مسیح فرزانه کارشناس بازار خودرو: یکی از موفقترین دورههایی که واردات در کشور ما اتفاق افتاد برمیگردد به قبل از سال 97 و 10 سال قبل از آن. در سال 94 نزدیک به 102 هزار دستگاه وارد کشور شد. ما در یک پروسه 10 ساله به صورت میانگین 50 هزار دستگاه خودرو در کشور وارد کردیم. یک قانون نانوشتهای بود که هنوز هم هست که 10 درصد از میزان تولیدی که خودروسازها در کشور دارند باید واردات اتفاق بیفتد که بتواند به تنظیم گری کمک کند.یعنی بر فرض مثال در سال گذشته خودروسازهای ما یک میلیون و 200 هزار دستگاه خودرو تولید کردند. 10 درصد این عدد میشود 120 هزار دستگاه که نیاز بازار است. پس اگر عطف به ماسبق کنیم و به قبل سال 97 برگردیم به همان میانگین 50 هزار دستگاه میرسیم. با در نظر گرفتن تعداد این سالهایی که واردات ممنوع بوده اگر بازار قرار باشد به یک تنظیمگری نرمال و نه خیلی عالی برسد، ما نیاز به 300 هزار دستگاه خودرو داریم.
صحبتهای آقای همتی نشانه خوبی است و اگر اجرا شود که عالی میشود، ولی فعلاً اثرش این است که با مطرح شدن این موضوع بازار خودرو با رکود بیشتری مواجه شده است. به این دلیل که یک امیدی هم در سطح جامعه و هم در سطح بازار ایجاد شده است. به عبارتی بازار خودرو دچار رکود تورمی است که دلیل آن امید به آمدن برندهای بیشتر و خودروهایی با آپشن بیشتر است.صحبتهای آقای همتی از دید من ابهام نیز دارد. این که وقتی صحبت از یک میلیارد دلار میشود، آیا این یک میلیارد دلار قرار است که به عددی که امسال آمده اضافه شود یا در مجموع قرار است این میزان تخصیص داده شود؟علاوه بر این به گفته وی یک کد دیگر میتوان در توییت آقای همتی دید. ایشان گفتند که گره کور واردات. من این را به افزایش انتقادات و شکایاتی که وارد کنندهها از ابتدای امسال داشتند، تعمیم میدهم. اینها مشکلاتی را بابت تخصیص ارز داشتند که هنوز هم ادامه دارد. به نظرم توییت آقای همتی اشاره به همین گره داشته و به رغم تکذیبه و انکار مسئولان قبلی، واردکنندهها در بحث مشکلات تخصیص ارز راست میگفتند. اما باید یادآور شد با این همه بازار ما به نظرم صرفاً با 50 هزار دستگاه حتی در دو تا سه سال آینده هم به حاشیه امن و آرامش نمیرسد و روند تخصیص ارز و ثبت سفارش باید حداقل در دوره اول دولت چهاردهم بدون وقفه ادامهدار باشد.ای کاش وزیر جدید صنعت یک کارگروهی با سازمان توسعه تشکیل دهد تا آیین نامه واردات خودرو به خصوص چند بند کلان آن را اصلاح کنند؛ یعنی اگر قرار بر اهمیت به واردات در دولت چهاردهم باشد دو یا سه بند از این آیین نامه باید اصلاح شود. در این صورت میتواند به کاهش قیمت خودرو وارداتی و معقول شدن آن کمک کند؛ البته این جدا از آن مسائل تورمی و قیمت ارز است. یکی از این اصلاحات در مورد محدودیتی است که در این طرح با خودروهای 2500 سیسی لحاظ شده است. یکی هم سقف محدود کننده 20 هزار دلار است. این عملاً باعث میشود حتی ما به هر میزان یعنی در بهترین شرایط ارزی در کشور بخواهیم خودرو وارد کنیم و نمیتوانید بازار را با خودروهایی که بیش از این حجم موتور در بازار را دارند، تحتالشعاع قیمتی قرار دهید، چون وارد نمیشوند. اگر قرار باشد این واردات به نیت تنظیمگری تأثیر عمیق داشته باشد، باید این اصلاحیه در آن اتفاق بیفتد. برای اینکه متوجه شویم این تصمیم چقدر جدی است، باید منتظر بودجه سال آینده باشیم. آقای همتی گفتهاند ما اجازه انحصار را نمیدهیم. نکتهای که در این حرف وجود دارد این است که دولت الان خودش در حال تصدیگری در بازار خودرو است و واردات هم دارد. از بین شرکتهای یک تا پنج برترین واردکنندههای یک سال گذشته دو تا از این شرکتها، خودروسازهای دولتی هستند. چیزی که همهجای دنیا هست این است که مجالس و دولتها قانونگذارند و بر فعالیتهای بازار و بخش خصوصی ناظرند؛ این کاملاً تفکیک شده است.در حال حاضر رکود بسیار شدیدی در اقتصاد کلانمان و همچنین در بازار خودرو حاکم است. قیمت حال حاضری که خودرو دارد از دید من از تورم واقعی جامعه و قیمت واقعی ارز جا مانده است؛ یعنی کمتر است.در حال حاضر قیمت دلار و نیز تورم به صورت مصنوعی کنترل میشود.