پانته‌آ حکیمی- تحلیلگر مالی: در سال 2025، بازارهای جهانی در فضایی از نااطمینانی فزاینده ناشی از تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک در نقاط مختلف جهان قرار گرفته‌اند؛ نااطمینانی که مستقیم بر رفتار سرمایه‌گذاران و حرکت سرمایه‌ها تأثیر گذاشته است. در چنین شرایطی، طلا بار دیگر جایگاه سنتی خود را به‌عنوان امن‌ترین دارایی در زمان بحران‌ها تثبیت کرده و قیمت آن در هفته‌های اخیر به محدوده‌های تاریخی جدیدی رسیده است. در ساختار اقتصاد جهانی، ریسک‌های ژئوپلیتیک از 3 کانال اصلی بر طلا اثرگذارند:
- افزایش ریسک سیستماتیک و فرار سرمایه از بازارهای سهام
- افزایش انتظارات تورمی ناشی از ناامنی انرژی و حمل‌ونقل جهانی
- افزایش خرید دارایی‌های امن توسط بانک‌های مرکزی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری
در حال حاضر چند محور از تنش‌های جهانی نقش اصلی در شکل‌دهی به روند کنونی بازار طلا دارند:
- درگیری ایران و اسرائیل و تهدید به گسترش تقابل نظامی در خاورمیانه که ریسک اختلال در عرضه نفت و حمل‌ونقل انرژی از خلیج فارس را افزایش داده است.
- تداوم جنگ روسیه و اوکراین که با ورود فناوری‌های جدید نظامی و تهدیدات متقابل، ثبات ژئوپلیتیک اروپا را به خطر انداخته و قیمت حامل‌های انرژی در این منطقه را ناپایدار کرده است.
- اختلال در مسیرهای تجاری جهانی به‌ویژه حملات دریایی در دریای سرخ و خلیج عدن که هزینه حمل‌ونقل کالا را بالا برده و نگرانی از تضعیف زنجیره تأمین را دوباره زنده کرده است.
- کشمکش‌های اقتصادی میان آمریکا و چین از طریق وضع تعرفه‌ها و محدودیت‌های فناوری که ریسک رکود تجاری و تورم هزینه‌ای را افزایش داده است.
- افزایش تنشها در شرق آسیا و دریای چین جنوبی؛ مناقشات سرزمینی میان چین و همسایگانش و تهدیدات پیرامون تایوان، نگرانی از درگیری مستقیم 2 قدرت بزرگ را بالا برده و فضای پرریسکی در تجارت دریایی آسیا ایجاد کرده است. تحول در نظم مالی جهانی و کاهش وابستگی کشورها به دلار و نظام‌های پرداخت غربی؛ کشورهایی مانند چین، روسیه، هند و برزیل با توسعه شبکه‌های مالی جایگزین مانند CIPS و استفاده از ارزهای ملی در تجارت دوجانبه، در حال بازتعریف نظم پولی بین‌المللی هستند — روندی که ریسک ژئوپلیتیکی جدیدی در حوزه مالی به‌وجود آورده است.
- شکل‌گیری اتحادها و بلوک‌های جدید ژئوپلیتیک در قالب پیمان‌های منطقه‌ای اقتصادی و نظامی (مانند گسترش بریکس یا ائتلاف‌های انرژی جدید) که تعادل قدرت در سطح جهانی را تغییر داده و رقابت‌های ژرف‌تری بین قدرت‌ها ایجاد کرده است.
- ترکیب این تحولات، فضای نااطمینانی جهانی را به بالاترین سطح چند سال اخیر رسانده و سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن سوق داده است. در نتیجه، قیمت جهانی طلا طی هفته‌های اخیر از مرز تاریخی 4000 دلار در هر اونس عبور کرده است؛ حرکتی که هم بازتاب ترس سیاسی و اقتصادی جهان است و هم نشانه‌ای از این واقعیت که در دوران چندقطبی و پرتنش کنونی، طلا همچنان مطمئن‌ترین پناهگاه سرمایه باقی مانده است.
