نگاه «نقش اقتصاد» به ابعاد مختلف تنظیم بازار گوشت قرمز؛ مردم قربانیِ یک بام و دو هوای عرضه گوشت

محیا سادات بهره دار روزنامه نگار: روز گذشته دوشنبه 5 آذرماه 1403، «میز اقتصاد» به موضوع تنظیم بازار گوشت قرمز پرداخت. از حدود 2 سال پیش و همزمان با کاهش 30 درصدی تولید داخل، واردات گوشت گرم آغاز شد. بر اساس آمار، روزانه حدود 300 تن گوشت قرمز با ارز ترجیحی وارد کشور شده و با قیمت تنظیم بازار عرضه می‌شود. اما مسئولان تشکل‌های دامداری می‌گویند در حال حاضر، واردات در شرایطی صورت می‌گیرد که دام روی دست دامداران مانده است و امکان تأمین نیاز بازار از داخل وجود دارد. به گفته آن‌ها یارانه‌ای که به منظور ارز واردات پرداخته می‌شود باید صرف رونق تولید داخل شود تا گوشت تولید داخل با قیمت مناسب به دست مصرف‌کننده برسد. داریوش یوسفی، معاون نظارت مرکز بازرگانی و تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی در خصوص میزان نیاز سالانه گوشت قرمز کشور بیان کرد: به طور میانگین، واردات ما در گوشت قرمز در سال جاری روزی 177 تن بوده است و این تأمین تقریباً زیر 10 درصد نیاز ماست و بر اساس آمار ارائه شده، حدود یک میلیون تن در سال، نیاز به گوشت قرمز برای بازار داریم و زیر 10 درصد وارد می‌کنیم و به طور میانگین، روزانه کمتر از 100 هزار تن گوشت تأمین شده از طریق واردات است و عمدتاً در استان‌های تهران و البرز توزیع می‌شود؛ مگر استانی که نیاز خاص داشته و قیمتش بالا رفته باشد. معاون نظارت مرکز بازرگانی و تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی در رابطه با واردات امسال گفت: امسال تا الان، حدود 45 هزار تن گوشت قرمز وارد کرده‌ایم و این میزان توزیع شده و این توزیع گوشت نیز، در شبکه خاصی انجام شده که دو بخش است؛ یک بخش به میادین میوه و تره‌بار شهر می‌رود و بخش دیگر هم، در فروشگاه‌های زنجیره‌ای تعاونی به صورت کاملاً بسته‌بندی از طرف شرکت‌های بسته‌بندی که دارای مجوز هستند با قیمت مصوب توزیع صورت می‌گیرد. در ادامه، سید احمد مقدسی، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران در پاسخ به این پرسش که «آیا امکان دارد نیاز به گوشت از داخل تأمین شود؟» تصریح کرد: قاطعانه می‌گویم که این توانمندی در کشور وجود دارد که از منابع داخل، گوشت مورد نیاز مصرف‌کننده تأمین شود. متأسفانه، به حدی واردات بیش از اندازه و بی‌موقع صورت گرفته که تولید داخل را نابود کرده است در حالی که بیش از 110 هزار رأس گوساله آماده کشتار در کشور وجود دارد که بازاری برای عرضه آن وجود ندارد.رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران گفت: ما باید در 6 ماه اول سال، حدود 32 هزار تن گوشت وارد می‌کردیم در صورتی که 45 هزار تن صورت گرفته است و 12 هزار و 700 تن گوشت بیش از نیاز وارد شده و اثرش آسیب به تولیدکننده است و درواقع، ما نیاز نداریم. سید احمد مقدسی تأکید کرد: در 6 ماه ابتدای امسال، بیش از 600-700 میلیون دلار گوشت وارد کشور شده و اختلاف این نرخ ارز حدود 40 هزار تومان است که دولت یارانه پرداخت می‌کند. یعنی پولی که ازبین رفته است؛ تا جایی که نه تنها مصرف‌کننده گوشت ارزان خریداری نکرده بلکه به تولیدکننده هم آسیب وارد شده است. رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران ادامه داد: اگر 40 هزار تومان را در 700 میلیون دلار ضرب کنیم حدود 28 هزار میلیارد تومان می‌شود و اگر دولت، این پول را در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار می‌داد و از طریق بانک کشاورزی در قالب تسهیلات به تولیدکنندگان ما پرداخت می‌کرد در سال، نه تنها اصل پول برمی‌گشت بلکه بانک کشاورزی می‌توانست بهره آن را دریافت کند و این پول به خزانه دولت برمی‌گشت و نیاز گوشت کشور تأمین می‌شد و از واردکننده به صادرکننده تبدیل می‌شدیم. متأسفانه، آقایان نمی‌خواهند و با هر اتفاقی که می‌افتد اقدام به واردات می‌کنند. او افزود: الان، قیمت تمام‌شده گوشت گوساله زنده کیلویی 217 هزار و 600 تومان است و در بازار، بیش از 175 هزار تومان نمی‌خرند و بیشتر از 32 هزار تومان ضرر تولیدکننده ماست. باید گپ بین تولید تا مصرف را با عرضه مستقیم گوشت با همکاری دولت ازبین ببریم. اما باید بگویم که گوساله را از ما گرفتند و قرار بود 48 ساعته پول را به ما بدهند ولی این کار را انجام ندادند و به تمام تولیدکنندگان آسیب وارد کردند. در ادامه، داریوش یوسفی، معاون نظارت مرکز بازرگانی و تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی بیان کرد: تمام هدف ما، هم در دولت قبل و هم در دولت فعلی این است که گوشت قرمز با قیمت مناسب به دست مصرف‌کننده برسد و تمام تولیدات و واردات به همین خاطر است. چرا قیمت دام زنده بالاست؟ تا دو ماه پیش، قیمت دام زنده بیش از 340-350 هزار تومان بود. این قیمت را پایین بیاورند. چون 90 درصد بازار کشور در اختیار دوستان است و ما جلوی آن‌ها را نگرفته‌ایم و به آن‌ها کمک می‌کنیم. معاون نظارت مرکز بازرگانی و تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: توزیع نهاده‌ها در 3 سال گذشته افزایش داشته و قیمتش هم، کاهشی بوده است. وقتی قیمت نهاده پایین آمده و میزان توزیع آن افزایش پیدا کرده است باید نرخ دام زنده کاهشی شود. چرا قیمت دام زنده از 2 سال گذشته بالا بود و در چند ماه گذشته که تلاش کردیم با تنظیم قیمت آن را پایین بیاوریم نرخ دام زنده را کاهش داده‌اند.

در نتیجه، به اندازه‌ای که نهاده گرفته‌اند و دولت برای آن‌ها هزینه کرده است باید قیمت دام زنده را پایین بیاورند تا مصرف‌کننده نفع آن را ببرد. داریوش یوسفی مطرح کرد: سیستم نظارتی یکپارچه است که مراجع مختلف بر آن نظارت می‌کنند و پیش از این، عمدتاً در جلسات گلایه بر این بود که تولیدکننده، علوفه و نهاده ندارد. شاید تا 2 سال گذشته این مشکلات وجود داشتند و قیمت گوشت هم افزایش پیدا کرد ولی از سال گذشته تا الان، این‌طور نیست و در آن زمان هم، با دوستان مدارا کردیم که تولید تقویت شود و از سال گذشته تاکنون، شرایط به کام تولیدکننده و اتحادیه‌ها بوده است؛ به طوری‌که هم نهاده خود را دریافت کردند و هم، حمایت شدند و در این رابطه، در تمامی جلسات صحبت شده است. اما الان می‌گویند در این مدت، تولید افزایش پیدا کرده و با توجه به این که الان می‌گویند بازار برای مصرف آماده است؛ دوستان عرضه مستقیم گوشت داشته باشند و قیمت را پایین بیاورند ما هم برای این منظور کمک خواهیم کرد.معاون نظارت مرکز بازرگانی و تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی افزود: در حال حاضر، درصدد افزایش قیمت گوشت وارداتی هستیم که به قیمت گوشت بازار نزدیک شود و درواقع، فاصله قیمت گوشت گوساله تنظیم بازاری با بازار آزاد حدود 100 -120 تومان است ولی برای گوشت گوسفند مشکل داریم.در ادامه، سید احمد مقدسی، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران بیان کرد: دولت، جو و ذرت و سویا را با ارز ترجیحی 28 هزار و 500 تومان می‌دهد که 20 درصد در قیمت تمام شده شیر و گوشت نقش دارد و 80 درصد را در بازار آزاد خریداری می‌کنیم و یونجه‌ای که سال گذشته، کیلویی 7 هزار و 500 تومان بوده الان، 19 هزار تومان شده است. دامدار باید چه کاری انجام دهد؟ ذرت و علوفه‌ای که 50 درصد غذای گاو است در سال گذشته، 2 هزار و 400 تومان بوده است ولی الان به 4 هزار و 500 تومان رسیده است و گاودار در بازار آزاد تهیه می‌کند و تولیدکننده ضرر می‌دهد؛ بنابراین نباید ما را به گران‌فروشی متهم کنند.در ادامه، افشین صدر دادرس، مدیر عامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور گفت: بر مبنای آمار صادرات و واردات بخش کشاورزی و غذا که روی سایت وزارت جهاد کشاورزی موجود است در 7 ماه اول سال جاری، 161 هزار تن گوشت گرم، منجمد و دام زنده با ارزش حدود 900 میلیون دلار وارد کشور شده است در حالی که در مدت مشابه در سال گذشته، این عدد 63 هزار تن بوده است. مدیر عامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور تصریح کرد: قیمت 320 هزار تومانی برای دام سبک و 220 هزار تومانی برای دام سنگین مربوط به فروردین و اردیبهشت ماه امسال بود و در شهریور ماه قیمت دام سبک از 320 هزار تومان به حدود 260 هزار تومان کاهش پیدا کرد و قیمت دام سنگین به حدود
165 – 170 هزار تومان رسید ولی نه تنها هیچ گونه تغییر و کاهشی روی قیمت گوشت در بازار مشاهده نکردیم بلکه افزایش قیمت هم دیدیم. این مسئله نشان‌دهنده ضعف شدید در نظارت بر این کالا در بازار است. مدیر عامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور یادآور شد: وارداتی که انجام شده روی قیمت گوشت در بازار تأثیر نگذاشته و نظارت درستی هم بر آن صورت نگرفته است که به دست مصرف‌کننده برسد و تقریباً 20 روز پیش شاهد بودیم که یک قحطی مصنوعی در واردات گوشت ایجاد کردند و کار به جایی رسید که وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد که واردات گوشت با ارز ترجیحی انجام خواهد شد و جالب این که در تاریخ 20 آبان ماه امسال، گزارشی در یکی از خبرگزاری‌ها منتشر شد که 12 هزار تن گوشت منجمد احتکار شده از دو سردخانه در شهرستان‌های اطراف تهران کشف شده است و اگر جست‌وجویی در پلتفرم‌های آنلاین انجام شود، می‌بینیم که گوشت وارداتی را در این پلتفرم‌ها عرضه می‌کنند در حالی که می‌توان نیاز بازار گوشت را از داخل تأمین کرد.