سیدمهدی طبیب‌زاده عضو اتاق بازرگانی ایران: خودروسازان، تولیدکنندگان لوازم خانگی و واردکنندگان موبایل برای تأمین ارز به فروش کالاهایی مانند پسته، مس، فولاد و از این قبیل در بازارهای خارجی روی آورده‌اند.
خودروسازانی که در تأمین ارز موردنیاز برای واردات قطعات با مشکل روبه‌رو شده‌اند برای تأمین این ارز به خرید و صادرات کالاهایی از قبیل پسته، مس، فولاد و کالاهای دیگر روی آورده‌اند تا بتوانند قطعات را وارد کنند، آنها مس را از بورس کالا می‌خرند و در بازارهای صادراتی عرضه می‌کنند و با پرداخت هر میزان عوارض گمرکی هم مشکلی ندارند چون هدف و تمرکز آنها از صادرات این کالاها ورود مواد اولیه تولید است و تعهدی به اصول بازارسازی و بازاریابی در بازار این کالاها به ویژه بازار پسته ایران ندارند و ممکن است حتی معاملات را با ضرردهی پیش ببرند.
مجموع این شرایط به نابه‌سامانی‌هایی در تجارت پسته ایران انجامیده و خودروسازان را به رقبای ناکارآمد صادرکنندگان واقعی پسته ایران تبدیل کرده است، در همین راستا صادرکنندگان پسته به صرافت افتاده‌اند تا تفاهم‌نامه‌ای با خودروسازان منعقد کنند تا ارز حاصل از صادرات این محصول را به جای اینکه در سامانه نیما عرضه کنند با نرخ توافقی و تحت نظارت بانک مرکزی در اختیار تولیدکنندگان خودرو قرار دهند تا خودروسازان از تجارت پسته با هدف تأمین ارز کنار بکشند و در حوزه‌های فعالیت دو گروه اختلاطی ایجاد نشود.خودروسازان نیز از انعقاد تفاهم‌نامه یادشده استقبال کرده‌اند، حاصل توافق این است که ارز حاصل از صادرات محصولات کشاورزی به میزان هر چه بیشتری به کشور بازگردد.
صادرکنندگان از 27 فروردین سال 1397 با چالش الزام به ارائه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما روبه‌رو بوده‌اند و با توجه به اینکه نرخ نیما در این سامانه تفاوت چشمگیری با نرخ ارز در بازار آزاد دارد و بازرگانان هزینه تولید و صادرات پسته و خشکبار را براساس نرخ ارز آزاد پرداخت می‌کنند، در نتیجه ایفای تعهدات ارزی به ضرردهی آنها می‌انجامد، در این شرایط بازرگانان پیشکسوت تمایل خود را به صادرات از دست داده‌اند چون نمی‌خواهند زیر بار این تعهد بروند؛ این امر افزون بر اینکه صادرات محصولات کشاورزی را به میزان چشمگیری کاهش داده سبب شده تاجران خوش‌نام و خوش‌سابقه از تجارت کنار بکشند و افرادی به این عرصه پا می‌گذارند که با کارت‌های بازرگانی موقت به تجارت می‌پردازند.
کاهش فاصله ارز نیمایی و آزاد در روزهای گذشته اتفاق خوبی برای صادرکنندگان محسوب می‌شود، راه نجات تجارت کشور یکسان‌سازی نرخ ارز است و اگر این اتفاق بیفتد تمام این مباحث پایان می‌پذیرد.
