علی بمان اقبالی زارچ کارشناس سیاسی: با گذشت سه ماه از حضور ترامپ در کاخ سفید پیگیری تمام عیار خود و نزدیکانش برای موفقیت در یکی از 4 هدف مهم اعلامی یعنی توقف منازعه اوکراین، آتش بس در غزه، وضع تعرفه‌ها و جلوگری از ایران در توانایی دفاعی هسته‌ای ادامه دارد و هنوز در هیچ مورد به پیروزی شگرف دست نیافته و در بین 4 هدف اعلامی موضوع تعرفه‌ها بیشتر به جنگ جهانی تعرفه‌ها اشتهار یافته است.
در همین راستا دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی در باغ رز کاخ سفید، طرحی را برای وضع عوارض گمرکی سختگیرانه بر بیش از 100 کشور در تاریخ دوم آوریل، ارائه کرد. این یک مالیات جهانی 10 درصدی است که بر همه کشورهایی که ایالات متحده با آنها روابط تجاری توامان با کسری تجاری دارد، اعمال می‌شود البته این دول توسط ترامپ به اقدامات تجاری ناعادلانه متهم شده‌اند، وی همچنین این روز را روز آزادی و یکی از مهم‌ترین روزهای تاریخ ایالات متحده و روز اعلام استقلال اقتصادی آمریکا نامید.
در نتیجه این تصمیم و هفته‌ای بعد از آن بازارهای بین المللی سقوط کرد، اما هیچ کدام به اندازه بازار سرمایه آمریکا در مدت زمان بسیار کوتاهی زیان چند ده تریلیون دلاری را ثبت نکرد امری که موجب شد سرمایه‌گذاران و میلیاردرهای نگران که دارایی‌هایشان به شدت کاهش یافته بود.
موضوع مهم این که سقوط بازار سهام؛ ترامپ را ترساند و در نتیجه تنها یک هفته پس از تصمیم اولیه توقف 90 روزه اعمال شدیدترین تعرفه‌ها را اعلام کرد، در حالی که تعرفه 10 درصدی همچنان به قوت خود باقی است، همچنان که تعرفه‌های 25 درصدی اعمال شده بر کانادا و مکزیک و همچنین تعرفه‌های بخشی و قطعات خودرویی و فولادی مانند تعرفه‌های فلزی یا آلومینیومی بر روی قطعات خودرو به قوت خود باقی است؛ به هر حال روز به اصطلاح آزادی حداقل سه ماه یا حداکثر بسته تصمیمات جدید ترامپ غیر قابل پیش بینی به تعویق افتاده است.
آنچه به وضوح از وقایع دو هفته اخیر برمی آید این است که فرآیند تصمیم گیری در کاخ سفید به رغم تلاش‌های سخنگویان دولت برای توصیف آن به عنوان رویه‌ای اندیشیده شده، عمیقاً آشفته است که در آن مقامات دارای مسئولیت اقتصادی و یا مشاورین که به رئیس جمهور مشاوره می‌دهند آگاهانه، متوازن، حرفه‌ای و متوازن نیست؛ چرا که تصمیم گیری واقعی و عقلانی در هیچ موضوعی نمی‌تواند دور از حقیقت باشد. به‌طور کلی مشاوران ترامپ به دو دسته طرفدار تعرفه‌ها و ضد تعرفه‌ها تقسیم می‌شوند اما هیچ‌کدام جرات کافی برای حمایت از دیدگاه‌های خود را ندارند. به هر حال هیچ کس در مقابل خواسته رئیس جمهور که در نهایت تصمیم می‌گیرد؛ نمی‌ایستد. و ترامپ تعرفه‌ها را نه به این دلیل می‌خواهد که تأثیر آن برای اقتصاد آمریکا مثبت خواهد بود، بلکه به این دلیل که او احساس می‌کند که خوب خواهد بود.
یکی از اشتباهات محاسباتی ترامپ این است که فکر می‌کند که صنایع آمریکایی از سرگردانی خود در سرزمین‌های دیگر به خانه بازخواهند گشت و آمریکا بار دیگر رهبر جهانی در تولید صنعتی و تولیدی خواهد شد ولی دقیقاً این سیاست مبتنی بر احساس ترامپ است که بازارهای جهانی را می‌ترساند. واضح است که بسیاری از شرکت‌های آمریکایی با فناوری پیشرفته که تولید خود را به چین منتقل کرده‌اند، از افزایش اعلام شده آسیب جدی خواهند دید و لذا ترامپ مجبور شد یک گام به عقب بردارد. شایان ذکر است که ارزش کل صادرات 3011 میلیارد دلار آمریکا که شامل نفت، ماشین‌آلات، تجهیزات الکتریکی، وسایل نقلیه و داروست و ارزش کل صادرات چین 3715 میلیارد دلار که شامل تجهیزات پخش دیجیتال، ماشین‌آلات الکتریکی، کامپیوتر، مبلمان و منسوجات است. بر اساس جدیدترین داده‌ها، مکزیک در سال گذشته بزرگترین شریک تجاری آمریکا بود و حجم تجارت دوجانبه آنها به 776 میلیارد یورو (فقط کالا) رسید که 15.9 درصد از کل تجارت آمریکا را تشکیل می‌دهد. در رتبه دوم، کانادا با سهم 14.3 درصد قرار داشت و پس از آن چین با 10.9 درصد و آلمان با 4.4 درصد جای گرفتند.
در مجموع اگر چه یکی از دلایل حمایت ترامپ از تعرفه‌ها، حمایت از مشاغل و شرکت‌های آمریکایی است. لذا وی در کارزار انتخاباتی خود بارها گفته بود تحت برنامه من، کارگران آمریکایی دیگر نگران از دست دادن شغل خود به کشورهای خارجی نخواهند بود. در عوض، این کشورهای خارجی خواهند بود که نگران از دست دادن مشاغلشان به آمریکا خواهند شد؛ ولی برنامه‌های رئیس جمهوری ایالات متحده بازارهای سهام جهانی را متزلزل کرده و باعث اختلافات شدید با بزرگترین شرکای تجاری ایالات متحده شده است و در این دوران بسیار آشفته، سرمایه‌گذاران اعتماد خود را به اقتصاد آمریکا از دست می‌دهند، که می‌تواند به نرخ ارز لطمه زند در نتیجه ارزش دلار در برابر سایر ارزها به سرعت در حال کاهش است، زیرا سرمایه گذاران به ارزهایی مانند یورو، ین ژاپن یا فرانک سوئیس پناه برده‌اند. در چنین شرایطی بازار آمریکا بزرگتر از آن است که سرمایه گذاران را به طور انبوه از دست بدهد، که در غیر این صورت اقتصاد آمریکا ضربه اساسی خورده و به فروپاشی در بازار جهانی منجر می‌شود؛ و در نهایت پیش بینی مهم انکتاد مطرح است که افول بیش از 2 درصدی رشد جهانی را در نتیجه تصمیمات اقتصادی نامتوازن ترامپ را اعلام می‌کند.
