دکتررئوف پیشدار استاد دانشگاه: درباره فیلترینگ اینترنت در ایران معایب و محاسن احتمالی آن بسیار و فراتر از حد کفایت، سخن گفته شده است. بدیهی است که اگر تصمیم و یا ارادهای برای رفع آن وجود داشت، تاکنون میبایست اتخاذ میشد و یا به صراحت میگفتند که همین خواهد بود!
مرجع تصمیم گیری درباره اینترنت، شورای عالی فضای مجازی یکی از شوراهای حاکمیتی است. شورای عالی فضای مجازی در تاریخ 17 اسفند 1390 به منظور «سامان دهی و مدیریت تحولات فضای مجازی» تشکیل شد؛ شورایی که اعضای آن را دو گروه حقوقی و حقیقی تشکیل میدهد و در سالهای گذشته در بسیاری از تغییر و تحولات فضای مجازی تأثیر گذار بودهاند. اعضای حقوقی این شورا را رئیس جمهوری به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی، رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس قوه قضائیه، رئیس سازمان صداوسیما، دبیر شورا و رئیس مرکز ملی فضای مجازی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم و تحقیقات و فناوری، وزیر آموزش و پرورش، وزیر اطلاعات، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، معاون علمی و فنّاوری رئیس جمهوری، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده فراجا و دادستان کل کشور تشکیل میدهند.
حقوقیهای شورا ده نفرند و در مجموع به تبع خاستگاهها و مسئولیتها، نوع نگاهها در آن به نفع دیدگاههای امنیتی، انتظامی و سیاسی است. نکته حائز توجه در شورا، اتخاذ تصمیم با رأی اکثریت است. رئیس جمهوری مسعود پزشکیان با آنکه رئیس دولت و رئیس شورا نیز است، ولی یک رأی دارد و اگر همهٔ اعضای دولت او، رأیشان با رئیس جمهوری یکی باشد، باز اکثریت لازم را ندارند. رئیس جمهوری ترکیب شورا و نظرات غالب در آن را در سمت نماینده مجلس میدانست با وصف این، در فعالیتهای تبلیغی، روی برداشتن فیلترینگ مانور میکرد و حال انتظاراتی در جامعه رقم خورده که پیوسته پرسیده میشود، رفع فیلترینگ چه شد؟ در نگاه واقع گرایانه به بحث اینترنت باید بپذیریم که فضای واقعی زندگی ما، امروزه به سمت مجازی مایل شده است. از این رو لازم است با نگاهی به روز در همهٔ حوزههایی که دغدغه مند هستیم، بنشینیم و چاره اندیشی کنیم، همانگونه که دیگران کردهاند.واقعیت نشان میدهد که اقدامات سلبی به هر شکلی که تاکنون بوده، در محدود سازی دسترسی به اینترنت مؤثر نبوده و با هر نگاه، متوجه خواهیم شد که ضرر آن بیش از منافع احتمالی بوده است. «به عقیده من هم مردم و هم مسئولین به این موضوع رسیدهاند که اهداف فیلترینگ محقق نشده است و برعکس، مافیای فیلترشکنها سود هنگفتی نصیبشان شد و از سوی دیگر مدیریت فضای مجازی از دستمان خارج شد و کودکان و نوجوانان ما با فیلترشکنها به سایتهای غیرمجاز دسترسی پیدا کردند.» احمد فاطمی نماینده مجلس / ایسنا
«گردش مالی ماهانه فیلترشکن در ایران حدود 800 میلیارد تومان تخمین زده شده است – فیلترینگ در کشور ما نقض غرض شده است – سطح و گستردگی فیلترینگ در ایران غیر قابل مقایسه با سایر کشورهاست.» استادان ارتباطات / گزارش شفقنا
نظرسنجی اخیر ایسپا راجع به وضعیت فرهنگی – اجتماعی دانشجویان دانشگاههای دولتی کشور، تصویر خوبی از نسل جدید ایرانی بدست میدهد؛ از آنجایی که عمده دانشجویان (خصوصاً دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد) اکنون متولدان 1375 و خصوصاً دهه هشتاد هستند و نسل Z ایرانی را تشکیل میدهند، این نظرسنجی تصویری از ویژگیهای این نسل بدست میدهد. نظرسنجیای که نشان میدهد جامعه ایران در آینده به چه سمتی میرود و چه ویژگیهایی خواهد داشت. بر اساس یافتههای نظرسنجی ایسپا، بیش از 85 درصد دانشجویان دانشگاههای دولتی، از تلگرام و اینستاگرام استفاده میکنند. این عدد برای تلگرام (با میزان مصرف حدود 90 درصدی) از آن جهت حائز اهمیت است که طبق نظرسنجی همین مؤسسه نظرسنجی، بطور میانگین حدود 40 درصد از ایرانیان از تلگرام استفاده میکنند. فاصله معنادار این دو عدد نشان میدهد که اولاً اگر جایگزینی برای تلگرام ایجاد نشود، طی 5 سال آینده پلتفرم تلگرام تبدیل به اصلیترین پیامرسان ارتباطی میان جوانان و میانسالان خواهد شد؛ و ثانیاً نسل جدید ایرانی، اهمیتی نمیدهد که پلتفرمی فیلتر هست یا نه! و اگر آن را در زندگی روزمره خود مفید بداند، از آن استفاده میکند.