محسن پاک آیین تحلیلگر سیاسی: در حالی که کمتر از یک ماه به آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ مانده است، گمانه زنی‌ها درمورد آینده نتانیاهو و جولانی و دولت آینده در سوریه افزایش یافته است.
اگر ترامپ بخواهد وعده‌های انتخاباتی خود را عملی کرده و با هدایت آمریکا در مسیر «انزوای قدرتمندانه» به حل مشکلات داخلی آمریکا اولویت بخشد، باید خود را از مسائل غرب آسیا که ممکن است باتلاق جدیدی برای کاخ سفید باشد، دور نگه داشته و با ترفندهای کم هزینه به دنبال مدیریت بحران باشد. بسیاری از کارشناسان غربی معتقدند که با وجود نتانیاهو، منافع آمریکا در غرب آسیا تأمین نمی‌شود و هزینه حمایت از نخست وزیری که به اتهام نسل کشی با رأی دیوان بین المللی لاهه در آستانه بازداشت قرار دارد، برای آمریکا بسیار سنگین خواهد بود. مضاف بر اینکه نتانیاهو به عنوان مخالف اصلی اجرای طرح ایجاد دو دولت در سرزمین‌های اشغالی در مقابل تصمیم سازمان ملل متحد که مورد حمایت غرب و متحدین سابق اسرائیل بوده، ایستاده و این رویکرد نخست وزیر اسرائیل، خوشایند ترامپ نمی‌تواند باشد. منفور بودن حداکثری نتانیاهو در افکار عمومی جهان و بخصوص در آمریکا و مطالبه عمومی مردم جهان برای محاکمه و مجازات وی نیز دولت ترامپ را در ادامه حمایت از این نخست وزیر جنایتکار دچار تردید جدی کرده است.
اگر ترامپ بخواهد در کنار نگاه به درون به مباحث خارجی از جمله جنگ اوکراین، رقابت اقتصادی با چین، مدیریت رفتار اروپا و مهار ایران بپردازد، نمی‌تواند انرژی زیادی برای حل بحران اسرائیل بگذارد. با توجه به این موارد، احتمال معرفی نتانیاهو به عنوان مجرم اصلی از سوی دولت ترامپ و حذف وی و سپس تلاش برای آرام سازی بحران در اسرائیل، قوت گرفته است. دولت ترامپ اگر بخواهد حیثیت از دست رفته آمریکا به دلیل حمایت از نسل کشی در غزه را اعاده کند چاره‌ای ندارد که مقصر اصلی این وقایع را دولت بایدن معرفی کرده و با حذف عامل جنایت، بحران را مدیریت کند. البته هنوز درمورد حذف فیزیکی یا حذف سیاسی نتانیاهو جمع بندی نشده اما این اجماع در میان کارشناسان روابط بین الملل وجود دارد که ترامپ با حفظ نتانیاهو خود را با معضلات جدیدی مواجه خواهد ساخت اما حذف نخست وزیر اسرائیل، می‌تواند فرصت‌هایی را برای تقویت حضور آمریکا در غرب آسیا فراهم سازد.
از سوی دیگر، اگرچه «احمد الشرع» ملقب به ابومحمد الجولانی، فرمانده «اداره عملیات نظامی» سوریه و رهبر هیئت تحریرالشام سعی می‌کند با ژست‌های دموکراتیک و حضور در میان خبرنگاران و مقابل دوربین‌ها، مردم را به ایجاد تغییرات محسوس در رفتار و نظریه‌های قبلی خود متقاعد سازد، اما احتمال حذف او بعد از سپری شدن دوره انتقال قدرت در سوریه هم متصور است. الجولانی که سابقه فرماندهی گروه‌های تروریستی القاعده، داعش و النصره و جایزه 10 میلیون دلاری واشنگتن را برای کسب اطلاعات و بازداشت وی در پرونده دارد، فعلاً نرد محبت با وزارت خارجه آمریکا می‌بازد و از اینکه مورد اطمینان واشنگتن قرار گرفته مباهات می‌کند. در عین حال این تصور وجود دارد که سازمان جاسوسی آمریکا پس از مذاکره با الجولانی در زندان بوکای عراق و تشویق وی برای شبکه سازی و طراحی جهت تصرف دمشق، پس از دوره انتقال قدرت در سوریه با او خداحافظی کرده و خود را از زیر بار حمایت از یک تروریست شناخته شده، رها سازد.
آمریکا که تجربه تشکیل طالبان در افغانستان و داعش و القاعده در شامات را دارد نگران این است که مبادا هئیت تحریر الشام نیز همانند آنان در مقاطعی از فرمان واشنگتن سرپیچی کند. مضاف بر این، کاخ سفید وجود یک گروه اسلامگرا را در کنار مرزهای اسرائیل، دارای ریسک بالا می‌داند و به دنبال یافتن یک گروه سکولار و متمایل به رژیم صهیونیستی برای استقرار در دمشق است. شاید یکی از گزینه‌های آمریکا، مظلوم عبدی فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه که فعلاً حدود یک چهارم خاک سوریه را در اختیار دارد باشد. امروز نتانیاهو، بیشتر و الجولانی کمتر به مراحل حذف خود فکر می‌کنند و علیرغم ژست‌های پیروزمندانه، نمی‌توانند نگرانی خود را از تصمیمات غیر قابل پیش بینی ترامپ، پنهان نمایند.
