ساناز نفیسیروزنامه نگار: شورای روابط خارجی اروپا با ری تکیه، یکی از اعضای شورای روابط خارجی اروپا فعال در بخش خاورمیانه درباره ابعاد نخستین سخنرانی مسعود پزشکیان در مجمع عمومیسازمان ملل گفت و گو کرده است. تکیه در پاسخ به این سؤال که آیا رئیس جمهوری ایران به غیر از اعلام تمایل تهران مبنی بر تعامل با سایر کشورها درباره برنامه هستهای این کشور، موضوع تازهای را مطرح کرد یا نه، مدعی شد: «سخنرانی پزشکیان به نوعی پاردوکس داشت، رئیس جمهوری ایران در بخشی از سخنرانی خود اسرائیل را به واسطه تمامی رویکردهای نادرست و اشتباهش در خاورمیانه به چالش کشید و همزمان از تمایل ایران برای رایزنیها با غرب درباره برنامه هستهای ایران گفت تا اینگونه تهران بتواند از تحریمها عبور کند.» به ادعای این تحلیلگر، آنچه ایراد شد، «موضوعی تازه نبود.» اقتصادنیوز ادامه این مصاحبه را ترجمه کرده که در ذیل آمده است.
ایران خواهان تعامل با اروپاست
ری تکیه در ادامه این مصاحبه تاکید کرد، «مخاطب اصلی سخنرانی پزشکیان رهبران اروپایی بالاخص سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انکلیس، موسوم به «ترویکای اروپایی» بودند. رئیس جمهوری ایران در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومیسازمان ملل با امانوئل مکرون، همتای فرانسویاش دیدار داشت. به نظر میرسد دولت جدید ایران خواهان بهبود روابط با کشورهای اروپایی است و از همین رو رئیس دولت چهاردهم اذعان دارد که عدم پیشرفت رایزنیها درباره برنامه هستهای ایران مانعی در مسیر تعامل ایران با غرب است. همزمان در ایران شورای عالی امنیت ملی نیز گفت و گو با غرب در زمان و مکان مناسب با لحاظ کردن خطوط قرمز را تأیید کرده است.»تکیه در پاسخ به این سؤال که ایران چگونه میتواند عزم و ارده خود را برای همکاری با غرب در ارتباط با برنامه هستهای خود نشان دهد، گفت: «رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی سازمان ملل متحد پس از دیدار با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در نیویورک گفت که ایران برای گفتگوهای معنادار درباره برنامه هستهایاش تمایل دارد. گروسی سفرهای زیادی به ایران داشته و حتی در برخی مواقع با مقامهای ایرانی درباره برنامههای کاری این نهاد و حتی بازیگران غربی رایزنی داشته است.» به ادعای تکیه «هیچ یک از سفرها و برنامههای گروسی موجب نشد تا این نهاد درباره غنی سازی اورانیوم در ایران بتواند دادههای شفافی را به دست آورد.»تکیه در ادامه آورد: «امروز این امکان وجود دارد تا تهران به بازرسان آژانس فرصت دسترسی به سایتهای مختلف را ارائه دهد.» این تحلیلگر امور خاورمیانه در ادامه مدعی شد، «ایران امروز در حال غنی سازی اورانیوم فراتر از 60 درصد است، البته تهران از این سطح غنی سازی برای خواستههای نظامیاش استفاده نمیکند. هرچند دراین باره نگرانیهایی مطرح شده و بازیگران غربی مدعیاند که افزایش سطح غنی سازی میتواند زمینه را برای گزیر هستهای ایران فراهم کند.»به گفته تکیه، «این مواردی که بدانها اشاره شد تنها به عنوان بخشی از توافق هستهای جدید و نه پیشرفت در تعامل دوجانبه ایران و نهاد پادمانی قابل تبیین است.»
خطر رویارویی با لبنان باید جدی گرفته شود
ری تکیه در پاسخ به سؤال دیگر شورای روابط خارجی اروپا در باب این که آیا امروز نیز خطر رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل وجود دارد یا رویارویی صرفاً میان محور مقامت و تل آویو جریان خواهد داشت نیز گفت: «پزشکیان در نشستهای سازمان ملل بارها اسرائیل را به چالش کشید و تاکید داشت که ایران خواهان افزایش سطح تنشها در منطقه نیست، این موضعی است که ایران مدتهاست بر آن تاکید دارد. با این همه آنچه از آن به عنوان حلقه آتش علیه اسرائیل یاد میشود، -مراد محاصره این بازیگر (اسرائیل) توسط اعضای مقاومت یعنی حزب الله، حماس و حوثیها در یمن است- اسرائیل را در شرایط سختی قرار داده است. از همین رو هرگونه رویارویی در لبنان ممکن است موجب شود تا پای ایران به میدان باز شود. به عنوان نمونه در بهار تنشها به شدت افزایش یافت و ایران در پاسخ به حمله اسرائیل، برای اولین بار صدها پرتاب و موشک را به سمت اسرائیل پرتاب کرد.»تکیه در پاسخ به سؤال آخر مبنی بر این که توسل به اهرمهای دیپلماسی تا چه اندازهای میتواند از سطح تنشها بکاهد گفت: «طبیعتاً تلاشهای دیپلماتیک ایالات متحده برای کاهش سطح تنش شاید بتواند زمینه ساز آرامش نسبی شود، با این همه مسئله این است که توسل به اهرم دیپلماسی میان ایران و اسرائیل به واسطه رویکرد تهران نسبت به تل آویو غیر ممکن است، ایران خواهان تعامل با غرب بالاخص ایالات متحده است نه اسرائیل.»