پیش مرتبط است.