زهرا اله دادیان فلاورجانی کارشناس ارشد روابط بین الملل: بعد از پایان جنگ سرد نظریهای که هیاهوی بسیاری را موجب شد نظریه برخورد تمدنهای ساموئل هانتینگتون بود که معتقد بود به خاطر گسلهایی که بین تمدنها وجود دارد تمدنهای شرقی با تمدن غرب برخورد خواهند کرد و درگیری رخ خواهد داد و علت آن هم به خاطر تفاوتهایی است که تمدنها در زبان و تاریخ و فرهنگ و سنت دارند و علت اساسی را که موجب تمایز تمدنها نیز میشود مذهب عنوان میکند. از نظر هانتیگتون اختلاف بین تمدنها از اختلاف بین ایدئولوژیها و نظامهای سیاسی عمیقتر است و همین امر در دراز مدت موجب برخورد خشونتآمیز بین تمدنها خواهد شد. در دیدگاه هانتینگتون تمدنها در مورد حقوق بشر و مسئولیتها و برابری و آزادی تفاوتهایی دارند. از نظر هانتیگتون چون ویژگیهای فرهنگی پایدارتر هستند به نسبت مسائل اقتصادی و سیاسی بیشتر موجب درگیری میشوند.
اما اکنون بعد از عملیات طوفان الاقصی شاهد به نمایش آمدن دنیایی جدید هستیم دنیایی که مردمان مختلف با تمدنهای مختلف و اعتقادات متفاوت فارغ از هر گونه تفاوت خواهان آتشبس در غزه هستند و پایان جنایات اسرائیل را خواستار هستند.
پس شاید به توان گفت دنیایی که از نظر هانتیگتون به خاطر تفاوتها باید خود را آماده درگیری میکرد اکنون با توجه به همان تفاوتها به سمت یکپارچگی میرود.
اصولاً تمدنهای کهن بشر چه در شرق و غرب بر اساس فرهنگ و مذهب مردمان شکلگرفته و مذهب نقش اساسی در پیدایش تمدنها دارد و اساس مذاهب هم بر ایری و عدالت برای انسانها فارغ از هرگونه نژاد و طبقه است. و اصولاً باید گفت تمدنی که هانتیگتون از آن بهعنوان تمدن غرب نام میبرد بر اساس مذهب و تمدن یک ملت شکل نگرفته است چراکه امریکا با مهاجرت اروپاییان به این قاره و مبارزاتی که با بومیان داشتند شکل گرفت. و اساساً این اروپاییان بودند که تمدن بومیان امریکا را نابود کردند و تمدن آمریکایی را بر اساس همان تمدن اروپایی ولی این بار فارغ از مذهب خود شکل دادند پس درواقع شاید بتوان گفت تمدن غربی یا آمریکایی نسخه بروز شده همان تمدن کشورهایی اروپایی است ولی بر اساس اصولی که مذهب آنها را نفی میکرد که نتیجه آن پایهریزی یک تمدن سکولار بر اساس معیارهای افراد صاحب نفوذ شد.
حالا بعد از عملیات طوفان الاقصی شاهد این هستیم که زیر پا گذاشتن حقوق اولیه انسانها در غزه مردمان همین تمدن غربی را به سمت تمدن فطری و اولیه خود سوق داده و به مخالفت با سیاستهای دولتمردان کشانده و دانشگاهها که مرکز پرورش نخبگان و روشنفکران و سازندگان آتیه کشور است را به محل زدوخورد با پلیس به خاطر حمایت از مردم غزه کشانده است.
پس شاید به توان ادعا کرد که برخلاف نظر هانتیگتون که معتقد به برخورد تمدنهاست ما در دنیای امروز شاهد اتحاد تمدنها برای مقابله با نابرابریها و بیعدالتیها و زیر پا گذاشتن حقوق بشر هستیم. این بار مردمان تمدنهای مختلف فارغ از نژاد و فرهنگ و قومیت و حتی مذهب به دفاع از مردم تحت ظلم غزه به پا خواستهاند و خواهان برقراری عدالت هستند.