سناریوهای اثرگذار بر قیمت جهانی نفت

محمد مهدی‌آبادی- بازار نفت در دو هفته اخیر شاهد چرخش سریع معادلات تحت تأثیر ۳ محور اصلی بوده است؛ افزایش تهاجمی عرضه اوپک‌پلاس، تشدید جنگ تجاری آمریکا – چین و تنش‌های ژئوپلیتیک در خاورمیانه. این سه‌گانه بحران‌زا، افت قیمت برنت را از سقف ۸۹.۵۰ دلار در ۵ اردیبهشت به کف ۶۱.۲۹ دلار در ۱۲ اردیبهشت رقم زد که بزرگ‌ترین افت ماهانه از نوامبر ۲۰۲۱ در بازار جهانی نفت بود.
در نشست فوق‌العاده اوپک‌پلاس در ۱۳ اردیبهشت هشت عضو اصلی (شامل عربستان، روسیه و امارات) تأکید کردند تولید را در ژوئن ۴۱۱ هزار بشکه در روز افزایش خواهند داد، یعنی معادل سه گام ماهانه از برنامه افزایش تدریجی ۲.۲ میلیون بشکه‌ای آغازشده در آوریل. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شد که سعودی‌ها آشکارا اعلام کردند توان تاب‌آوری برای قیمت‌های پایین‌تر را دارند و اولویت آن‌ها بازپس‌گیری سهم خود از بازار است.
هم‌زمان افزایش صادرات نفت قزاقستان از طریق خط لوله خزر در سه ماهه اول ۲۰۲۵ به ۱.۶۲ میلیون بشکه در روز (+۷% سالانه) فشار مضاعفی بر قیمت‌ها وارد کرد. از سوی دیگر تعرفه‌های ۲۵ درصدی ترامپ بر کل واردات آمریکا (اعلام شده در ۲ آوریل) و پاسخ تلافی‌جویانه پکن، پیش‌بینی رشد تقاضای جهانی نفت در ۲۰۲۵ را ۱.۲ میلیون بشکه در روز کاهش داد.
در عین حال داده‌های منتشر شده ماه مارس نیز نشان داد هرچند کسری تجاری کالاهای آمریکا به رکورد ۹۲ میلیارد دلار رسیده و ذخایر نفت خام آمریکا بنا به گزارش EIA در هفته منتهی به ۲۵ آوریل با کاهش غیرمنتظره ۲.۷ میلیون بشکه‌ای مواجه شده اما این رقم در مقایسه با افزایش ۱۸ درصدی تولید شیل (به ۱۳.۲ میلیون بشکه در روز) ناچیز و فاقد اهمیت برای رشد قیمت نفت است.
افت کرک اسپرد بنزین در نیویورک به ۲۳ سنت بر گالن (۳۴%- نسبت به فوریه) و در لس‌آنجلس به ۶۱ سنت (۱۳%-) نشانه دیگری از ضعف تقاضای مصرف‌کننده نهایی و خبر بد دیگر برای بازار نفت بود. کاهش دکل‌های فعال شیل (به ۴۷۹ دکل) نیز اولین سیگنال تعدیل تولید آمریکا پس از ۳ هفته است، اما نمی‌تواند از قیمتها حمایت کند پرا که اثر آن حداقل ۳ ماه بعد ظاهر می‌شود.
پیش‌بینی قیمت کوتاه‌مدت (۳۰ روزه)
نظر به تداوم افزایش تولید اوپک‌پلاس، تأخیر در حصول تفواق تجاری میان آمریکا و چین و ثبات نسبی در خاورمیانه، انتظار می‌رود قیمت برنت در محدوده ۵۸ تا ۶۷ دلار نوسان کند. سناریوهای محتمل به شرح زیر هستند:
سناریو پایه: کاهش تدریجی به محدوده ۵۸-۶۲ دلار با فعال شدن کامل افزایش تولید اوپک‌پلاس از دهم خرداد ماه امسال (ابتدای ژوئن ۲۰۲۵). این سناریو محتمل‌ترین حالت برای کوتاه مدت بازار است (با احتمال وقوع حدود ۶۰ درصد).
سناریو صعودی: جهش به ۶۵-۶۷ دلار در صورت تشدید ناگهانی تنش‌ها در تنگه هرمز یا توقف مذاکرات هسته‌ای ایران. افزایش زمان بارگیری در بنادر خلیج فارس به دلیل افزایش نظارت‌ها (تا ۴۸ ساعت) و رشد هزینه حمل از خلیج فارس به آسیا به میزان ۱۲% نسبت به آوریل پشتیبان این سناریو است (احتمال وقوع حدود ۲۵ درصدی).
سناریو نزولی (۱۵%): سقوط به ۵۵ دلار در صورت اعلام تعرفه‌های اضافی توسط چین بر واردات نفت خام (با احتمال وقوع حدود ۱۵ درصد).
باید توجه داشت بازار تا ۱۵ ژوئن (پایان نشست فدرال رزرو) به داده‌های تورمی آمریکا حساس خواهد بود. هر نشانه‌ای از تداوم تورم بالا، امید به کاهش نرخ بهره و بهبود تقاضا را نابود می‌کند.

تحلیلگر اقتصادی