وحید شقاقی کارشناس اقتصادی: امروز از دو حوزه عمده فشار سنگین به اقتصاد کشور وارد می‌شود. بخش اول مربوط به ناترازی‌های سنگین و پیامدهای آن در اقتصاد ایران است. در حال حاضر حداقل نزدیک به هشت ناترازی از جمله، ناترازی‌های بانکی، صندوق‌های بازنشستگی، برق، گاز، بنزین، آب، فرونشست زمین و ناترازی در حساب سرمایه در اقتصاد کشور اثرگذار است و در سال‌های آینده از منظر ناترازی‌ها در شرایط سختی قرار خواهیم داشت و این در حالی است که این ناترازی‌ها ترکیبی بوده و بر روی یکدیگر اثرگذار هستند.
باید یک تصویر روشن از واقعیت موجود وجود داشته باشد؛ چراکه بسیاری از این ناترازی‌ها مربوط به امسال و یا سال‌های گذشته نبوده و برخی حتی ریشه‌های چند دهه‌ای دارد. برای مثال ناترازی در حوزه برق از اولسط دهه 1380 شروع شد که ریشه آن به تصمیمات نامناسب و غلط، تحریم‌ها، عدم اتکا به بخش خصوصی، قیمت‌گذاری‌های دستوری و تعلل مدیران است که همگی باعث شد که به ناترازی در حوزه برق دامن زده شود.
وقتی که به روند ظهور ناترازی‌ها توجه می‌کنیم متوجه می‌شویم که بسیاری از مشکلات ریشه در گذشته و عدم حل آن طی زمان دارد. ناترازی آب ریشه در دهه 50 دارد، ناترازی صندوق‌های بازنشستگی ریشه در دهه 70 دارد، ناترازی انرژی از دهه 80 آغاز شد و چالشی مانند خروج سرمایه ریشه در دهه قبل یعنی دهه 90 دارد.
برای رفت ناترازی‌ها به سرمایه‌ای نزدیک به 500 میلیارد دلار نیاز داریم. در کنار این موضوع بحث فشار حداکثری نیز وجود دارد که اصلاً موضوعی قابل نادیده گرفته شدن نیست. جنگ اقتصادی علیه کشور تازه آغاز شده و اگر در این میان به حال آن فکری نشود، پیامدهای پیچیده‌ای به همراه دارد. در فشار حداکثری می‌خواهند تمام شرکای ایران را از گردونه همکاری و تعامل اقتصادی با ایران خارج کنند و نباید از این موضوع و پیامد آن غافل ماند.
بدون شک مقابله با این مشکلات، کاهش آن و خنثی سازی جنگ اقتصادی و چالش‌های ناترازی‌های اثر گذار در اقتصاد کشور، نیازمند یک تیم و فرماندهی مقتدر است و با افراد معمولی نمی‌توان این مسائل را مهار و کنترل کرد.
با رفتن آقای همتی از وزارت اقتصاد، برخی نگرانی‌ها در زمینه فرماندهی و می‌دریت شرایط اقتصادی کشور ایجاد شد، چراکه وی هم تجربه فشار حداکثری دور اول دولت ترامپ را داشت و هم در حوزه مدیریتی شخصی قاطع بود، البته که نمی‌تواند ادعا کرد که عملکرد وی بدون خطا بوده باشد، اما داشتن و یافتن افرادی که در شرایط سخت و جنگ اقتصادی در میانه میدان جنگ حضور داشته باشند، کار سخت و دشواری است.
باید یک آرایش مناسب برای رویارویی با شرایط سخت اقتصادی و تحریم‌ها شکل بگیرد، بنابراین باید یک بازنگری جدی در تیم دولت شکل بگیرد. امروز باید از همه بحث‌های سیاسی و جناحی عبور کنیم؛ چراکه مشکلات و چالش‌های موجود به حدی است که دامن زدن به چند قطبی سیاسی و تلاش برای به حاشیه بردن اقتدار دولت برای مدیریت کشور، برای کشور تبعات زیادی را به همراه دارد.
متاسفانه هنوز برخی در دعاوی سیاسی و انتخاباتی گرفتار هستند و به نظر می‌رسد که بسیاری در این شرایط فقط منافع شخصی و حزبی خود را می‌بینند و منافع ملی برای آنها جایگاهی ندارد. چالش‌ها و مسائل موجود، امروز فراتر از هر مسئله حزبی و فکری است و کشور تحت فشارهای اقتصادی و جنگ اقتصادی قرار دارد و زمانی که ملت تحت فشار جنگ اقتصادی باشد، جایی برای بازی‌های سیاسی نباید وجود داشته باشد؛ چراکه دولت امروز نیازمند یک تیم مقتدر است و باید بتواند برنامه‌ها و کارهای خود را در شرایط خطیر بدون مانع تراشی محقق کند.
وفاق باید با دلسوزان انجام شود نه کسانی که دلسوز ملت و مردم کشور نیستند. باید کسانی که دغدغه منافع ملی و رفع مشکلات کشور را دارند در عرصه کار قرار بگیردند اما متاسفانه به نظر می‌رسد که شرایط به سمتی پیش رفته است که وفاقی که مد نظر دولت بود تا با آن بتواند از مسیر مشکلات عبور کند، محقق نشده و برخی رفتارها باعث شده که وفاقی که به نفع ملت باشد، شکل نگیرد.
معنای وفاق آن است که همه دست‌ها را به دست یکدیگر بدهیم و برای حل مسائل ملی حرکت کنیم. بنابراین وفاق زمانی است که دغدغه همه طرفین منافع ملی باشد. نباید اجازه داد سنگ اندازی‌های صورت بگیرد، و همه نهادها باید امروز به دولت کمک کنند تا بتواند مسائل موجود را برطرف کرد؛ بنابراین امروز نیازمند دولت مقدتر و مسلط به اقتصاد با مدیریت اقتصادی هستیم تا در شرایط موجود بتواند در مقابل رانت‌ها و ذی نفعال ایستادگی کند تا بتوانیم از این شرایط سخت عبور کنیم.
